Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министирлиги Жалал-Абад мамлекеттик университети
Вегетативдүү нерв системасынын оорулары жана аларды
жүктеу/скачать 3.49 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вегетативдүү нерв системасынын оорулары жана аларды
алдын алуу. Кээ бир кишилердин вегетативдүү нерв системасынын жөн- гө салуусу төрөлгөндөн эле жетишсиз болуп алар ысык менен суукту көтөрө албайт, толкунданса тез кызарат жана кубарат, тердеп жүрөгү тез согот. Вегетативдүү нерв системасынын бузулуусу жугуштуу оору- лары ооруганда мышьяк, коргошун, сымап менен өнөкөт уулан- ганда баш тромба алганда витамин жетишсиздигинде өтө чарчап кайгырганда ачык байкалат. Вегетативдүү нерв системасынын мээдеги жана жүлүндөгү жогорку бөлүгү жабыркаганда анын жөнгө салуу жөндөмдүүлүгү бузулат. Вегетативдүү (автономиялык) нерв системасы – бул нерв сис- - 129 - теманын аткара турган жумушу баш мээдеги кыртыштын жетек- төөсүнүн аркасында жүргүзүлөт. Вегетативдүү нерв системасы өзүнүн таралышы боюнча перифериялык нервдерге кирет. Би- рок морфологиялык түзүлүшү жана аткарган кызматтары боюн- ча айрымаланып турат. Вегетативдүү нервдердин өзгөчөлүктө- рүнө төмөнкүлөр кирет; 1. Вегетативдүү нервдер ички органдарга, кан тамырларга, ички секрет жана шилекей бездерине тарап, ар кандай сезимдер менен камсыз кылгандыктан, аларды (автономиялык) нерв сис- темасы деп аташат. Ал эми кыймылга келтирүүчү нервдер болсо, сөөктөрдүн булчуңдарына тарайт. 2. Кыймылга келтирүүчү нервдер жүлүн мээ менен баш мээ- нин бардык бөлүктөрүнөн башталса, вегетативдүү нервдер ор- тоңку, сүйрү мээден жана жүлүндөн башталат. Жүлүн мээнин бөлүгү өз ара көөдөн-бел жана чычаң бөлүгү болуп экиге бөлү- нөт. 3. Кыймылга келтирүүчү нервдер жүлүн мээнин астыңкы мүйүзчөсүндө жаткан өзүнүн клеткаларынан башталат да, жү- лүндөн чыккандан кийин үзгүлтүксүз жүрүп отуруп булчуңдар- га барып бүтөт. Ал эми вегетативдүү нервдер болсо, жүлүндүн каптал мүйүзчөсүндө жаткан өзүнүн клеткаларынан башталып, жүлүндөн чыгып, ички органдарга келгенде өздөрүнүн түйүндө- рүндө үзүлүп, жумушчу органдарга жетпей калат. Ошондуктан вегетативдүү нервдин талчалары (тамырлары) түйүнгө чейинки жана түйүндөн кийинки нервдер болуп экиге бөлүнөт. Кыймылга келтирүүчү нервдер борпоң чел кабык менен кап- талып турат. Мындай чел кабык вегетативдүү нервдерде жок бо- лот же болсо да анча билинбейт. |