К Ә сіптіко қ ытуж ә н е е ң б е к әок 08 АҚпараттылық ЖӘне компьютерлік технологиямен оқыту

1. 
   Қазақстан Республикасының “Білім беру туралы” Заңы.
   
2. 
   Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудың 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. – Алматы: Ғылым, 1990.
   
3. 
   Бейсембаева З. Өзіндік жұмыс-кәсіби біліктілік көзі //Қазақстан мектебі, 2003, №9 14-15б.
   

УДК 687.16

(г. Алматы, Казгосженпи)

Слово “технология” применительно к воспитанию вошло в лексикон педагогической науки тогда, когда внимание специалистов обратилось к искусству воздействия на личность ребенка. В энциклопедическом словаре дается такое определение технологии: “ …Задача технологии как науки – выполнение физических, химических, механических и др. закономерностей с целью определения и использования на практике наиболее эффективных и экономических производственных процессов ”.

Между тем это слово, пришедшее к нам от греков, если судить по составляющим его корням, было рассчитано на более универсальное использование технос – искусство, мастерство, логос – учение.

Педагогическая технология выявляет систему профессионально значимых умений педагогов по организации воздействия на воспитанника, предлагает способ осмысления технологичности педагогической деятельности.

Историческое начало педагогической технологии.

Когда педагог строит воздействие на ребенка, он должен учитывать множество параметров: эмоционально-психологическое состояние, общий уровень культурного и возрастного развития, сформированность отношений, духовное и интеллектуальное развитие и др. В итоге на основе внешних проявлений формируется первоначальное представление о личности ребенка, которое во многом определяет характер педагогического воздействия.

Внешняя выразительность как источник познания личности интересовала ученых и философов с древних времен. Такие, как Гиппократ, Аристотель предлагали использовать мимику и пластику для определения темперамента. Диалоги великого философа Сократа с учениками содержат множество примеров искусного прикосновения к личности, когда ему удастся не только повлиять на отношения своих собеседников, но и стимулировать работу мысли, включая их в дискуссию, научить производить самокоррекцию.

Чешский мыслитель-гуманист Я.Коменский тоже занимался проблемой прикосновения к личности ученика: “ Можно и нужно каждого учителя научить пользоваться педагогическим инструментарием, только тогда его работа будет высоко результативной, а место учителя самым лучшим местом под солнцем “.

Идеи воспитания, высказанные в античности, в средневековье, получили свое дальнейшее развитие в трудах педагогов более позднего периода.

Шацкий С.Т., Используя влияние среды на воспитанника, расширил горизонты педагогической технологии, хотя и не пользовался этим термином. Рассуждая о специфике школьных занятий, Шацкий С.Т. отмечал необходимость совершенствования и повышения их воспитательного значения путем “наполнения ценностью” любой деятельности, организуемой на уроке.

А.С.Макаренко в своих работах уже свободно использовал термин “педагогическая техника” и использовал понятие “педагогическая технология”. В деле воспитания, как он замечал, сохраняется период, при котором успех зависит только от мастерства и энтузиазма педагога: “ Воспитательное дело есть дело кустарное, а из кустарных производств – самое отсталое” (“Педагогические сочинения”, т.3).

В.А.Сухомлинский делал ставку на “индивидуальное своеобразие каждой личности”. Всякое воздействие на личность, должно развивать ее, поэтому педагогу надо избегать наказания детей, школа и унижение ребенка несовместимы.

В 60-е годы педагогическая технология обретает статус официального существования. Особый вклад в изучение педагогической технологии внесли Коротков В.М., Лихачев Б.Т. С точки зрения педагогической технологии, принципиальные положения эти ученые сформировали в общих правилах применения метода педагогического воздействия:

сочетание требований с уважением к детям;

1 разумность и подготовленность всякого педагогического воздействия;

2 доведение этого воздействия до конца.

Дальнейшее развитие педагогической технологии связано с определением компонентов педагогического мастерства. Учебное пособие по теории и методике коммунистического воспитания указывает на компоненты педагогического мастерства:

1 психолого-педагогическую эрудицию;

2 профессиональные способности;

3 педагогическую технику.

Педагогическая техника понимается здесь как “разнообразные приемы личного воздействия учителя на школьников”.

Воспитание как явление можно рассматривать с разных точек зрения: социальной, профессиональной, методической и т.д. Социальная позиция ставит комплекс ценностей, которые необходимо передать ребенку. Для этого требуется специальная подготовка учителя, чтобы он мог оперировать этими ценностями, чтобы он сам был их носителем.

Методический взгляд на воспитание- приобщение воспитанника к культуре.

Профессиональный подход рассмотрения этой проблемы говорит о теоретически возможной модели педагога на основе его личных качеств, а также знаний, умений и навыков.

При использование термина “технология” практически все педагоги отмечают сложность педагогического порядка. Сегодня в педагогике и педагогической литературе широко используется термины “педагогическая техника” и “педагогическая технология”.

Современные педагогические технологии

Педагогическая технология как система научного знания должна оптимизировать и обеспечить воспитательный процесс. Воспитание- это объективный процесс, который совершается в обществе независимо от воли и желания педагога. Развитие личности не прекращается ни на минуту. Задача педагога заключается в том, чтобы направить воспитательный процесс в сторону “восхождения” ребенка к человеческой культуре, способствовать самостоятельному освоению опыта и культуры, выработанных человечеством за многие тысячелетия. “Если воспитание- постоянное восхождение к культуре и повседневное воссоздание культуры во всех жизненных актах, то назначением воспитания является формирование личности, которая бы приобрела в процессе развития способность самостоятельно строить свой вариант жизни, достойный Человека. Очевидно, что ознакомление с различными вариантами жизненного устройства не исчерпывает проблему воспитания. Таким образом: - развитие ребенка происходит тогда, когда он сам, проявляя активность, взаимодействует с миром; - характер этой активности определяется субъективно свободным отношением личности; - педагогическое влияние должно ориентировать воспитанника на определённое отношение к социальным ценностям; - взаимодействие педагога и весь процесс взаимодействия с ребенком должен производиться на уровне современной культуры и в соответствии с целью воспитания.

Взаимодействие педагога и учащихся в высоком значении этого слова предполагает нечто большее, чем взаимное влияние друг на друга. Для осуществления взаимодействия необходимо принятие собеседниками друг друга как равноправных субъектов этого общения, что на практике в системе “учитель- ученик” встречается не так часто. Педагогическое воздействие, выступающее как короткий миг общения или продолжительное влияние, обеспечивает реализацию функций в соответствии с воспитательной целью. При анализе педагогического воздействия следует исходить из его назначения как начального момента взаимодействия учителя с учеником. Иными словами, основное назначение педагогического воздействия заключается в переводе ученика на позицию субъекта, отдающего себе отчет в собственной жизни.

Реализация этих функций педагогического воздействия обеспечивается педагогической технологией, которая научно обосновывает профессиональный выбор воздействия педагога на ребёнка в его взаимодействии с миром, формирует у него отношение к этому миру. Сущность педагогической технологии выявляется через систему необходимых и достаточных элементов, связанных между собой и имеющих внутреннюю логику.

Чтобы определить слагаемые педагогической технологии, необходимо ответить на ряд вопросов: - какие элементы составляют педагогическую технологию; каково их необходимое и достаточное присутствие; в какой взаимосвязи они находятся; какие общие и специфические функции каждого элемента.

Педагогическое общение, имеющее направленность на “открытие ученика в общении” через создание психологически комфортных условий для раскрытия его как личности. Педагогическая оценка, обеспечивающая функции “внесения образа” на уровне социальной нормы, стимулирования деятельности и коррекции отклонений, возможна на фоне воплощения оценки, не воспринимаемая учеником как оценка, а осуществляемой скрытым порядком.

Педагогическое требование - ещё один технологический элемент. Посредством него осуществляется восхождение субъекта на уровень современной культуры. Получение в результате приучение к социальной норме является его индивидуальность в поведении.

Разнообразие операций-воздействий подлежит обобщению. Их можно описать, ими можно овладеть, однако их нельзя предписать для конкретной ситуации, их нельзя предлагать в качестве решения педагогических задач. Разнообразие технологических операций неизбежно предполагает творческий выбор воспитателем одной из них в сложившихся обстоятельствах. Это не избавляет его от творческого усилия в момент влияния на ребенка. Анализируя характер учащегося, его состояние как объекта – но объекта, который является либо потенциально способен стать субъектом.

Основное назначение педагогического воздействия в том, чтобы инициировать потенциально заложенную в школьнике способность стать субъектом. Ни корректирование поведения, ни нормативная оценка, ни подавление воли не выступают в качестве воспитательного результата. Стратегия операционного влияния – в преобразовании ученика из объекта среднего влияния в субъекта, производящего сознательно выбор в каждый отдельно миг своей жизнедеятельности в русле социокультурных ценностей современного общества.

Владение педагогической технологией обеспечивает учителю возможность организации педагогического воздействия в соответствии с его основным назначением – переводом ребенка в позицию субъекта. Уровень овладения педагогической технологией может быть элементарным и профессиональным.

ЛИТЕРАТУРА

2. Коменский Я.А. Избранные педагогические сочинения – М.,1955.

3. Леви В.Л. Искусство быть собой – М., 1977.

4. Лихачев Б.Т. Педагогика. Курс лекций. – М., 1993.

5. Лутошкин А.Н. Как вести за собой – М., 1986

6. Макаренко А.С. Педагогические сочинения – М., 1986.

7. Новицкая Л.И. Уроки вдохновения – М., 1984.

8. Педагогика. Учебное пособие (Под ред. Пидкасистого П.И.) – М.,1996.

9.Питюков В.Ю. Что такое педагогическая технология. (Воспитание

школьников) – М., 1995.

10. Политехнический словарь – М.,1989.

11. Щуркова Н.Е. Педагогическая технология. Педагогическое воздействие в

процессе воспитания школьников – М., 1992.

12. Лукашонок О.Н. Конфликты в работе педагога с детьми – Калуга.1997.

Мақалада қазіргі заман педагогикалық технологиялары қарастырылған.

В статье рассматриваются современные педагогические технологии.

ӘОК 373.60

СӘНДІК ҚОЛӨНЕРДЕГІ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МӘНІ
Қыдырбаева И .Т – магистрант Асқарова Ж. А. – п.ғ.к., доцент

(Алматы қ., Қазмемқызпи)

Қазіргі кезде көптеген қиындықтарға қарамастан мәдени процестері, педагогикалық, этнопедагогикалық бағыттары өз дамуының айрықша кең жолына шықты. Мұның өзі рухани өмірдің барлық құрылымдық бөлшектері мен бір сарындылықты жеңуге мүмкіндік береді. Осыған орай кәсіптік білім жүйесіндегі сәндік қолданбалы қолөнер бұйымдар жасатып, оны оқу процесіне мүмкіндігінше жоғарғы дәрежеде ендіру болып отыр. Өйткені, олардың жоғарғы оқу орнында арнайы пәндерден алған, теориялық білімдерін шығармашылықпен және білім беру саласымен тікелей байланыстырады. Оның үстіне бүгінгі нарық жағдайында өндіріс, өнеркәсіп өнімдерінің сапалы да өтімді және бәсекеге қабілетті болуы – болашақ мамандардың озық білімдері мен кәсіби іскерліктерін қажет етеді.

Қазақ халқы бұрын ғылым, білімге қолы жетпесе де, сұлулық пен әсемдікті таңдай да, толғай да білген. Шеберлер көкірегінде қастерлей сақтап, меңгеріп, біздің дәуірімізге ұштастырылған. Халқымыз сонау, ерте заманда да он саусағынан өнері тамған таңғажайып шебер болып есептеледі.

Қолөнердің Қазақстан территориясында ертеден кең дамығаны мол деректерге сүйене сөз болады. Оның өркендеуі, біріншіден, қазақ халқының күнделікті тұрмысына пайдалану қажеттігінен туса, екіншіден, халықтың өнерді құрмет тұтып, жоғары бағалауынан туған жағдай екендігі нақты мысалдармен баяндалады /3, 18 б/.

Халықтық педагогиканың тәуелсіздікке шығуы мен жылдан-жылға көктеп келеді. Әр ұлт өз халқының педагогикасымен сусындап, жастардың ұлттық намысын оята отырып, оларды бүгінгі күн талаптарына сай жалпы білім беретін мектептерінде оқушыларға технология сабағында қазақ халқының қолөнерінің тиімді меңгерту деңгейін жетілдіруді талап етеді.

Қазіргі таңда өркениетті қоғам мен құқықтың мемлекеттің гүлденуіне өскелең ұрпақтың байлығы мен мәдениеттілігін, еркін ойлау қабілеті мен шығармашылығын, кәсіби білімі мен білімділігін талап етеді. Осы талапқа сай, білім беру саласының жаңару жағдайы - бүгінгі таңда ерекше назарға алынып отыр.

Сәндік қолданбалы қолөнер - біздің ұлттык мәдениетіміздің құрамды бөлігі. Оны дамыта отырып, халық шеберлерінің өнегелі істерін жас ұрпақтарға насихаттау, қолөнері бұйымдарының сапасын арттыра беру аса қажет.

Мәселен, сәндік-қолданбалы қалыптастырудың шығармашылық дағдыларының педагогикалық тәрбиесін қалыптастыруын зерттей келе, төмендегідей ережелерді көрсетуге болады:

– студенттердің шығармашылық қарым-қатынасында екі тенденцияны байқауға болады, бір жағынан, қарым-қатынас шеңбері кеңейеді, екінші жағынан, студенттер жекелеген шығармашылық жұмыстармен айналысуға ұмтылады. Жалпы екі тенденция да студенттің өздігінен ізденіс жұмыстарына әсерін тигізеді.

– сәндік-қолданбалы қолөнерде шығармашылық тартымдылық қасиеттерімен ерекшеленеді, олар өнерге деген қажеттілікті қалыптастыруға әсер етуде қолайлы педагогикалық жағдай жасайды.

– сәндік-қолданбалы қолөнер түрлерін сұрыптау белгілі педагогикалық талаптарға сай болуы керек, олар арнайы білім мен біліктілігін меңгеру процесін жеңілдетеді.

Педагогикалық жоғары оқу орнындағы кәсіби дайындық барысында студенттердің шығармашылық белсенділігі танымдық және даму тұрғысындағы сәндік-қолданбалы қолөнер міндеттерді саналы түрде қалыптастыру мәселелеріне ұласады. Бұл қолөнер саласындағы тәжірибенің танымдық жеке қызығушылығын нығайтады.

Жалпы педагогикалық көзқарас бойынша сәндік-қолданбалы қолөнер пәнінен шығармашылық жұмыс ең алдымен оқу процесіндегі теориялық және практикалық сабақтардағы алған теориялық білімдердін пайдалану, және де шығармашылықтың дәстүрлі халық кәсібі мен қолөнерін жаңғырту жолдарын іздестіру. Сәндік-қолданбалы қолөнерден шығармашылық жұмыс студенттердің құштарлығын, ықыласын жалпы дайындығын, жеке бейімділігі мен қабілетін ескеру мүмкіндігі туады /4,41 б/.

Сонымен қатар, сәндік-қолданбалы қолөнер өзіндік дағдыларын қалыптастырудағы шығармашылық жұмысты жетілдірудің міндетті шарты өзіндік дербес танымдық белсенділігі болып табылатынын атап айтқан жөн. Сондықтан сәндік-қолданбалы қолөнерде өзіндік жеке шығармашылық жұмыстардың әр түрлі материалдық объектілері көрсетеді.

Сәндік-қолданбалы қолөнер шығармашылық жұмысы халық шеберлерінің рухани байлығы туралы білімдерін жетілдіріп, көркемдік, эстетикалық талғамының дамуына әсер ететін еңбекке деген ынтасын қалыптастыратын, оларды техникалық біліммен қаруландыратын оқу түрі.

Сәндік-қолданбалы қолөнердің әр түрімен айналысу – еңбекке деген қызығушылығын арттырып, бастаған ісін аяғына дейін бітіруге бейімдейді.

Сәндік-қолданбалы қолөнер бұйымдарының ерекшелігі – оларды тек әдемілік ретінде ғана емес, тіршіліктегі қажетті материалдар есебінде де қолданады. Мысалы, гобилен, кілем, ши – сәндік үшін де, тіршілік үшін де қажетті бұйымдар.

Мұндай туындыларында өн бойында өндірістік технология мен қол жұмыстары эстетикасының үндестік табуы – еңбек пен эстетиканың қабысуының көрінісі. Шығармашылық қол жұмыстарының негізі – халықтың қолөнер саласынан туындайды /5,84 б/.

Сәндік-қолданбалы қолөнері бойынша шығармашылық жұмыспен айналысу студенттерден бақылауды, логикалық ойлауды, тұжырым жасауды, көркем шеберлікті игеруді талап етеді. Олардың бұйымды тоқуда қандайда бір затты бейнелеуде қиялдау фантазиясы өседі, қолдарының бұлшық еттері, мықтылығы күшейіп, ритмикалық қимылы жеделдейді, көз қырағалығы артып техникалық білімі тереңдейді. Сәндік-қолданбалы қолөнер бұйымдарын шығару процестерінің құндылығы, ерекшелігі сонда, ол студенттердің соңғы нәтижесін көруге ынтықтырып, дайын бұйымды көз алдында елестетіп, бітіруін асықтырады. Студент бұйымды жасау үшін өз ісін жоспарлайды, себебі бір операцияны бітпей жатып, екіншісіне өту мұмкін емес. Міне осылар студенттерді мәдениеттілікке, жинақтылыққа үйретеді және кез-келген жұмысқа кіріспес бұрын жоспарлау қажеттігін ұғындырады. Сәндік-қолданбалы қолөнермен айналысу студенттерді жалықтырмайды, өйткені белгілі бір еңбек әрекеттерін жүзеге асыру кезеңдері өзгеріп отырады.
ӘДЕБИЕТТЕР
1. Назарбаев Н. Ә. Қазақстан 2030. Білім баспасы,1998 ж.

2. Тхоржевский Д.А. Гетта В.Г. Внедрение проблемного обучения на уроках труда // Школа и производство. -1997. -№4. – 6-10с.

3. Гетте В.Г. Профессионально-педагогическая технология обучения в профессиональных учебных заведениях. - СПб, 1995.-46с.

4. Фридман Л.М. Маху В.И. Проблемная организация учебного процесса /Методическая разработка. – М., 1990. – 234с.

5. Шырынбаева Г.Қ «Қазақ халқының қолөнері». Оқулық. А- 2004 ж.
ТҮЙІНДЕМЕ
Мақалада болашақ мамандардың қолданбалы қолөнердегі шығармашылық жұмыстың мәні жайлы айтылады.
РЕЗЮМЕ
В статье рассматривается сущность творческих работ будущих специалистов декоративно-прикладного искусства.

ӘОК 373.60

(Алматы қ.., Қазмемқызпи)

Үкіметке мемлекеттік холдингке облыстардың Астана және Алматы қалаларының әкімдерімен бірлесе отырып кәсіптік-техникалық білім беруді одан әрі дамыту бағдарламасын әзірлеп, іске асыруды тапсырамын» - деп, елбасының 2008 жылғы халыққа жолдауында айтылған /1. 2-3 б/.

Қазақ халқының қолөнерінің өсу жолы, өзіне тән даму тарихы бар. Ол тарих сонау көне заманнан басталады. Оған бұрын соңды Қазақстан жерінде жүргізілген археологиялық зерттеулердің нәтижесінде анықталған мәдениеттің үлгілері дәлел болады. «Шебердің қолы – алтын» - дейді атам қазақ. Сөзге шебер, іске ұста халқымыздың зор мәдениеті мен өнерін паш ететін құндылықтардың бірі – оның қолөнері.

Қазақ халқының қолөнері ғасырлар бойы көркем ой, халық талғамымен үздіксіз дамып, жетіліп келеді. Халқымыздың ұлттық қолөнерінің ішіндегі көрнекті өнерінің бірі - кесте тігу өнері. Кестелеп тігу өнерінің мәні зор болған, себебі: күнделікті тұрмыста кестемен тігілген заттарды кездестірмеу мүмкін емес, ең қарапайым мысал күнделікті киетін киім-кешектен бастап тұтқышқа дейін /2. 25-37 б/.

Қазақ қолөнері ежелден келе жатқан мал бағу, құрылыс және сәулетшілік, қыш-құмырашылық, ұсталық, зергерлік, ағаш ұқсату, сүйек пен тас өңдеу, тігу, тері өңдеу , т.б. кәсіптермен тығыз байланыста өмір сүріп келеді.

Осы саладағы зерттеушілердің айтуынша, қолөнерінің түрлері көп болған және олар уақытпен таласа отырып, ғасырдан ғасырға өткен сайын жетіліп келген. Халық өнерінің жанашыр зерттеушісі С.Қасиманов қолөнерді мынадай түрлерге бөліп көрсеткен: ою-өрнек, жүн және одан жасалған заттар, киіз басу және одан жасалған заттар, өрмек, кілем тоқу өнері, қолмен тоқу, арқан, жіп есу, мал терілері мен аң терілерін өңдеу, қайыс өру өнері, былғары өңдеу, ши орау, сүйек пен мүйізді ұқсату өнері, ағаш ұқсату, ер қосу, зергерлік, кесте және көркемдеп тігу, тас өңдеу өнері. Олардың әрқайсысы бірнеше түрлерге жүктеледі және өзіне ғана тән технологиялары, еңбек құралдары, кәсіптік атаулары, ерекшеліктері бар /3. 86-91 б/.

Елбасымыздың халқына жолдауындағы бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына қосылу үшін, туризм саласын дамыту үшін елімізде көптеген іс-шаралар қолға алынып жатыр. Елбасымыз біздің елге келген туристер сувенир үшін қолөнер бұйымдарын өте қызығушылықпен сатып алатынын, осы заттар біздің халқымыздың мәдениеті мен қолөнерін дүние жүзінде танытып қана қоймай елімізді алдыңғы қатарлы елдердің мәдениетіне жетелейтінін айта келе, өкінішке орай осы естелік бұйымдардың тек 20 пайызы ғана өз елімізде жасалатынын, қалған үлестері Қырғыз, Өзбек, Қытай елдерінің еншісінде екеніне көңілі толмайтындығын атап айтты. Енді осы келеңсіздіктен шығу үшін қолөнер шеберлерінің басын біріктіріп шағын кәсіпкерліпен айланысуды ұсынды. Шағын кәсіпкерлікті ұйымдастыру мақсатында жуықта Астана қаласында қолөнер шеберлерінің басын қосқан «Қазақстандағы кәсіпшіліктің қайтаөрлеуі мен дамуы» атты халқаралық конференция өтті. Бұл конференцияға Ұлы-Британия, Польша, Өзбекстан, АҚШ, Қырғызстан мемлекеттерінің өкілдері қатысып, өз елдеріндегі кәсіпкерлік пен үкімет арасындағы байланыстар туралы баяндамалар оқылып, тәжірибе алмасты. Осындай мәдени шараларға қарап отырып, мынадай ұсыныстар қойғым келеді:

• 
  әр обылыстардағы қолөнер шеберлерінің басын біріктіріп, жеке шағын кәсіпорындар ашу;
  
• 
  қазіргі заманның талабына сай ұлттық қолөнерімізді дамыту және қолөнер шеберлерінің жасаған бұйымдарын насихаттау;
  
• 
  шеберлер мектебін ашу секілді ұсыныстар.
  

Қай заманда болса да адамзат алдында тұратын басты міндеттерінің бірі – есті де еңбек сүйгіш қайрымды ұрпақ тәрбиелеу.Кім де кім өнерсіз болса, ол өнегесіз. Оның ешкімге пайдасы тимейді. Ондайлар бұтасы бар да, көлеңкесі жоқ сиықсыз ағаш тәрізді. Өзіне де өзгеге де пайдасыз болады. Сол үшінде өнерге ұмтылып таңдай білу керек.

Әр елдің ұлттық мектебі, педагогикасы, ұлттық тәрбие, оқулығы болу керек. Халықтық тәрбиесіз бүгінгі жас жеткіншектерді өз елін, халқын, тарихын мәдениетін сүюге тәрбиелеу мүмкін емес. Көптеген халық шеберлерінің аттары белгісіз болып қалғанымен олардың асқан дарынды, үлкен өнер иелері болғаны анық. Ол шеберлер ғасырлар бойы үй тұрмысында қолданылатын әртүрлі бұйымдар жасап оларды көркемдеп, сәндеумен болған. Ол бұйымдардың әдемілігіне, шебер жасалғандығына қазір де қарап көз тоймайды. Халық өнерінің шығармаларын жинап, зерттеуде, оларды насихаттауда Қазақстанның музейлерінің де еңбегі зор.

Мұражайдың археологиялық жинағындағы көркем заттар ерте заманда Қазақстан жерінде мекендеген тайпалардың мәдениетін, тұрмыс-салтын сипаттайды, ал ол тайпалар қазақ жұртының қалыптасуына негіз болғаны белгілі. Міне, осындай құнды мұраларымызды сақтап, оны ары қарай дамыту бүгінгі күннің еншісіне берілді.

Біз осы жұмысымызды: «Жас күніңде өнер қусаң, тоқтасқанша толығарсың. Тоқтасқан соң өнер қусаң, толыққанша зорығарсың» деген дана халқымыздың сөзімен аяқтағанды жөн көрдік.