Абай институтының хабаршысы. № 2(8) 2011
Söz konusu ettiğimiz çalışmamızda (Çobanoğlu
2003b) şimdilik kaydıyla 1000 olarak tespit
ettiğimiz ortak atasözünün deyimler de katıldığında
en azından 4500-5000 civarında bir varlığına
ulaşması kuvvetle muhtemeldir. Bu miktardaki
atasözü ve deyimin de, 9 ile 10 bin kelimeden aşağı
olmayan bir söz varlığını ortaya çıkaracağını
tahmin ediyoruz. Bu rakamlar kullanımda olmayan
veya pasif söz dağarcığı mantığı içinde bir Türk
boyunun Türkçe’sinden diğerine aktararak
meydana getirilecek çalışmalar yoluyla çok daha
yükseltilebilir. Bu da genel bir envanter
çalışmasından sonra bilgisayar tekno-lojisi
kullanılarak çok kısa sürede tamamlanabilecek bir
proje olarak gözükmektedir. Kanaatimizce bu söz
varlığı yukarıda işaret edilen ve Türk dünyası
aydınları arasında tartışılan konuyla ilgili dört tavır
alıştan herhangi biri doğrultusunda işlenildiği ve
yaygınlaştırıldığı takdirde, yakın bir gelecekte
bütün Türk boylarının dil, lehçe ve ağızlarının
üzerinde oluşabilecek olan Ortak Türk Yazı
Dili’nin veya Yüksek Standart Türkçe’nin
başlangıç noktası olabilir. Bir başka ifadeyle bin
yıllık ve binlerce kilometrelik ayrılıkların bile
ortadan kaldıramadığı ortak atasözlerimiz yarınki
birliğimizin ve birlikteliğimizin de en önemli
bütünleştiricisi olduğu açıkça ortadadır.
Netice olarak, Türk boyları arasında yer alan
atasözleri ve deyimler, Ortak Türk Yazı Dili’nin
oluşumunda hem psiko-sosyal ve kültürel olarak
ortak alt yapı açısından hem de dilbilimsel olarak
söz dizimi, ortak sözcük dağarcığı başta olmak
üzere bir çok bakımdan öncelikli çalışma materyali
durumunda olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu
bağlamda Türk dünyasının öncü ve lokomotif gücü
olarak ortaya çıkan Kazakistan’nın ulu atamız
Abay’ın yolunu takip eden yolbaşçı aydınlarının
kurduğu TÜRK AKADEMİSİ’nin tarihsel önemi
ve üstleneceği insanlığa hizmet eden bilimsel
görevlerin büyüklüğü ve derinliği daha iyi
anlaşılabilir.
ƏДЕБИЕТ
1. Ben-Amos, Dan.(1998).”European Proverbs.”
Proverbium, S. 15, s.461-469.
2. Çobanoğlu, Özkul.(2002).Halkbilimi Kuramları ve
Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
3. Çobanoğlu, Özkul.(2003a). “Karşılaştırmalı Atasözleri
Bağlamında Türk Dünyası Atasözlerinde Sosyo-Kültürel
Süreklilik ve Değişme Üzerine Tespitler.”Türkbitiğ, S.5, s. 1-
20.
4. Çobanoğlu, Özkul.(2003b).Türk Dünyası Ortak
Atasözleri Sözlüğü. Ankara: AKM Yayınları.
5. Dundes, Alan.(1964).”Texture, Text and Context.”
Southern Folklore Quarterly, S.28, s.251-265.
6. Gheorghe, Gabriel.(1986).Proverbele românesti si
proverbele lumii romanice. Studiu comparativ. Bucuresti:
Editura Albatros.
7. Grigas, Kazys.(1987).Patarliu Paralels: Lietuviu
paraleles su latviu, baltarusiu, rusu, lenku, vokiecu, lotynu,
prancuzu, ispanu atitikmanimis. Vilnus: Lietuvos TSR Mosklu
Akademija, Lediyka Vaga.
8. İbrayev, Şâkir.(2000a).“ Korkut ve Şamanizm.”
Kazakistan’da Dede Korkut (Ed. A. Nisanbayev), Ankara:
AKM Yayınları, s. 197-282.
9. İbrayev, Şâkir.(2000b).“Şaman Korkut.” Uluslararası
Dede Korkut Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: AKM Yayınları,
s. 215-219.
10. Kuusi, Matti.(1985).Proverbia Septentrionalia: 900
Balto-Finnic Proverb Types with Russian, Baltic, German and
Scandinavian Paraleles.Helsinki: Suomalainen Tiedeakatia,
FFC 236.
11. Mehmanoğlu, Musa.(2002).Türkoloji’nin Çeşitli
Sorunları Üzerine Makaleler ve İncelemeler. Ankara: Kültür
Bakanlığı Yayınları.
12. Paczolay, Gyula.(1987).A Comparative Dictionary of
Hungarian, Estonian, German, English, Finnish, and Latin
Proverbs with an appendix of Cheremis and Zyryan.Veszprém,
Hungary: Veszprémi Nyomda.
13. Paczolay, Gyula.(1997).European Proverbs in 55
Languages with Equivalents in Arabic, Persian, Sanskrit,
Chinese and Japanese/Euopai Közmondasok 55 Nyelven arab,
perzsa, szanszkrit, kınai, es japan megfelökkel.Veszprém,
Hungary:Veszprémi Nyomda
* * *
|