1.3. ОЖ түрлері
ОЖ түрлерін анықтап көрсету үшін оларды таңдауға әсер ететін негізгі факторлар:
- ОЖ-ның қолдану саласы;
- аппараттық платформа типтері;
- жобалау әдістері;
- ресурстарды басқарудың ішкі алгоритмдерінің жүзеге асуы.
Қолдану аумағы бойынша классификация:
- дербес ОЖ (Desktop OS) дербес пайдаланушының әртүрлі саладағы жұмысына бағытталған ОЖ болып табылады. Жеке қолданушы ОЖ-ның негізгі ерекшеліктері – әмбе- баптық және пайдаланушыға қолайлылығы, мысалы, MacOS, Windows ОЖ тобы, серверлік ОЖ, мобильді ОЖ. Серверлік ОЖ-ның негізгі ерекшеліктері – жұмыс бары- сындағы сенімділік, олардың мысалы: UNIX ортасы, Windows, Linux;
- мамандандырылған ОЖ – көптеген салалардағы тапсыр- маларды шешуге бағытталған ОЖ (жоғары өнімді есеп- теулер, нақты уақытта басқару), бұл түрдегі жүйелер іс жүзінде аппараттық платформамен тығыз байланысты, мысалы: QNX, жеңілдетілген және мамандандырылған UNIX нұсқасы;
- тасымалданатын ОЖ – КПК аппараттық платформасында негізгі ОЖ-ның дамыған нұсқасы; басты ерекшелігі – пай- далануға ықшамды және қолайлы, өкілдері – PalmOS, Windows CE. Бұл классификация абсолютті қатаң талап болып табылмайды, яғни бір жүйе әртүрлі қызметтерді орындай алады. Мысалы, оған графикалық қабықшасы
13
бар Linux тұрақты ОЖ ретінде немесе серверлік ретінде Windows NT қолданылады.
Дегенмен әрбір ОЖ өзінің класында ғана мықты. Келтіріл- ген классификациялардағы ОЖ-ның әрбір класы өзінің аппарат-
тық платформасында жұмыс істейтінін байқау қиын емес, сон-
дықтан бұл классификация осы платформаны түрі бойынша жік- тегенде әрқалай болып келеді. Әдетте мұндай түрдегі қатаң классификацияны келесідей жеке кластарға бөліп қарастыруға болады: x86 платформасына арналған көппроцессорлы ОЖ нұс- қасы; RISC платформасына арналған ОЖ; мобильді құрылғы- ларға арналған ОЖ; желілік ОЖ (мысалы, принтер және тағы басқалар). Басқарылатын ресурстардың түрлері бойынша ішкі алгоритмдерден бірнеше бинарлық классификация құрастыруға болады: көп міндеті және бір міндетті ОЖ, бір қолданушылы және көп қолданушылы ОЖ. Соңғы классификация ресурстар- ды басқару механизмдерінің қарастырылуы бойынша анықта- лады.
ОЖ-ның басты функциясы – қорларды басқару. Қорларды басқарудың негізгі ішкі жүйелері: процестерді басқару, жадыны басқару, файлдар мен сыртқы құрылғыларды басқару. Барлық қорлардың ортақ ішкі жүйелері: қолданбалы программалы жә- не пайдаланушы интерфейстер; деректерді қорғау мен басқару.
Достарыңызбен бөлісу: |