Urumlu T.: Yorgana gore ayakını uzat.
Uygur T.: Yotkanga karap put sun.(Çobanoğlu
2003b).
Bu atasözünün Divanu Lügat’it Türk
döneminden günümüze kadar Karahanlı, Kıpçak,
Altınordu, Çağatay, Eski Anadolu Türkçesi ve
Osmanlı Türkçesi gibi bütün tarihi devirlerde ve
günümüzde Türk dünyasında neredeyse bütününde
yer aldığı görülmektedir Bu ve diğer atasözü
örneklerini Türk dünyasının herhangi bir boyuna
mensup insanlara yakınlığı ve ortalığı gösterip ikna
etmede daha da önemlisi bunların çözdüğü sosyo-
kültürel karışıklıklarına (social conflicts) bağlı
konuşma durumlarını (speech situations) belirleme
yoluyla ne denli geniş açılımlara sahip olduğu
kolayca düşünülebilir. Dikkatinize sunmak
istediğimiz bir diğer örnek de şöyledir:
Türkiye Türk.: Ağlamayan çocuğa meme
vermezler.
Altınordu T.:Cilamagan balaga emçek bermezler.
Çağatay T.: Cığlamağan balaga emçik kayda.
E. Anadolu T.: Oğlan ağlamayınca emçek virilmez.
Osmanlı T.: Oğlan ağlamayınca meme virmezler.
Afganistan T.: Bala iylavanğança ene emçek salvat.
Ahıska T.: Ağlamayana meme yoxdur.
Altay T.: Iğlabagan balaga emçek emispes.
Balkan T.: Aglamayan çocuga anasi meme vermez.
Başkurt T.: İlamagan balaga imsäk birmäyler.
Bulgaristan T.: Alamayan uşaa meme verilmez.
Çuvaş T.: Aça makarmaşar amaşe iltmest.
Deliorman T.: Ağlamayan uşağa möme vêmezler.
Dobruca T.: Cılamayan balaga emşek berîlmez.
Gagauz T.: Aalamayan uşaa meme vermezler.
G. Azr. T.: Ağlamayan uşağa süd vermezler.
Hakas T.: Ilgaban palaa as pirilbeceñ.
Karaçay T. Cilamagan gaşha anası emçek salmaz.
Достарыңызбен бөлісу: |