«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары
СОЛТҮСТІК ƏУЛЕТТЕР ТАРИХЫ
жүктеу/скачать 2.89 Mb. Pdf көрінісі
|
| СОЛТҮСТІК ƏУЛЕТТЕР ТАРИХЫ
Қытай тарихында Уей əулетінің патшасы Тəйуди Қытайдың солтүстік аймақтарын бірлікке келтірген 439 жылдан Яң Жянның Сүй əулетінің шаңырағын көтерген 581 жылға дейінгі өмір сүрген Солтүстік Уей, Шығыс Уей, Батыс Уей, Солтүстік Чи, Солтүстік Жоу əулеттері билеген 142 жылды Солтүстік əулеттер билеген заман деп атайды. Кей зерттеушілер бұл дəуірді Табғат Гүй Уей əулетінің шаңырағын көтерген 386 жылдан Сүй Уынди Яң Жянның Чын əулетін құлатып, Қытай елін бірлікке келтірген 589 жылға дейінгі дəуірді көрсетеді деп те айтады. Осы аталған дəуірде Сонар дарияның (Яңзыжяң дариясының) оңтүстігінде Сұң (420–479), Чи (479–502), Ляң (502–557), Чын (557–589) деген төрт əулет билік құрды. Солтүстік əулеттердің билеушілері сянбилерден немесе сянбиленген қытайлардан шықты. Мысалы, Шығыс Уей мен Батыс Уейдың билігі Гау Хуан мен Юйуын Тəйдың қолында болды. Гау Хуан Бейжын деген бекінісжайда ержеткен сянбиленген қытай адамы, ал Юйуын Тəйдың арғы аталары сянбиленген ғұндардың Юйуын атасынан тарайды. 434 435 «Солтүстік əулеттер тарихы» (Бейшы) – Солтүстік əулеттердің тарихындағы «Уейнама», «Солтүстік чинама», «Жоунамаларды» ықшамдап, жинақтау негізінде құрастырылған билік баян, ғұмырнама үлгісіндегі жылнама. Мұнда Табғат Гүй алғаш патшалық құрған 386 жылдан Сүй əулеті биліктен тайдырылған 618 жылға дейінгі тарих қамтылады. Авторы – Ли Яншоу. Ол қазіргі нұсқаны əкесі Ли Дашы жазған Солтүстік əулеттер тарихының көне нұсқасы бойынша дайындады. Кітап 643 жылы жазылған, жалпы 100 бумадан тұрады. Тухылық – Тухы ауданы айтылса керек. Батыс Хəн əулеті тұсында құрылған билік көлеміне қазіргі Ляуниң өлкесінің Жинжоу қаласының жері енген. Үш патшалықтың Уей əулеті тұсында күшін жойған соң, Батыс Жин əулеті тұсында Мурұң Уей, яғни Нағрағи тарапынан қайта құрылған. жүктеу/скачать 2.89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|