Табиғи сипаттағы төтенше жағдайдың топталуы
Геологиялық- жер кілкінісі, вулкан атқылауы, опырмалар, сел.
Метеорологиялық- боран, бұрқасын, сел
Гидрогиологиялық- су тасқыны, цунами, тайфун
Табиғи өрттер- ормандық, далалық
Биологиялық- эпидемия, эпизоотия, эпифитотия
Ғарыштық- астероиттар, каметалар, сәулелену
Техногендік сипаттағы төтенше жағдайға жататындар:
- өндірістік авариялар;
- көліктік авариялар (темір жол поездарының, теңіздік және өзен -кемелерінің, авиациялық, көліктік, магистралды құбырлардың апаты);
- өрттер (жарылыстар);
- төгілуі бар авариялар (шығу қауіпі бар) ҚӘУЗ;
- төгілуі бар авариялар (шығу қауіпі бар) РЗ;
- төгілуі бар авариялар (шығу қауіпі бар) БҚЗ (биологиялық қауіпті заттар);
- кенеттен ғимараттың құлауы;
- электр –энергия жүйесіндегі авария;
- тіршілікті қамтамасыз ететін коммуналдық тораптардағы авариялар;
- тазалау құрылғыларындағы авариялар;
- гидродинамикалық авариялар (судың бөгеттерді бұзып шығуы).
Екінші негізгі белгісі-таралу ауқымы мен келтірген материалдық шығынының көлеміне қарай төтенше жағдай мынадай ТЖ бөлінеді.
- нысандық төтенше жағдайлар, егер апат, зілзала, авария нәтижесінде ТЖ аймағы өндірістік немесе әлеуметтік нысан аумағынан шықпаса;
- жергілікті төтенше жағдайлар, егер апат, зілзала, авария нәтижесінде ТЖ аймағы өндірістік немесе әлеуметтік нысан аумағынан шықса, бірақ облыстың 2 ауданына ғана тараса;
- аумақтық төтенше жағдайлар, егер апат, зілзала, авария нәтижесінде ТЖ аймағы бір облыстың кем дегенде 3 ауданына тараса, немесе ТЖ ҚР 2 облысында пайда болса;
- барынша ауқымды төтенше жағдайлар, егер апат, зілзала, авария нәтижесінде
ҚР «Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» заңы
Төтенше жағдай дегеніміз – табиғат немесе өндіріс апаттарының зардаптарын күнделікті қызметпен, қаражатпен жоюға мүмкіндік бермейтін, ол үшін әдейі материалдық, техникалық, ақша қаражатын және Төтенше жағдай- адамдардың қаза табуына әкеліп соққан немесе әкеліп соғуы мүмкін, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргізуші нысандарға ңұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін, халықты едәуір дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тіршілік жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкін авария, зілзала немесе апат салдарынан белгілі бір аумақта туындаған жағдай;
Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар- дүлей зілзала (жер сілкінісі, сел, көшкін, су тасқыны), табиғи өрттер, індеттер мен малдың жұқпалы аурулары, ауылшаруашылық өсімдіктерінің және ормандардың кеселдері мен зиянкестерінің зақымдануы туғызатын төтенше жағдайлар;
Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар- өнеркәсіп, көлік авариялары және басқа да авариялар, өрт, жарылыс, қатты әсер ететін улы, радиоактивті және биологиялық жағынан қауіпті заттарды тарататын (тарату қаупі бар) авария, үйлер мен ғимараттардың қирауы, бөгендердің бұзылуы, тіршілікті қамтамасыз ететін электр- энергетика және коммуникация жүйелеріндегі, тазарту құрылыстарындағы авария туғызған төтенше жағдайлар.
№9 дәріс тақырыбы: Төтенше жағдайларда халықты қорғаудың негізгі принциптері мен тәсілдері
Достарыңызбен бөлісу: |