«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 224. «Қазижан»
| 223. «Терезеден-есіктен»
Құрманғазы үркіт түрмесінде біраз жатып қалады. Бұрын әлденеше рет қашып кеткені жазулы болғаннан ба, күйшіні мұнда тіпті қатты ұстайды. Басқасын былай қойғанда оның не істеп отырғаны үнемі аңдулы болады. Терезеден де, есіктен де сығалап қарап, мінез-құлқының бәрі қарауылшылардың алақанында болады. Құрманғазы күзетшінің біреуі әкеліп бер- ген ескі домбырасын икемдеп алып, тағы күй шертеді. өзін күндіз-түні терезеден-есіктен аңдыған адамдардың міне зіне ар- нап «Терезеден-есіктен» деген күй шығарады. Құр ман ғазы ның домбыра тартысы тұтқындарға ұнайды, бәрі жабылып түрме бастығымен сөйлесіп, Құрманғазының домбыра тартуына рұқ- сат алады. осының бәріне жәрдемдескен Сергей деген орыс до- сы болады. ол Құрманғазының өмірбаянын сұрап, күй ші нің шатпақтап айтқанымен шет жағасын болса да түсінеді. Сергей- дің іштартқаны бірден Құрманғазыға сезіледі. Сол күннен ба- стап Құрманғазы Сергейден сырын жасырмайды. Бір күні баты- лы жетіп, Сергейге өзінің қашуды ойлап жүргенін айтып, одан ақыл сұрайды. Даладан жұмыс істеп кешеуілдеп қайтып келе жатқанда серігі Құрманғазыны есебін тауып кейін қашырып жібереді. 212 күй аңыздар 224. «Қазижан» Құрманғазыны тағы бір ауыр оқиға күтіп алады. Жалғыз баласы Қази қатты ауырып жатыр екен. Бұл жағдай күйшінің жанын қозғайды. Баланың уайымымен үйінде астың жоғын, тұрмысының қиындығын да елемейді. Бірақ Құрманғазының тілегі болып, Қази көп уақыт төсек тартып жатып, әйтеуір беті бері қарайды. Әбден арықтаған бала енді тез оңалып кету үшін жақсы тамақ керек болады. оның үстіне көп уақыттан бері күйшісін сағынған ел адамдары, достары ағылып келе береді. Баласына да, келген-кеткен қонақтарына да Құрманғазы тамақ, қонақасы тауып бере алмайды. өйткені, Алқа мен Байғазының жиған-терген қара-құрасын баяғы Әуесті қуған- да Құрманғазының мініп кеткен екі атының иесі, бай сыпы- рып алады. Сөйтіп, күйшінің үй-іші тек өлместің күні ғана болып күнелтіп отырады. Басқасынан бұрын Құрманғазыға қонақтарын, достарын разы қыла алмағаны батады. Пәлен жасқа келіп ақ-қараны, өмірдің небір соқпағын да, тоқпағын да көріп, қаншама ыстық-суыққа көмпісті болғанымен, мына бір жағдай күйшінің жанын қаттырақ тербетеді. Қонақтары кеткесін Қазидың жанына жайлап, ыңырсып: —Сұрасаң менің атым Құрманғазы, Құтқармас қашса қоян құмнан тазы. үйіңе досың келіп құры аттанар, Қайтейін кедейшілік малдың азы. Күреңнің тобығынан тарттым таңба, Бай менен бас имедім биге, ханға. Арықтап сары аурудан тұрғанында, Ас тауып бере алмадым Қазижанға. Айтайын айт дегенде өлеңімді, Білемін бір күн барып өлерімді. о да бір маған берген бақыт шығар, Кетейін жайып жұртқа өнерімді. Құрекең ұшқан құсқа мылтық атқан, Жігітке жараспайды үйде жатқан. 212 213 күй және күйшілер туралы аңыздар Кешегі буырқанған кезеңімде, Байларды қабан едім зар жылатқан,—деп дом- бырасына қосылып әндетеді. Күй тартады. Бұл күй ел арасында «Қазижан» атанып кетеді. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|