Білім беру мазмұнын жүзеге асыру үшін аға ұрпақтың мол тәжірибесі кейінгі жастарға меңгерту, әлеуметтік мәдениетінің мазмұнын одан әрі дамыту.
1)ғылым туралы толық мағлұмат беру үшін білім мамұнының негізгі теориялары, зандары, ұғымдары, тұтас түсіндіру;
2)білім мазмұнының ғылыми және практикалық мәнділігінің өлшемін көрсету;
3)оқушылардың жас ерекшелігіне сай оқу мүмкіндігіне сай білім мазмұнының күрделілік қарау;
4)әрбір пәнді оқытуға берілген мерзіміне қарай білім мазмұнының көлеміне қайтадан қарау;
5)орта білім беру мазмұнында дүниежүзілік тәжірибені ескеру;
6)мектептің оқу-әдістемелік жөне материалдық базасына қарай білім мазмұнының сәйкестілік өлшемін ескеру;
Білім беру мазмұны жайында сөз айтсақ оның мақсаты қоғамның қажеттілігімен жеке тұлғаның қызығушылығымен байланысты болуы тиіс. Қазіргі кезде білім мазмұнының мақсаты жеке тұлға қоғамға қажетті әлеуметтік құндылықгы дамуы арқылы меңгеруге тиісті жағдайда қажетті.
Білім берудегі көрсетілген мақсат білімге, дағдыға, іскерлікке деген қатынас жеке тұлғаның физикалық және ерікті-құндылық, ақылдылық жан-жақты жетілген азамат қалыптастыруға негізгі құрал болып табылады. Өмірдегі қажетті мәдениетті, өнерді, ғылымды игеру әркімнің өз мақсаты түрлі әдіс - тәсілдердің көмегімен игерілуі тиіс.
Адам жеке тұлға болып қалыптасуда, қоршаған ортамен қарым-қатынас барысында өзіне жақсы өнеге, адамгершіл тағлымға үйренеді.
Сонымен қатар білім беру мазмұнының толық бейнесін мына жағдайда ғана көруге болады, егер жеке тұлға саналы өзгеріс болатын болса. Жеке тұлғаның динамикасы деп – субъектінің санасы қасиетіндегі өзгерісін атайды, ол адамның онтогенетикалық дамуын құрайды. Ол іс-әрекет нәтижесінде іске асады. Басқаша айтсақ субъектінің дамуы оның дамуы іс-әрекетінің жемісі болып табылады. Іс-әрекеттің жетекші идеясы түрінды сөз болып отырған ілім жеке тұлғаның дұрыс дамуын қамтамасыз ететін іс-әрекеттің басқа да (ойын, еңбек, қоғамдық) түрлерімен сабақтас болып келеді. Осыдан жеке тұлғаның іс-әрекеті білім беру мазмұнының детерминанты (негізі) болып шығады. Сондай-ақ оны В.С.Ледневтің теориясы негізге ала отырып, оқушылардың бірлескен іс-әрекетінің мазмұнына көңіл аудару. Педагогика иеорисы жалпы білім беру мазмұнының қалыптастыру ұстанымы ретінде мәдениетті, иньелектуалды, қоғамды дамыту, білім беру мазмұнының ұстанымының барлық элементтеріне барлық деңгейде талапқа сай құрастырылуы тиіс.
Дәстүрлі білім, дағды, іскерлікті қалыптастырумен бірге білім беру мазмұнына жеке тұлғаның өсуі, мәдени өміріне және көңіл аударуды талапе етеді. Жалпы білім беру мазмұнын қарастыруда оқытулың бірдей мазмұндық және процесуалдық бағытын ұстанымы ғылыми-пәндік бағдары біржақты болмауы тиіс. Білім беру мазмұны нақты оқу поцесін игерумен байланысты, онсыз болу мүмкін емес деп топшылайды, щынайы педагогикалық өлшем бойынша. Жалпы білім беру мазмұнының жобасын жасағанда ұстанымдарын және технологиясын меңгерудің соңғы деңгейі әсер етуін ескеру қажеттігін көрсетеді. Білім беру мазмұнының негізгі құрылымдық ұстанымын әртүрлі деңгейде қалыптастыру барысында теориялық мазмұнының негізін құраушы пән, оқу материалдары педагогикалық іс-әрекет оқушының тұлға болуымен сәйкестенуін қалайды. Жалпы білім беру мазмұнының құрылымдық ұстанымдарын таңдағанда соңғы жылдары білімдік бағдардан жеке тұлғаның бағдарлы біліиге өтуге байланысты берік гуманитарлық тенденция қалыптасты. Жалпы білім беру мазмұнының гуманитарландыру ұстанымын ең алдымен оқушыларға жалпы адамзаттық мәдениеті белсенді шығармашылық және практикалық жағынан игеруге жағдай жасауға тікелей байланысты. Оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруға және қазіргі қоғамдағы жағдайды ескере отырып, жеке тұлғаның гумандық мәдениетінің негізгі компоненті: өзін-өзі анықтау мәдениеті; саяси және құқықтық мәдениеті; интелектуалдық адамгершілік, экологиялық, көркемдік және дене мәдениеті, отбасы және қарым-қатынас мәдениеті сияқты қалыптастыруға байланысты. Бұл ұстаным өте көп қырлы. Жалпы білім беруде гумандыққа қарсы үрдісті жеңуге оның мазмұнын фундаментализациялау. Ол гумандық және жаратылыстану білімдерін кіріктіруді ғылымаралық байланысты және сабақтастықты орнықтыруды талап етеді. Осылай оқыту, білім алу дағдысымен іскерлікті қалыптастыру ғана емес, сонымен бірге оқушылардың өздігінен іскерлік дағдыны меңгеруі жаңа білімді игеру әдісі болып табылады.
Білім берудің мазмұнын орнықтыру оқыту процесін жаңартуды және сонымен бірге гманитарландыруға негіз болады, яғни оқущылар артық білімді ақпараттардан босатылып, жеке өзінің шығармашылығының дамуына мүмуіндік алады. Жалпы білім беру мазмұнының барлық компоненттері және жеке тұлғаның (базалық) негізгі мәдениеті бір-бірімен тығыз байланысты. Білімсіз дағды мүмкін емес, шығармашылық іс-әрекет белгісі бір біліммен дағдының негізінде қалыптасады, тәрбиелік осы іс-әрекеттегі білімге байланысты, яғни біреумен қарым-қатынас жасағанда өзінің немесе басқаның білдіретін эмоциясына тәртіптілік дағдысын қалыптастьырады.
Достарыңызбен бөлісу: |