21
бататын
механикалық, аллергиялық, токсикалық, трофикалық, инокуляторлық
факторларды бөлу қажет.
Ие мүшелерiнде және ұлпаларында
ересек гельминттердің, кенелердің
және жәндiктердiң дернәсілдері тiршiлiк етiп миграция жасайды, сол кезде
механикалық әсерi күшейеді. Соның нәтежисінде қан тамырлар бұзылады және
iшекк бекiтiп, олардың қызметтерiн бұзады. Паразиттердiң
аллергиялық әсерi
өмiр сүру процесi бойы метаболизм азықтарын бөледi. Аллерген қасиеттерiмен
иеленген аллергиялық реакция пайда болады.
Паразиттiк организмдерiнiң токсикалық әсерi толық зерттелмеген. Осы
күнге дейiн гельминттердiң токсиндерiн бөлiп шығару мүмкiн емес. Бiрақ,
кейбiр гельминтоздар кезiнде ауру малдардың жалпы жағдайы нашарланады,
тәбетi төмендейдi, iшек-қарын жолының қызметi бұзылады,
эритроцит және
гемоглобин саны төмендейдi. Кейбiр гельминтоздар кезiнде токсикоз бiлiнедi.
Мысалы, iрi қараға, жылқыға жаппай шiркейлер жабылғанда
гемолитикалық у әсерiнен симулиотоксикоз шақырылады.
Паразиттер мал организмiнде өмiр сүрiп, солардын қанымен, сөлiмен
коректенедi.
Осындай iрi гельминттер, аскаридалар, iшек цестодалар
сияқтылар, биомассасы үлкеңдiгiнен, ие организмнен азықтың көп бөлiгiн,
микро-
және макроэлементттерiн, витаминдерiн сорады да трофикалық әсер
етедi.
Көп
гельминттердiң
(диктиокаулюс,
аскарида,
стронгилоидес)
дернәсілдері немесе жас фасциолалар, парамфистомдар миграция жасаған кезде
иенiң көп мүшелерiне және ұлпарына микробтардың әр түрлерiң тасиды. Көп
екi қанатты жәндiктер қанды сорған кезде сау малға сiбiр жарасы, бруцеллез
және басқа жұқпалы
ауру қоздырушыларын еңгiзедi, оны паразиттiң
инокуляторлық әсерi деп айтады.
Достарыңызбен бөлісу: