- «Садакъа тилей эсенг – садакъа берейим,
Къонакъ эсенг – къонакъча кёрейим,
Сёз нёгер керек эсе, этейик ушакъ.
Алай а, джыяргъа келген эсенг джасакъ,
Джангылгъанса – къарачайлыла тёлемейле джасакъ.
Мен – къарачайлыма.
Къарачайгъа джасакъ салыргъа излеген,
Тонаргъа, зорлукъ этерге излеген,
Кърым хан болсун, чыгыр-къытчас болсун –
Ким да болсун – сау къайытмагъанды ызына.
Бир кишиге къул болмагъанды, бий да болмагъанды,
Джасакъ джыймагъанды, джасакъ да тёлемегенди –
Эркинликни, Ёзденликни байрагъы болгъанлай
Келгенди Къарачай.
Анга шагъат – Къарча, Ачемез, Татаркъан, Джатдай…»
- «Бош джаншайса,- деди аманлыкъчы,-
Кимни ким болгъанын иш кёргюзтюр.
Джыйыным бла сакълайма». «Занг» деб,
Эшиклени уруб, чыгъыб кетди.
Кесини эркиши бетин, сыйын, намысын сакълай,
Бютеу Къарачайны сыйын, намысын сакълай,
Бостан улу атланды джазыуну аллына,
Герохун да джерлеб, салды джанына.
Ит джыйыннга кеси джангыз барды салыб.
Ала муну джангыз кёргенлей, ышардыла,
Ышаннга салыб, атаргъа хазырландыла.
Алай а, Бостан улу аладан болуб тири –
Ит джыйынны къырыб чыкъды, къоймай бирин.
Къазакъ бёрю ит джыйынны чачды, кесди:
Бостан улуну – аны бла бирге Къарачайны да – сыйы ёсдю.
Хакъ бла болгъаны ючюн таулу
Хорлады ийманы болмагъан джауну.
Башхаладан излемейбиз къышлыкъ не кюзлюк.
Бизге кереги джангыз – Эркинлик, Тюзлюк.
Бизге кереги джангыз – Эгеменлик.
Этерге излегенлеге уа бийлик, эмегенлик
Бостан улучала берелле джууаб.
Къарачай кишиге тёлемейди джасакъ.
Джигит къоруулайды миллетин, джуртун,
Мийикде тутады сыйын, намысын.
Туугъан тауум да бек, мен да – бек.
Деб турады Бостанланы Казбек.
Тулпар джашларыбыз болгъанына къууана,
Халкъыбызны тамбласы боллугъуна ийнана,
Иги сёзге, Тюз сёзге, Керти сёзге къуллана,
Мен да джазама бу назмуну.
Къайгъылы болса да, джарыкъды кёлюм:
Джигитлеге – махтау, душманлагъа – ёлюм.
КЪАРАЙМА
Джангы джылны, ёмюрню, мингджыллыкъны да
Босагъасындан атлай,
Къарайма:
Аллымда баргъан джокъ,
Ызымдан келген джокъ.
Къаралады Къадау Таш.
Сиреледи Джангыз Терек.
Улуйду Къазакъ Бёрю.
Джангыз джулдуз – Темиркъазакъ –
Къарайды Кёкден.
Аны кёлеккесича
Кёрюнеди адам Джерде.
Адам кёб болгъанлыкъгъа
Джан джангызды.
Тёнгекни титирете,
Къанатланады ол.
Джангы ёмюрню босагъасындан атлай,
Англайма:
Адам – алгъындан да къыйынлы, насыбсыз.
Къарайма:
Алгъа джол джокъ.
Артха да джол джокъ.
Ахырзаман хауа Кёкде, Джерде, джюрекде.
1
Кечеги къоркъуула кетерикле,
Атханлай танг.
Къыйналса да – ёлюмсюздю
Аллах берген джан.
Кимге да келеди ёлюм.
Алай а,
Сюелгенни ол алады аягъындан,
Сюркелгенни басады башындан.
Сюелген
Ёлюмге къарайды ёргеден.
Сюркелген
Ёлюмню къарайды тюбюнден.
Юзюлюрге, тёзерге да,
Джашаргъа, ёлюрге да
Юренеме
Таш бла Терекден.
Сюркеле келеме да –
Ёрге сюелеме:
Адамма Мен.
Абынсам да – турама ёрге,
Джыгъылсам да – къарайма ёрге –
Кюннге, Айгъа, джулдузгъа, Кёкге.
Таяна Ташха, Терекге,
Таяна джарыкъгъа, нюрге,
Таяна Джерге, Кёкге,
Турама ёрге.
Учунама, учама – кетеме Кёкге,
Рахатлыкъ келеди джюрекге.
Аллах джаратхан джанма Мен.
Тейри адамыма Мен.
2
«Тейри адамы» деб,
Этеме ант.
Тейри адамы болгъаныма,
Тейри адамыча джашагъаныма
Сёзюм, ишим да – шагъат.
Китабыма да атайма ат
«Тейри адамы» деб.
Тейри джарыгъындан
Толгъанды джюрегим,
Толгъанды сёзюм.
Тейри эшиги ачылгъанча,
Ачылсын китабым-джюрегим сизге.
Тейри джарыгъыча джарыкъ
Къуюлсун аладан сизге.
Кёкден Джерге, Джерден да Кёкге –
Элтеди джол.
Джашаууму-джазыууму
Кесим джазгъанымы бегите,
Салама къол:
Лайпанланы Билал – Тейри адамы.
3
«Тейри да адамы» деб,
Этеме ант:
Ата джуртубуз ючюн,
Ана тилибиз ючюн,
Тарихибиз, тёребиз ючюн,
Сыйыбыз, намысыбыз ючюн
Артха турмазгъа.
Аланы бизге берген нарт атала-бабала ючюн,
Халкъны-Джуртну къоруулай, ёлгенле ючюн,
Халкъны, Джуртну сакълаб кюрешген саула ючюн,
Ёсюб джетерик таулучукъла ючюн,
Келлик тёлюле, туудукъла ючюн,
Ала джуртларында Халкъ, Эл болуб джашар ючюн,
Къан-джан аямай кюреширге
Тейри деб, этеме ант.
Къалам бла, къама бла да –
Не тюрлю амал бла да,
Унутмай Тюзлюкню, Хакъны,
Сакъларгъа керекбиз Джуртну, Халкъны.
Джерде джашайбыз – джер адамларыбыз биз.
Алай а,
Саныбыз топракъдан болса да,
Джаныбыз Кёкденди –
Тейри адамларыбыз биз.
Кёкню=Тейрини=Хакъны аты бла
Адам улугъа излесек мадар,
Биз излегенча болур къадар.
Къутхарайыкъ отдан
Джаныбызны, саныбызны да,
Джуртубузну, Халкъыбызны да –
Тейри адамларыбыз биз.
КЁКДЕН ДЖЕРГЕ
Булутланы башы бла барады учакъ.
Этеме зикир, тартама мынчакъ.
Джерде сакълайла герох бла бычакъ.
Ашыгъама Хакъ, Халкъ ючюн
Дин, тил, джурт къазауатха къатышыргъа.
Башымда Кёк – кём-кёк, чууакъ,
Тёбенде булутла – бир къара, бир акъ.
Къатышханла Джерде къара бла акъ:
Аланы айырыу да – Кёк салгъан бир борчум мени.
Джер бла Кёкню чегинде барады учакъ.
Кёк бла, Джер бла да этеме ушакъ,
Аллах бла, Адам бла да этеме ушакъ –
Аллах ючюн, Адам ючюн хазырма урушха.
Джер бла Кёкню чегинде барады учакъ.
Экиси да бирча джууукъла меннге,
Экиси да бирча тарталла мени –
Джерге, Кёкге да джайылыбды къучакъ.
Акъ булутла – акъ тауланы джанлары кибик,
Къара булутла да – къара тауланы джанлары кибик
Кёрюнселе да бир-бирде кёзюме,
Къарагъанчама джюрегиме-кесиме.
Булутланы ичи бла барады учакъ:
Бир къанаты – къара, бир къанаты – акъ.
Этеме зикир, тартама мынчакъ.
Джерде сакълайла герох бла бычакъ.
Кёкге чыгъарлыкъ сыйрат кёпюр сакълайды алда.
Къайгъылы, къыйынлы Джерге барама эниб:
Къутхаралмазлыкъ эсем да адамны, дунияны,
Къутхараллыкъма кесими (санымы тюл, джанымы!).
Къазауат баргъан Джерге къонады учакъ.
Хакъ ючюн къынындан чыгъады бычакъ…
Достарыңызбен бөлісу: |