Исанын көптөгөн адамдарды айыктырышы

— Элге боорум ооруп турат, үч күндөн бери жанымда, жегенге эч нерсеси жок турушат. Алар жолдо алсырап жыгылып калышпасын үчүн мен аларды ачка коё бергим келбей турат, — деди.

— Бул ээн талаада ушунча элдин баарын тойгузуу үчүн нанды кайдан алабыз? — дешти.

— Канча наныңар бар? — деп сурады.

Алар:

— Жети нан дагы бир нече кичинекей балыгыбыз бар, — деп жооп беришти.

— Силер кечинде: «Күн кызарып батты, демек эртең аба-ырайы жакшы болот», — дейсиңер. ³ Эртең менен: «Бүгүн жаан-чачын болот, анткени күндүн көзүн каптаган кара булуттар кызарып турат», — дейсиңер. Асманды карап, аба-ырайын ажыратканды го билет экенсиңер, ал эми мезгилдердин белгилерин ажыратканды билбейсиңерби? ⁴ Күнөөкөр жана Кудайга ак болбогон эл укмуштуу жышаандарды көргүсү келет, бирок ага Жунус көргөн укмуштуу жышаандан башка жышаан көрсөтүлбөйт! Иса ушундай деди да, аларды калтырып, башка жакка кетип калды.

— Абайлагыла, фарисей менен саддукей ачыткысынан сак болгула. ⁷ Шакирттер муну угуп, өздөрүнчө: «Биз нанды албаганыбыз үчүн айтып жатат ко», — деп ойлонушту.

— Ай, ишеними аздар, эмнеге ичиңерден нан ала келбептирбиз деп ойлоп жатасыңар? ⁹ Алиге чейин түшүнгөн жоксуңарбы? Өткөндү эсиңерге салбайсыңарбы? Беш нан беш миң кишиге жетип, калдыктарын жыйнап алганыңарда канча себет болду эле? ¹⁰ Жети нан төрт миң кишиге жетип, калдыктарын жыйнагандачы? ¹¹ Фарисейлер менен саддукейлердин ачыткысынан сак болгула дегенимде нан тууралуу айтпаганымды кандайча түшүнбөйсүңөр?

— Мени, Көктөн келген Адамды эл ким деп эсептешет?

Шакирттери:

— Кээ бир адамдар Жакыя чөмүлдүрүүчү деп, кээ бири Илияс пайгамбар деп, кээ бирлери Иеремия же башка пайгамбарлардын бири деп жатышат, — дешти.

— ¹⁵ А силерчи, — деди Иса аларга, — силер мени ким деп эсептейсиңер?

¹⁶ Ошондо Ысман Петир:

— Сен Машаяксың, тирүү Кудайдын Уулусуң! — деп жооп берди.

— ¹⁷ Сен бактылуу адамсың, Жунус уулу Ысман, анткени муну сага пенде эмес, асмандагы Атам ачып берди. ¹⁸ Мен да сага айтам: сен Петирсиң ^16:18, ушул аска таштын үстүнө мен өзүмдүн Жыйынымды курамын, аны тозоктун өзү да жеңе албайт. ¹⁹ Мен сага Асман Падышачылыгынын ачкычтарын берем, жер бетинде эмнеге тыюу салсаң, ал асманда да тыюу салынган болушу керек, жер бетинде эмнеге уруксат кылсаң, ал асманда да уруксат берилген нерсе болушу керек.

²⁰ Ушундан соң Иса шакирттерине:

— Менин Машаяк экенимди эч кимге айтпагыла! — деп катуу эскертти.

— Анын бетин ары кылсын, Устатым, сени Кудай сактасын! — деп аны жемеледи.

— Жогол менден, шайтан! Мага тоскоол болуп жатасың, себеби сен Кудайдын эмес, пенденин оюн айттың! — деди.

— Кимде ким мени ээрчигиси келсе, жеке кызыкчылыктарынан баш тартып, өлүүгө даяр болуп, өз айкаш жыгачын көтөрүп, артыман түшсүн! ²⁵ Анткени ким өз жанын сактайм десе, аны жоготот, ал эми ким жанын мен үчүн берсе, ал чыныгы өмүрдү табат. ²⁶ Бүткүл дүйнөгө ээ болуп, бирок жанын жоготкондон адамга не пайда? Же кандай баа менен адам баласы жанын сактап кала алат? ²⁷ Ошондуктан билип алгыла: Көктөн келген Адам Атасынын кудурети менен периштелеринин коштоосунда келет да кылган иштерине жараша ар кимге тиешелүү шыбагасын берет.

— Устат, бул жерде болгонубуз кандай жакшы. Кааласаң, үч чатыр жасай салайын: бирин сага, бирин Мусага, дагы бирин Илияска.

— Бул менин сүйүктүү Уулум. Мен андан рахат таптым. Силер аны уккула.

— Коркпогула, өйдө тургула! — деди.

— Көктөн түшкөн Адам кайра тирилген убакка чейин бул көрүнүш тууралуу эч кимге ооз ачпагыла! — деп буйруду.

— Кандайча дин мугалимдери Машаяк келерден мурун Илияс келиш керек дешет? — деп сурашты.

— Туура, Илияс келип, баарын ордуна келтирет. ¹² Силерге айтып коеюн: Илияс келди, бирок аны таанышкан жок. Ага өз каалаганын кылышты. Эми Көктөн келген Адамды да алардын колунан азап чегүү күтүп турат, — деп жооп берди. ¹³ Ошондо шакирттери анын Яхья чөмүлдүрүүчү тууралуу айтып жатканын түшүнүштү.

— ¹⁵ Устат, менин балама боорукерлик кылагөр, анын талмасы бар, ошондон абдан азап чегет. Көп ирет от менен сууга кулады. ¹⁶ Шакирттериңиздин алдына алып бардым эле, айыктыра алышпады, — деди.

— О, ишенимсиз, бузулган эл! Качанга чейин силер менен болор экем? Качанга чейин силерге чыдар экем? Бул жакка алып келгиле! — деди. ¹⁸ Баланы алып келишкенде, Иса буйрук берип, баладан жинди кууп чыкты. Бала ошол замат айыгып кетти. ¹⁹ Ошондо шакирттери Исаны четке чыгарып алып:

— Эмне себептен биз кубалап чыга албадык? — деп сурашты.

— ²⁰ Ишенимиңердин аздыгынан, — деп жооп берди Иса аларга, — силерге чындыкты айтып коеюн: сары кычынын данындай кипкиченекей ишенимиңер болсо, мына бул тоого: «Бул жактан тигил жакка которул!» — десеңер которулат. Силердин колуңардан келбеген нерсе болбойт.

— Көктөн түшкөн Адам пенделердин колуна тапшырылат, ²³ аны өлтүрүшөт, бирок ал үчүнчү күнү кайра тирилтилет.

Муну укканда шакирттери терең кайгыга батышты.

Ибадатканага салынган салык

²⁴ Иса шакирттери менен Капарнаумга барганда ибадатканага төлөнүүчү салыкты жыйноочулар Петирге келип:

— Устатыңар салык төлөмөк беле? — дешти. ²⁵ Петир:

— Төлөйт, — деди. Петир үйгө кирип, сүйлөйүн дегенде Иса озунуп:

— Жердеги падышалар салык менен жылдык төлөм ^17:25 кимдерден алышат? Балдарынанбы же башкаларданбы? — деген сурооду узатты.

— Башкалардан, — дегенде Иса:

— Анда балдары — эркин адамдар. ²⁷ Бирок аларды нааразы кылбоо үчүн деңизге барып, кайырмак сал да, биринчи түшкөн балыкты алып, оозун ачсаң бир сөлкөбай^17:27 бар, ошону алып, экөөбүз үчүн берип кой, — деди.

18

Ким улуу

¹ Ошол убакта Исага шакирттери келип:

— Асман падышачылыгында ким улуу болот болду экен? — деп сурашты. ² Иса бир наристе баланы чакырып алып, шакиртеринин арасына тургузуп койду да:

— ³ Силерге чындыкты айтып коёюн: жандүйнөңөрдү жаш балдардыкындай кылып өзгөртпөсөңөр, Асман падышачылыгына кирбейсиңер. ⁴ Ким өзүн ушул наристе баладай кылса, Асман падышачылыгындагы улуу — ошол. ⁵ Ким мен үчүн ушундай баланы кабыл алса, ал мени кабыл алганы.

Азгырыктар

⁶ Ким мага ишенген ушул карапайым адамдардын бирин азгырып, күнөөгө батырса, анда ага тегирмендин ташын мойнуна салып туруп, деңиздин эң терең жерине чөктүрүп жиберүү дурусураак болот. ⁷ Азгырыктардын көптүгүнөн бул дүйнөнүн шору куруйт. Ишенимден тайгыза турган нерселер болбой койбойт, бирок азгырык ким тараптан келсе, ошонун шору. ⁸ Эгерде сени колуң же бутуң күнөөгө азгырып жатса, анда аны кыя чап да өзүңдөн алыс ыргытып жибер. Колу-бутуң соо түбөлүк тозок отуна ыргытылганыңдан көрө, колу-бутсуз бейишке киргениң жакшы. ⁹ Эгерде сени көзүң күнөөгө азгырып жатса, анын оюп алып, ыргытып жибер. Эки көзүң соо тозоктун өчпөс отуна түшкөндөн көрө, жалгыз көзүң менен бейишке чыкканың жакшы.

Жоголгон кой тууралуу ибарат

¹⁰ Сак болгула, мына бул карапайым адамдардын бирин да капарыңарга албай койбогула, силерге айтып коёюн: булардын периштелери менин асмандагы Атамдын жүзүн дайыма көрүп турушат.

¹² Кандай деп ойлойсуңар: жүз кою бар адамдын бир кою жоголуп кетсе, токсон тогузун тоого таштап, адашканын издебей жатып алабы? ¹³ Эгер таап алса, анда, силерге чындыкты айтып коеюн, токсон тогуз адашпаган койлоруна караганда таап алганына көбүрөөк кубанат. ¹⁴ Ошонун сыңарындай, асмандагы Атаңар мына бул карапайым адамдардын биринин да жоголуп кетишин каалабайт.

Күнөө кылган боордошуң тууралуу

¹⁵ Эгер боордошуң сага каршы күнөө кетирсе, анда бар да, жекече сүйлөшүп, күнөөсүн айт. Эгер укса, утуп аласың. ¹⁶ Укпаса, анда «ар кандай иш эки-үч күбө тарабынан ырасталышы үчүн» ^18:16 өзүң менен дагы бир же эки кишини ээрчите бар. ¹⁷ Аларды да укпаса, анда жыйынга айт. Эгерде жыйынды да укпай койсо, анда ал сен үчүн бутпарас же салыкчы катары болсун.

¹⁸ Силерге чындыкты айтып коеюн: жер бетинде эмнеге тыюу салсаңар, ал асманда да тыюу салынган нерсе болушу керек, жер бетинде эмнеге уруксат берсеңер, ал асманда да уруксаат кылынган нерсе болушу керек. ¹⁹ Силерге дагы бир чындыкты айтайын: эгерде жерде экөөңөр макулдашып алып, бир нерсени сурасаңар, асмандагы Атам силер үчүн кылып берет. ²⁰ Анткени менин урматыма чогулган эки-үч адамдын арасында мен өзүм болом.

Ырайымсыз малай туурасында

²¹ Ошондо Петир Исага келип:

— Устат, менин боордошум мага каршы күнөө кылса канча ирет кечиришим керек? Жети иретпи? — деди.

— Жети ирет дебейин, бирок жетиден жетимиш ирет. Мындай дегенимдин себеби — Асман падышачылыгы өз кулдары менен эсептешкиси келген падышага окшош. ²⁴ Адегенде ага он миң талант ^18:24 карызы бар адамды алып келишет. ²⁵ Төлөгөнгө чамасы жетпегендиктен кожоюну аялын, бала-чакасын кулчулукка сатсын, ошондой эле колундагы болгон нерсесинин баарын берсин деген буйрук берет. ²⁶ Тиги киши падышанын бутуна жыгылып: «Бир аз күтө туруңуз, мен сизге баарын кайтарып берем», — деп жалынат. ²⁷ Ошондо ээсинин боору ооруп, кулду бошотуп, бардык карызын кечип коет. ²⁸ Кул азаттыкка чыгып, өзүнө жүз динарий карыздар болгон бир кызматташ жолдошун табат да: "бардык карызыңды төлө!" — деп аны алка-жакадан алып, муунтуп кирет. ²⁹ Ошондо кызматташ жолдошу алдына жыгылып: «Бир аз күтө турчу, мен сага берем», — деп суранат. ³⁰ Кул көнбөй, карызыңды төлөмөйүнчө жатасың деп зынданга салып, өзү кетип калат. ³¹ Муну көргөн башка кызматташтары терең кайгыга батышып, кожоюнуна болгон ишти болгондой айтып беришет. ³² Ошондо баягы кулду кожоюн өзүнө чакырып алып мындай дейт: «Эй, адепсиз кул! Сенин суранганыңдан баягы карызыңдын баарын мен кечип койгон элем. ³³ Мен сага ырайым көрсөткөндөй, сен да өз кызматташыңа ырайым көрсөтүшүң керек эмес беле?» ³⁴ Ошентип, каарданган кожоюн: «Карызыңды толук кайтарып бергенче эркиндикке чыкпайсың!» — деп, аны желдеттердин колуна салып берет.

— Боордошуңарды чын жүрөктөн кечирбесеңер, асмандагы Атам да силердин ар бириңерге жогорудагыдай кылат.

— Адамга ар кандай себептер менен эле аялы менен ажырашса болобу? — деп сурашты.

— ⁴ Жараткан башында адамдарды эркек-аял кылып жаратканын окуган эмес белеңер? — деди Иса аларга жооп берип. — ⁵ Андан соң Кудай: «Эркек ата-энесин калтырсын да, аялына жармашып, экөө бир дене болушсун!» — деген. ⁶ Ошондуктан алар мындан ары экөө эмес, бирөө. Демек, Кудай кошконду адам ажыратпасын.

⁷ Алар:

— Анда кандайча Муса талак катын жазып берип, коё берсин деп жазып кеткен? — дешти.

— Муса силердин тоңмоюндугуңардан улам силерге аялыңарды коё берүүгө уруксаат берген, бирок башында мындай болгон эмес. ⁹ Силерге айтып коёюн: аялы ойноштук кылып койгондугу себептүү болбосо деле аны менен ажырашып, башка аялга үйлөнгөн адам ойноштук кылганы, — деди.

— Эгерде эркектин нике алдында милдети ушундай болсо, анда үйлөнбөй эле койгону оң.

— Менин азыр силерге айта турган сөзүмдү баары эле кабыл ала алышпайт. Кудай кимге аял албай так өтүү жөндөмүн берген болсо, ошолор гана кабыл алыша алат. ¹² Анткени кээ бирөөлөр тубаса майып болгондуктан, үйлөнгөнгө жарамсыз, кээ бирөөлөрдү адамдар зордоп бычып салышат, кээ бирөөлөр болсо Асман падышачылыгы үчүн өздөрүн атайлап аял албас кылышат.

Кимдин түшүнүүгө кудурети жетсе, муну кабыл алсын.

Исанын жаш балдарга батасын бериши

¹³ Ошондо колун коюп батасын берсин деп, анын алдына жаш балдарды алып келишти. Бирок шакирттери болсо аларды жемелеп, уруша башташты. ¹⁴ Бирок Иса:

— Балдардын мага келишине тоскоол болуп, аларга тыюу салбагыла! Себеби Асман падышачылыгы ошондойлордуку, — деди да, ¹⁵ алардын башына колун коюп, батасын берди. Андан соң ал жактан башка жакка жөнөп кетти.

— Устат, түбөлүк өмүргө жетишим үчүн кандай жакшы иш кылышым керек? — деп сурады.

— Жакшы иш тууралуу менден эмне үчүн сурап жатасың? Бир эле Жакшы бар. Түбөлүк өмүргө жеткиң келсе, Кудайдын осуяттарын сакта, — деп жооп берди.

— Кайсы осуяттарын? — дегенде, Иса:

— Киши Өлтүрбө! Нике бузба! Уурдаба! Калп айтпа! ¹⁹ Ата-энеңди сыйла! Жаныңдагы кишини өзүңдөй жакшы көр! — деди.

²⁰ Жигит:

— Мунун баарын сактап жүрөм, дагы эмне жетишпейт? — деди.

— Жеткилең болгуң келсе, анда бар да мал-мүлкүңдү сатып, кедей-кембагалдарга таратып бер. Анан кайра келип, аркаман ээрчи, ошондо байлыгың асманда болот, — деди.

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: байдын Асман падышачылыгына кириши кыйын болот. ²⁴ Дагы бир нерсени айтып коёюн: байдын Асман падышачылыгына киргенинен төөнүн ийненин көзүнөн өтүп кетиши жеңилирээк. ²⁵ Муну укканда шакирттери:

— Анда ким тозоктон кутула алат? — дешти айран-таң калышып. ²⁶ Иса аларга карап:

— Бул иш адамдардын колунан келбейт, бирок Кудайдын колунан баары келет, — деди.

— Карачы, биз бүт-баарын таштап, сенин артыңан ээрчидик. Эми бизге кандай сыйлык берилет? — деди.

— Силер, мени ээрчигендер, бардык нерселер кайрадан жаңы болгон кезде, Көктөн түшкөн Адам өзүнүн асмандагы даңкка оронгон тактысына олтурганда, силер да Израилдин он эки уруусун бийлөө үчүн он эки тактыга олтурасыңар. ²⁹ Кимде-ким мен үчүн үйүн, же бир туугандарын, же ата-энесин, же бала-чакасын, же талаасын таштаса, ал таштаганын жүз эселеп кайтарып, түбөлүк өмүрдү мураска алат. ³⁰ Азыр биринчи болуп жүрүшкөн адамдардын көбү акыркы болуп калышат, ал эми азыр акыркы болуп жүргөндөрдүн көбү биринчи болушат.

(Иса дагы мындай деди:)

— ¹ Асман падышачылыгы орногондо бардык нерселер төмөндөгү ибараттай болот:

«Бир киши өзүнүн жүзүмзарына жалдап иштетүү үчүн эртең менен эрте жумушчуларды издеп чыгат. ² Тапканда күнүнө бир динарийден ^20:2 төлөп берем деп сүйлөшүп, аларды жүзүмзарына жиберет. ³ Саат ондордо сыртка чыгып, базардан кыларга иши жок турган дагы бир нече адамды көрөт. ⁴ Анан аларга: «Силер да менин жүзүмзарыма баргыла, тийиштүү акыңарды төлөп берем», — дейт. Алар болсо дароо жүзүмзарга жөнөшөт.

— Эмне үчүн эртеден бери бул жерде ишсиз турасыңар? — дейт.

— Анткени эч ким бизди жалдаган жок! — деп жооп беришет.

— Силер да жүзүмзарга баргыла, — дейт жүзүмзардын ээси. ⁸ Кеч киргенде жүзүмзардын кожоюну чарба башчысына мындай дейт:

— Жумушчуларды чакыр да баарына эмгек акыларын бер. Оболу акыркыларынан башта. ⁹ Ошондо саат бештерде келгендери бир динарийден алат. ¹⁰ Биринчи келгендери көбүрөөк алабыз го деп турушкан, бирок алар да бир динарийден алып калышат. ¹¹ Ошондо алар кожоюнга даттана башташты:

— Мына бул акыркы келгендер бир эле саат иштешти. А сен болсо эртеден кечке маңдай терибизди төгүп, мээ кайнаткан ысыкта иштеген бизди буларга теңеп салдың. ¹³ Ошондо жүзүмзардын ээси алардын бирине мындай деген экен:

— Дос, мен сени кемсинткеним жок. Башында бир динарийден деп сүйлөшпөдүң беле. ¹⁴ Ошондуктан акыңды ал да жолуңа түш. А мен мына бул акыркы келгенге да сага берген акыны бергим келет. ¹⁵ Өз менчигиме эмне кылсам өз эрким! Менин ак көңүлдүгүмө сенин ичиң күйүп жатабы?» ¹⁶ Ушул сыяктуу акыркылар биринчи, биринчилер акыркы болушат.

— Сизге эмне керек? — деди.

Аял:

— Айтып койчу, менин мына бул эки уулум сенин падышачылыгың орногондо бири оң жагыңа, бири сол жагыңа отурсун, ^20:21 — деди.

— Эмне сураганыңарды билбейсиңер. Мен иче турган азап чөйчөгүнөн иче аласыңарбы? — деди.

Алар:

— Иче алабыз, — дешти.

— Менин чөйчөгүмдөн ичерин ичесиңер, бирок кимди менин оң жана сол жагыма отургузууну мен эмес, Атам чечет. Ал кимди өзү алдын ала дайындаса, ошону олтургузат, — деди.

— Башка улуттук өкүмдарлар өз элине үстөмдүк кылышып, вазирлери бийлигин көрсөтүшөрүн силер билесиңер. ²⁶ Бирок силерде мындай болбосун, тескерсинче, араңардан бирөөңөр улуу болгусу келсе, силерге кызматчы болсун, ²⁷ биринчи болгусу келсе силерге кул болсун. ²⁸ Көктөн келген Адам бирөөлөрдү өзүнө кызмат кылдырайын деп эмес, тескерисинче, өзү кызмат кылып, көп адамдар үчүн өз өмүрүн кун катары төлөп берейин деп келген. Силерде да ушундай болсун.

— Оо мырза, Дөөттүн уулу, бизге ырайым кылагөр! — дешти алар.

— Оо таксыр, Дөөттүн уулу, бизге кайрым кыл! — дешти.

— Силерге эмне кылышымды каалайсыңар? — деди.

— Устат, көзүбүз көрүп калса экен, — дешти.

— ² Маңдайдагы айылга баргыла. Ага кирээриңер менен коделеги жанында өзү байлануу турган эшекти көрөсүңөр. Аны чечип, мага жетелеп келгиле. ³ Бирөө жарым силерге бирдеме десе: «Жараткан Эгеге керек болуп жатат», — дегиле. Ошондо силерге дароо беришет.

— Мына, силердин Падышаңар момундук менен эшек минип келет. Ооба, ал эшек эмес, алтургай эшектин коделегин минип келет ^21:5».

— Дөөттүн уулуна урмат! ^21:9 Эгебиздин атынан келе жатканга даңк! Көктө Кудайга урмат! — деп кыйкырып жатышты.