Оңтүстік көпір
Оңтүстік көпірдің функционалдық мүмкіндіктері:
- PCI шинасы;
- ISA шинасы;
- SMBus (SM шинасы) немесе I2C интерфейсі;
- DMA контроллері;
- үзулер контроллері;
- IDE (SATA немесе PATA) контроллері;
- LPC Bridge шинасы;
- нақты уақыт сағаттары (Real Time Clock);
- қорек көзін басқару (Power management (APM және ACPI);
- энергиядан тәуелді жады BIOS (CMOS);
- дыбыс контроллері AC97 (опционально).
командалар және мәліметтер орналасады. Программалардың орындалуы осыған негізделеді. ДК міндетті түрде барлық не- гізгі амалдарды орындайтын орталық процессор орналасуы ке- рек (Central Rpocessing Unit – CPU). Мысалы, ОП жылжымалы нүкте форматындағы сандық мәліметтерді өңдеу үшін, ал гра- фикалық сопроцессор графикалық мәліметтерді өңдеу үшін жабдықталған.
Процессордың негізгі элементтері:
- регистрлер;
- АЛҚ – арифметикалық логикалық құрылғы;
- ББ – басқару блогы;
- ТГ – тактілік генератор.
Регистрлер – бұл физикалық түрде процессордың ішінде ор- наласқан арнайы жады ұяшықтары. Мәліметтерге қол жеткізу үшін жедел жады арнайы адрестік шинаны пайдаланады, ал про- цессор регистрлерге тікелей қатынайды. Бұл мәліметтермен жұ- мысты тездетеді.
Процессорлардың негізгі параметрлері:
- тактілік жиілігі;
- разрядтылығы;
- жұмыс кернеуі;
- тактілік жиілігінің ішкі еселі коэффициенті;
- кэш жадының өлшемі.
Тактілі жиілігі – бірлік уақыттағы процессор орындай ала- тын элементар амалдар саны. Заманауи процессорлардың такті- лік жиілігі МГц (1 Гц бір секундта орындалатын бір амалға сәй- кес келеді, 1 МГц = 106 Гц). Тактілік жиілігі неғұрлым жоғары болса, процессор солғұрлым көптеген амалдар орындай алады, яғни оның өнімділігі артады. Алғашқы процессорлардағы жиілік
– 4,77 МГц, ал қазіргі уақыттағы процессорлардың жиілігі – 2 ГГц (1 ГГц = 103 МГц).
Разрядтылығы процессор үшін бір тактіде өзінің регистр- лерінде неше битті қабылдап және өңдейтінін көрсетеді. Про-
цессордың разрядтылығы командалық шинаның разрядтылығы- мен, яғни шинадағы өткізгіштердің санымен анықталады. Қазір- гі уақыттағы Intel процессорлары 32-разрядты.
Жұмыс кернеуі процессор үшін аналық платамен қамтама-
сыз етіледі. Процессорлардың жұмыс кернеуі 3В-тан аспайды.
83
Жұмыс кернеуін төмендету процессорлардың көлемін кіші- рейтеді, сонымен қатар процессордағы жылу бөлінуді азайтады, яғни оның өнімділігін қызып кету қауіпінсіз көтеруге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |