Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министирлиги Жалал-Абад мамлекеттик университети



Pdf көрінісі
бет63/68
Дата21.10.2023
өлшемі3.49 Mb.
#481337
түріЛекция
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   68
JAGUKURMANBEKOVA5

- 139 -
Теринин түзүлүшү 
1- эпидермис; 2-дерма үрпүчөлөрү; 3-чач; 4-май бездери; 5-накта тери; 6-тер 
бөлүп чыгаруучу түтүкчө; 7- тери безинин үч бөлүүгү; 8-түк баштыкчасы; 
9-чач үрпүкчөсү; 10-накта теринин артериа тамырлары; 11-теринин вена кан 
тамырлары; 12-теринин сездиргич нерв урчукчалары; 13-тер бөлүп чыгаруу 
тешикчелери.


- 140 -
• Тиркеме
Адамдын организминин клеткалык түзүлүшү
Таблица № 1
Клетканын химиялык курамы


Органикалык эмес заттар
1. Суу - эритет жана керектүү заттарды алып келет.
2. Минералдык туздар-маанилүү бирикмелерди 
пайда кылууда катышат (мисалы: кандын белогу – 
гемоглобинди)
Органикалык заттар,
- Углеводдор
- майлар
- белоктор
- нуклеин кислотасы
Заттардын 
аталышы
Кандай
элементтерден турат
Заттардын аткарган кызматы
Углеводдор
Көмүртек. Суутек, 
кычкылтек
Жашоо процесиндеги негизги энергия-
лык булак болуп эсептелет.
Майлар
Көмүртек. Суутек, 
кычкылтек
Организмдеги энергиялык запастык бу-
лак, бүт клеткалардын мембранасынын 
составында кездешет.
Белоктор
Көмүртек. Суутек, 
кычкылтек, азот, 
күкүрт, фосфор.
1. Клетканын материалын куруучу негиз.
2. Организмдеги химиялык реакциялар-
дын агымын тездетет
3. Организмдеги энергиянын запасы
Нуклеин
кислоталары
Көмүртек. Суутек, 
кычкылтек, азот,, 
фосфор.
ДНК-клетканын составындагы белокту 
аныктайт,укумдан тукумга берилүүчү 
белгилерди алып жүрөт.
РНК-ошол клеткага мүнөздүү белоктун 
пайда болушун тейлейт
Таблица №3. Клетканын түзүлүшү
Клетканын бөлүктөрү
Мааниси
Цитоплазма
Клетканын ички чөйрөсү
Ядро
Клетканын борборун тейлейт.Клетканын активдүүлү-
гүн тейлейт,клетканын тукум калтыруучу материалын 
тейлейт
Клетканын мембранасы
Клеткага керектүү состав менен камсыздандырат,клет-
ка менен клетканын сыртындагы составдын ортосунда-
гы заттардын алмашуусун тейлейт.
Ядролук мембрана
Ядрону цитоплазмадан бөлүп турат


- 141 -
Ядрочолор
Белоктун синтезделишине катышып, ядронун ичинде 
орун алган
Рибосома
Белоктун синтезделишин тейлейт
Митохондрия
Ферменттердин бар болгонуна байланыштуу заттардын 
эриши жүрүп, ошонун негизинде АТФ пайда болот.
Клеткалык борбор
Клетканын бөлүнүүсүнө катышат


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   68




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет