145
тақырыпты толық түсінгендігін тексеру және алған
білімдерін әр түрлі жаттуғылар арқылы бекіту.
Міндеті:
Білімділік. Оқушылардың теориялық білімдерін тексеріп,
дұрыс түсінбеген жерлерін жаттығуларды тиімді
пайдалана отырып толықтыру,
тақырыпқа шолу жасау,
бекіту.
Дамытушылық. Оқушылардың сӛздік қорын байыту,
жарыстыру әдісі, ойын әдістері арқылы сабаққа
қызығушылығын арттыру. Ой-ӛрісінің кеңеюіне жол ашу.
Тәрбиелік. Жаттығу барысында кездесетін мәтіндегі
сӛздердің мағынасын терең аша отырып адамгершілікке
тәрбиелеу. Үлкенді сыйлау, сӛзге
тоқтау сияқты
қасиеттерді бойларына дарыту.
Сабақтың түрі: қайталау, бекіту сабағы.
Әдісі: сұрақ-жауап әдісі, ассоциация әдісі, ―вен
диаграммасы‖ әдісі, кӛрнекілік әдісі.
Кӛрнекіліктері: оқулық, тақта, бор, ӛткенді еске түсіру
үшін алдын-ала тақтаға ілінген сызбалар,
оқушыларға
тарату үшін ассоциация, ―вен диаграммасы‖ сызбалары.
Пәнаралық байланыс: әдебиет, педагогика, психология.
Сабақтың барысы:
І.
Ұйымдастыру кезеңі. (2мин)
Оқушылармен амандасып, түгендеп, бӛлме
тазалығына,
оқу-құралдарының түгелдігіне кӛңіл бӛлу. Назарларын
сабаққа аударту.
2.
Үй тапсырмасын тексеру. (10 мин)
Оқушылардың үй тапсырмасын тексеру, талдау, бір-
бірімен пікір таластыру.
Пысықтау жаттығулары арқылы сабақты бекіту.
Оқулықтағы 67-жаттығудың екінші түрін оқу. Автор сӛзі
мен тӛл сӛздің интонациясын келтіріп, бӛліп оқу.
(―Жоқшылыққа арланба‖) Ондағы тӛл сӛз бен автор
сӛздерін тауып, тыныс белгілерін еске түсіру. (5 мин)
―
Дебат‖ ойыны. Оқушылар 2 топқа бӛлініп,
бір-біріне
ӛткен тақырыптардан сұрақтар қойылады. Мұғалім
сұрақтың дұрыс қойылуын, жауаптың толығын қадағалап,
соңында ұпайларын есептеп, бағалайды. (10 мин)
146
Бірінші бӛлікке тӛл сӛзге тән қасиеттер.
Екінші бӛлікке тӛл сӛзге де, тӛлеу сӛзге де ортақ қасиеттер.
Үшінші бӛлікке тӛлеу сӛзге тән қасиеттер.
Х-тӛл сӛзді тӛлеу сӛзге айналдыру жолдары.
М: 1-тӛл сӛзінің баяндауышы есім сӛзден болса, оған тӛлеу
сӛзде
екенін, екендігін кӛмекші
етістігінің тіркесіп
келетіндігі.
Қысқаша: ―есім сӛз+екенін‖
Жауаптарын қарсы топқа тексерту, қосатын жерлері болса
қостыру, т.б. талдау жұмыстарын жүргізу. (10 мин).
―Адасқан сӛздер‖. Оқушыларға мынандай сӛйлем беріледі,
оқушылар сӛздердің орнын ауыстырып сӛйлем құраулары
керек. (6 мин).
Т.с. ―
Мен елімнің ертеңімін‖,- дедім мен мақтанышпен.
Т.с:
Мен мақтанышпен ӛзімнің елімнің ертеңі екендігін
айтамын.
Елімнің ӛзімнің ертеңі екенімді айттым мақтанышпен
мен.
Оқушы сӛздерді рет-ретімен қойып, не себепті олай
екенін түсіндіреді.
Мұғалім:
Оқушылар, біз бүгін тӛл сӛз бен автор сӛзі,
олардың орын тәртібі, тыныс белгілері, тӛлеу сӛз дегеніміз
не?, тӛл сӛзді қалай тӛлеу сӛзге айналдыру керек т.б.
тақырыптарды бірнеше сағат бойы,
сабақ бойында оқып,
үйрендік. Оларды білу бізге кез келген шығарманы (кӛркем
әдибиет) оқығанда, диктант жазғанда, сауатты шығарма жазу
үшін керек. Тӛл сӛзді біз күнделікте ауыз екі тілде жиі
қолданамыз. Бұл тақырыпты сендер оңай игеріп кеттіңдер,
сондықтан сендерге жеңіл кӛрінгенімен оны білу ӛте
маңызды. Ұмытпай қайталап жүрейік. Алған білімдеріңіз
бойларыңызға қуат болып дарысын.
Оқушыларды бағалау.
Үй тапсырмасы: Ӛткенді қайталау.