Методические рекомендации по психолого-педагогической поддержке семьи
жүктеу/скачать 4.25 Mb. Pdf көрінісі
|
| отбасыларға әлеуметтік қызметтер бюросы құрылды. Бұл мекемелер ЕБҚ бар
балалары бар отбасыларға көмек көрсету мақсатында қауымдастықтар құрған үйлестіру орталықтары болып табылады. Әлеуметтік қызметтер бюросының болуы ЕБҚ бар жасөспірімдер қоғамның біліксіз көмек көрсетуінің алдын алуға көмек береді [8]. Ұйымдастырушылық құрылымы бойынша бұл бюролар әртүрлі, олардың көпшілігі өз қызметтерін ұсынбайды. Олар делдал ретінде әрекет етеді және қызмет көрсету ұйымдарының қызметін ЕБҚ бар баланың қажеттіліктеріне сәйкес келуін бақылайды, Кеңес беру, медициналық көмек, жұмыспен қамту және т.б. сияқты қызметтерді ұсынатындар да бар. АҚШ-та ЕБҚ бар балалары бар отбасыларға медициналық-әлеуметтік қызмет көрсетудің пәнаралық ұйымының модельдері алғаш рет бірнеше ондаған жыл бұрын әлеуметтік медицина туралы анықтамалық әдебиеттерде сипатталған еді. Алайда іс жүзінде пәнаралық тәсіл мультидисциплинарлы тәсілге қарағанда көп таралмады [8]. 13 Бірқатар сарапшылар тұжырымдайтын осындай отбасыларға қызмет көрсетуді ұйымдастырудың пәнаралық жүйесінің анықтамаларында келесі жалпы белгілерді бөліп көрсетуге болады: - ынтымақтастық, түрлі сала мамандары командасының ұжымдық жұмысы; - өзара іс-қимыл, коммуникация; - жалпы тәсілдерді алқалы түрде әзірлеу, барлық мамандар мен «ерекше» балалардың ата-аналарының пікірлерін тең құқылы есепке алу; - отбасының қатысуын, осындай отбасының жеке қажеттіліктеріне қатаң бағдарлануды көздейтін интерактивті процесс. Қызмет көрсету сапасын бағалаудағы алқалық тәсіл әсіресе ЕБҚ бар балалардың отбасыларына қызмет көрсету практикасында өзін жақсы жағынан көрсетті. Пәнаралық топтың құрамына кіретін мамандар бірінші кезектегі міндеттерді анықтау, ақпарат жинау және алмасу, шешімдер әзірлеу және бағалау, бірыңғай ұстанымдарды әзірлеу, шешімдерді іске асыру және нәтижелерді бағалау дағдыларына ие болуы тиіс. Команданың табысты жұмысы үшін келесі жеке және кәсіби қасиеттер маңызды: тыңдау және байланыс орнату, ашықтық, шынайылық, өз ойларын нақты және түсінікті түрде жеткізе білу, өз қызметінің нәтижелері бойынша кері байланысты жүзеге асыруға дайын болу, стресске төзімділік, жеке және кәсіби тәуекелге бару мүмкіндігі, тәжірибе мен біліммен бөлісуге дайын болу. АҚШ-тан айырмашылығы Германияда 1991 жылы 1962 жылғы заңның орнына шыққан ЕБҚ бар баласы бар отбасыларға көмек көрсету туралы жалпыұлттық заң бар [8]. Осы Заңға сәйкес отбасына көмек алдын алу сипатында болуы керек. Жаңа заң мұндай отбасыларға мәжбүрлі сипаттағы көмек көрсетуді жойды. Ведомстволарға отбасыларға, балалар мен жасөспірімдерге тиісті және жеткілікті мөлшерде көмек көрсететін, сараланған және балалардың тұратын жерінде орналасқан қызметтерді құру ұйғарылды. Сондай-ақ заңда көмектің барлық түрлері тек ерікті негізде жасалу керектігі және «ерекше» балалардың қатысуымен, мысалы, оған қолайлы тұрғылықты жерін табуға қатысуымен жүзеге асырылады. Заң бойынша «ерекше» балалары бар отбасыларға көмек көрсетудің кейбір түрлері: - ЕБҚ бар балаларды мектептен тыс оқыту; - спорттық ұйымдарға тарту мүмкіндігі (диагноз); - күндізгі уақытта дамуды ынталандыру; - педагогикалық қорғау; - педагогикалық кеңес беру, топтармен әлеуметтік жұмыс; - отбасына әлеуметтік-педагогикалық көмек көрсету қызметтері; - отбасылық тәрбиеге қосымша немесе оны алмастыратын интернаттарда тәрбиелеу; - ЕБҚ бар жасөспірімдерге қарқынды әлеуметтік-педагогикалық және т.б. көмек көрсету [8]. Айта кететін жайт, Германияда әлеуметтік педагогиканың дәстүрлері өте күшті. «Әлеуметтік қызметкер» және «әлеуметтік мұғалім» терминдері бірдей 14 қолданылады. Әлеуметтік-педагогикалық және түзету тәсілдері, ең алдымен, ЕБҚ бар балалар мен жасөспірімдердің жақын қоғамда, отбасында әлеуметтенуіне кедергі келтіретін факторлар мен жағдайларды жоюды қамтиды. Көмек түрлерінің кейбірін қарастырайық. Педагогикалық қорғау мұндай балалардың девиантты мінез-құлқына әкелетін себептерді азайтуға және жоюға бағытталған. Ол әлеуметтік оқшаулау, жеткіліксіз өзін-өзі сенімділік, білім тапшылығы және дамудағы артта қалушылық секілділерге кедергі болуы тиіс. Педагогикалық алдын-ала қорғау сонымен қатар ЕБҚ бар балалар мен жасөспірімдер үшін демалыс жағдайларын, қозғалыс қауіпсіздігін және қоршаған ортаны қорғауды қамтиды. Түзету қызметтерінің, педагогикалық кеңестердің, әлеуметтік-педагогикалық көмек қызметтерінің қызметі келесі негізгі мақсатқа қол жеткізуге бағытталған: қиын жағдайдағы ЕБҚ бар баласы бар отбасына көмектесу. Бірақ бұл қызметтердің кейбір айырмашылықтары бар. «Педагогикалық кеңес», аты айтып тұрғандай, ЕБҚ бар балалар мен олардың ата-аналарына жеке және отбасылық проблемаларды анықтауда және реттеуде қолдау көрсетеді және жәрдемдеседі. Ата-аналар мен жасөспірімдерге консультация беруді көп бейінді мамандар бригадасы жүзеге асырады. Неміс мамандарының пікірінше, бұл жұмыста ЕБҚ бар жасөспірімдермен ашық сөйлесу (формальдылықсыз), сенім білдіру, анонимділікті сақтау маңызды. Тәрбие процесінде жеке консультациялық көмектен басқа балалар мекемелерінде әлеуметтік топтық көмек те көрсетіледі. Ол балаларды топта әлеуметтік оқытуға бағытталған. Мемлекеттік және қоғамдық мекемелердің мамандары ұсынған тәрбиеші «ерекше» жасөспіріммен бірге жасөспірімге таныс орта жағдайында білім беру мәселелерін шешуге тырысуы керек. Бұл жұмыс соңғы жылдары ЕБҚ бар жасөспірімдерге көмек көрсету тәжірибесінде өзінің тиімділігін көрсетті. жүктеу/скачать 4.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|