Бізден ңорықпа,— дедік бұл кісіге.— Партизан- дар бейбіт елге ешқашан да тиіспейді.
Ол кезде бұл жиырма бес жастың шамасында бола- тын. Біраздан соң көңілі басьілып, өзінің немістерден қашып жүргенін айтты. Германияға айдап әкетеді деп қорқады екен. Партизандардан да қорқыпты. Немістер жұртңа: партизандар адамдарды кескілеп-кескілеп, кеспекке салып тұздап тастайды деп қайдағы жоқты айтып, әбден зәрелерін алған көрінеді. Бұл бишара- ның әбден берекесі кетіп, құты қашқаны содан екен. Біз оны босатып жібердік те, үйіне қайтуына, бұдан
былай ондай ешбір сандыраққа сенбеуіне ақыл-кеңес бердік-
Сонымен сіз сол кісі болып шықтыңыз гой, ә?— деп сұрадым мен одан. Ол көзі жасаурап, темекісінің түтінін қолымен олай-былай желпи берді.— Көп өзге- ріп кетіпсіз, ә дегенде танымай қалдым.
Жолдас командир,— деді ол,— сонда мен өзім- нің партизандарға қосылмағаныма осы күнге дейін өкі- немін. Ңатты өкініштімін...
Біз сол жолы Пашко атаймен ең бір жақын адамы- мыздай қайырқош айтысқан едік. Ол біз үшін, өзінің туған Карпаты үшін көп еңбек етті, Пашко атай он бес күн бойы партизан отрядымен бірге жүріп, біз көрген қиындықтың бәрін көрді. Ңажет болған жағдайда қо- лына автомат та алып, жазалаушылармен шайқасқа да түсіп кетті. Ол партизандар бір жерге түгел жина- лып, қоныс тепкен соң, сөйтіп фашистерге қарсы зор күшке айналғанда барып айрылысты.
Содан кейін Закарпатьенің жергілікті тұрғындары- нан да партизан отрядтары жасақталды. Олардың ара- сында жас балалар да, Пашко атай сияқты қарттар да бар болатын. Бәрі де басқыншыларға қарсы ерлікпен күресті, жан аяған біреуі жоқ. Осындай ержүрек пат- риоттарсыз біздің шағын ғана десантшыларымыз өз- деріне жүктелген көп міндетті ойдағыдай атқара ал- маған да болар еді.
... Соңғы сапарымда мен Закарпатьеде біраз күн болып, көп нәрселерді көрдім. Сол жерлерде тағы да болып, Пашко атаймен, басқа да партизандармен кез- десетін күн бола ма, болмай ма, қайдам. Мұндай кез- десулер әлі де болатынына сенімім күшті сияқты. Фа- шизмге қарсы күрестегі қиын күндерде көп уақыт бірге болған жауынгер достар қай кезде де көзден та- са, көңілден шет тұрар емес.
ПОВЕСТЕР
ЖАС ПАРТИЗАНДАР
Егіс бригадасының бригадирі Григорий Васильевич Витряк паргия жиналысынан кешірек қайтты. Қабыр- ғадагы үлкен сағаттың стрелкалары бірқалыпты қоз- ғалысымен түнгі сагат бірден жиырма бес минут өтке нін көрсетіп тұр. Бұл, әрине, әдетте бола беретін жина лыстардан гері тым-ақ кешеуілдеуді байқатты.
Мария Исаковна бұл уақыттың ішінде үй-ішінің бірталай шаруасын, оны-мұнысын жайғастырып қой- ды. Кешкі тамақ әлдеқашан әзір болған еді, бірақ Ма- рия Исаковнаның өзі де, он төрттегі баласы Илько да тамақтану үшін столға отыра қоймады. Бірі әкесін, бірі зайыбын — екеуі де Григорий Васильевичті күтіп, бір біріне үнсіз қарасып қана отырды. Күткен сағаттар қандай ұзақ болып көрінеді десеңші.
Достарыңызбен бөлісу: |
