6-лекция. Ароматты көмірсутектердің өндірісі. Каталитикалық риформинг.
Мақсаты: Бензол алудың технологиялық схемасы. Ароматты көмірсутектерді гидроалкилдеу. Бензолды алкилдеу. Стирол және α-метастирол өндірісі.
Каталитикалық риформингті өндірісте (МоО3 + Al2O3) катализаторларымен жүргізіледі, мұны гидрориформинг деп атаймыз немесе металл катализаторлары платина алюминий оксидінде қондырылған – платформинг процесі дейміз. Бензолдың ең көп шығымы, әсіресе оның гомологтары платформинг процесінде жүреді. Шикізат ретінде бензин фракциясын пайдаланады. Қайнау температурасына 65-200 градус аралығында. Ароматты көмірсутектер көбінесе алты мүшелі нафтендерді дегидрлеу арқылы және бес мүшелі нафтендерді изомеризациялау арқылы алты мүшелі түзіледі. Одан кейін бензол және оның гомолгтары түзіледі. Бұдан басқа жартылай н-парафиндердің дегидрленуі жүреді.
7-лекция. ОКСО-синтез. Синтез газындағы Фишер-Тропшу бойынша көмірсутектерді өндіру технологиясы.
Мақсаты: Оксосинтез технологиялық схемасы.
Окси комірсутек және сутек қатысындағы синтез.
Объемное
соотношение
СО : Н2
|
Катализаторы и
активаторы
|
Темпера-
тура, 0С
|
Давлени
е, ат
|
Синтез өнімдері
|
1:3
|
Ni, Th02, MgO
|
250-500
|
1
|
Көбіне метан
|
1:1 или 1:2
|
Fe, Co, Ni, ThO2,
MgO, A12O3, K20
|
150-350
|
1-30
|
Парафиндер және олефиндер
(метаннан қатты парафинге дейін)
|
1:1
|
ThO2, ZnO,
A12O3, K20
|
400-500
|
100-1000
|
Газ күйіндегі және сұйық парафиндер, олефиндер қатты тармақталған құрылысы
|
1:1 или 1:2
|
Ru
|
150-250
|
100-1000
|
Жоғарымолекулалық парафиндер
|
1:1 или 1:2
|
Ru
|
150-250
|
100-1000
|
Жоғарымолекулалық парафиндер
|
1:1
|
Cr2O3, ThO2
|
475-500
|
30
|
Көбіне ароматты көмірсутектер
|
1:2
|
ZnO, Cu, СгО3,
MnO
|
200-400
|
100-1000
|
Метанол
|
1:2
|
ZnO, Cu, Cr2O3,
MnO, K2O
|
100-400
|
100-400
|
Метанол және жоғарғы спирттер
|
1:1.5 до 1:2
|
Fe, K20
|
100-150
|
100-150
|
Алифатты спирттердің қоспасы, альдегидтер, кетондар, эфирлер, органикалық қышқылдар т.б.
|
Модуль-2. Негізгі органикалық синтез.
Лекция-8. Галоген туындылар өндірісі. Хлорлы метил өндірісі, хлорлы метилен, хлороформ және 4хлорлы көміртек.
Мақсаты: галогентуындылар өндірісінің технологиялық схемасы.
Метанды тура хлорлау арқылы жеке бір хлор туындыны алу мүмкін емес. Практикада көбінесе 4хлорлы туындылардың қоспасы алынады; хлорлы метил, хлорлы метилен, хлороформ және 4хлорлы көміртек.
Метанды хлорлау барысында жылуды эффективті пайдалану мүмкін емес сондықтан сатылы хлорлау жүргізеді. Басында термиялық хлорлау арқылы 4хлорлы метил алады немесе хлорлы метилен, ал одан кейін олардың фотохимиялық хлорлау арқылы оынң өнімдерін хлороформға дейін және 4хлорлы көміртекке дейін келеді.
Сатылы хлорметанды алу схемасы.
9-лекция. Спирттер өндірісі. Метил және этил спирт өндірісі.
Мақсаты: метанол дәне этанолды өндірісте алудығ технологиялық схемасы.
Метил спиртін өндірісте көміртегі оксиді және сутегінен алу алғаш рет 1921жылы Патар ашқан болатын. СССР да ол алғаш рет 1930жылы қолданылған. Метил спиртінің түзілу реакциясы.
CO + 2H2CH3OH H=-26,5 ккал
Схема синтеза метилового спирта из окиси углерода и водорода
1 – компрессор; 2-холодильники газа; 3-водоотделители; 4 – скруббер; 5 – теплообменник высокого
давления; 6 – колонны синтеза; 7 – холодильник-конденсатор; 8 – сепаратор; 9 – агрегат мотор-
насос-турбина; 10 – сборник спирта-сырца; 11-циркуляционный компрессор; 12-смеситель свежего
и циркуляционного газа; 13-угольный фильтр
Лекция-10. Эпоксидтер және көп атомды спирттер өндірісі. Этилен тотығынан және пропиленнен өндірісте этилен тотығын және пропилен тотығын алу.
Мақсаты: өндірісте пропилен тотығын және этиленді алу схемасы.
Этиленнің тотығуы мына реакция бойынша жүреді:
CH2=CH2 + 0,5O2 →▼ H=-28 ккал
Күміс катализаторы өндірісте қолданылатын жалғыз катализатор болады, яғни этиленді тотықтыру арқылы этилен тотығы түзіледі, ол әр түрлі модификацияда қолданылады. Күміс катализаторына кіретіндер келесі активатордар болады. (BaO тағы басқалары). Басқа пайдаланылатын тасымалдаушылар алюминий оксиді, корунд, силикагель, отқа төзімді кірпіш. Бұл процесс 200-300 градус аралығында жүреді жоғарғы температурада.
Схема установки для производства окиси этилена в псевдоожиженном слое
катализатора.
Достарыңызбен бөлісу: |