К. У. Сулейманова Жануарлардың инвазиялық аурулары
жүктеу/скачать 5.37 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қоздырғышы
- Эпизоотологиялық деректері.
|
3.1 Ірі қара тейлериозы Тейлериоз - эндоглобулярлы қан паразиттері қоздыратын және жіті түрде өтетін, ірі қара малының аса қауыпты ауруы. Тейлериоз мал шығынының көбеюімен сиппатталады. Ауруға шалдыққан малдың сөл бездері үлкейеді, қызба, қаназдық белгілері байқалып, жүрек-қан тамыр жүйесінің және асқазан жолдарының қызметі бұзылуымен сипатталатын ауру. Қоздырғышы - Thеіlerіa аnnulata малдың сөл бездерінде, талағында және эритроциттерде тіршілік ететін бір торшалы қарапайымдылар. Эритроциттер ішіндегі тейлериялар дөңгелек, сопақша, таяқша, үтір және нүкте тәрізді. Ұзындығы 0,5-1,6 мкм. Әрбір эритроцит ішінде 7-ге дейін, ал көбінесе 1-2 паразит тіршілік етеді. Ауру асқынған кезінде эритроциттердің 80-95 % зақымдалады. (қараңыз: 25 - сурет). 121 Бұл паразиттерді гиаломма туысына жататын Hyaloma detrіtum, Hyaloma anatolіcum деген жайылым кенелері тасымалдайды. Кененің сілекейі арқылы мал денесіне енісімен олар сөл бездеріне және бауыр мен талаққа барып, өсіп-өніп тез арада шизагония әдісімен бөлшектеніп көбейе бастайды. Мұның нәтижесінде көп ядролы анар тәрізді (гранат) денелер пайда болып, олардың бір цитоплазмасында 40-50, кейде одан да көп ядро болады. Кейінірек бұл паразит бөлшектері ыдырап, қанның эритроциттеріне енеді. Осы уақыттан бастап, оларды тейлериялардың эритроцитарлық түрі деп атайды. Эпизоотологиялық деректері. Тейлериоз шет елдерде Балкан түбегі мемлекеттерінде, Италияда, Кипр аралында, Турцияда, Израильде, Иракта, Сирияда, Ливанда, Ауғанстанда, Индияда, Солтүстік Африкада және Орта Азияда кеңінен таралған ауру. Орта Азия мемлекеттерімен қатар Қазақстанның оңтүстік аймақтарында да кездеседі. Әсіресе Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда және Жамбыл облыстарында тейлериоз кең етек алып, шаруашылықтарда энзоотия түрінде байқалады. Себебі бұл аймақтарда ауру қоздырғышын тасымалдайтын Hyalomma туысына жататын кене түрлері көп тараған. Жас мал тейлериозбен асқынып ауырады. Сондай-ақ клиникалықтан әкелінген малдар да өте қатты ауырып, тейлериоздан өлім-жітімге көп шалдығады. жүктеу/скачать 5.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|