Н а л ьч и к – 2010 Малкъар жазыучуланы суратлау-адабият, жамауат-санат журналлары
жүктеу/скачать 1.04 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КРИТИКА БЛА БИБЛИОГРАФИЯ
- Къарачай-Черкес къырал универси- тетни ректору Тамбийланы Бурхан Кязимге аталгъан къууанчлы ингир
- АКАЧИЛАНЫ Софья бла МАГУЛАЛАНЫ Фарида, Къарачай-Черкес къырал университетни алимлери.
| ТОКУМАЛАНЫ Раиса
НЕК ЖИЛЯЙДЫ КЪАРТ АНА? Къагъанагъын – кёзлерини къарасын, Ёсдюргенча къуш уяда баласын. Уллу болдум уя тарлыкъ этед деп, Харам бала тюртюп атхан анасын. Ким кётюрсюн бу дунияны зорлугъун, Кимге сорсун адам улу сорлугъун? Ата-ана харам болгъан дуния Биз билмейбиз арты къалай боллугъун. Биз билмейбиз къайдан келлик палахны. Эс этмейбиз кёрюп тургъан Аллахны. Кече туруп, гюняхланы Аллах да, Кечмейд дейле ана сартын гюняхны. Сыйлы ана сыйсызлагъа саналып, Ана жюрек тырмы болуп, къаралып. Кимге тансыкъ кимни сакълайд къарт ана? Къартла юйюнде терезеден аралып? Келин келип, киеу кирип бузмасын Араларын ана бла баланы. Ёлмеген жан къутулмайды къартлыкъдан, Кёп мычымаз, ол да тутар аланы. Къарт анасын къартла юйюне атханнга Кючю жетип. артда ызына къайтханнга Дунияны минг налаты бетине Андан сора ырахатланып жатханнга. Къара тамгъа тукъумуна, бетине Дебери тенг арбазында итине. Быллай ишни ёз башына сынасын, Ана сютю харам болуп этине. 170 АНAM ТЮШДЮ ЭСИМЕ Бюгюн мени анам тюшдю эсиме, Бюгюн бек да нек болгъанын билмедим. Хар кюнюм да туман басхан кюн кибик, Сен бардача, бир харх этип кюлмедим. Бюгюн мени анам тюшдю эсиме, Багъалы анам бу кюнюмю сюймедим. Бюгюн сенсиз жарлы болуп сюелдим, Сен бардача, байлыгъымы билмедим. Бюгюн мени анам тюшдю эсиме, Жумушакъ, жылы къолларынгы сагъынып Ол къолладан ийип къойдунг къолуму, Сенсиз жолда баралмайма, абынып. Бюгюн мени анам тюшдю эсиме, Аман сёзден аман кёзден къоруучу Чалбаш болуп сюелсем да аллында, Жаш балача, жаныма къор болуучу. Бюгюн мени анам тюшдю эсиме. Амалсызма, жер табалмай кесиме. Бюгюн кюнюм сени бла болсаед, Сау дунияны тенг этмезем кесиме. Бюгюн мени анам тюшдю эсиме, Сууукъсурап ана жылыу изледим. Жылы кюнде сууукъ кюн да келир деп, Акъыл этип, быллай затны сезмедим. Бюгюн мени анам тюшдю эсиме, Бюгюн бек да эсим анга белюнюп. Бу дунияда кёрюр амал жокъ эсе, Турсун «жаным» - хар тюшюмде кёрюнюп. САБИЙЛИКГЕ КЪАЙТАР, АНАМ. Сабийликге къайтар, анам, Тикчи манга бир кёлек. Ана къолла, тебирет мени, Таулу бешикге бёлеп. Токумаланы Раиса 171 Сабийликге къайтар, анам, Алчы мени къойнунга, Къаты къысып ёшюнюнге, Минчакъ этип бойнунга. Сабийликге къайтар, анам, Сыла сабий башымдан, Тойдур мени, ана къолла, Татлы-татлы ашынгдан. Сабийликге къайтар, Анам, Къайтар сабий кюнлени, Чакъдыр мени жюрегимде Хууерилген гюллени. Сабийликни къайтар, анам, Бар эсе амал къайтыргъа. Сенсиз ётген сур жашауну Тарыгъыуун айтыргъа. Сабиийликге къайтар, анам, Къайтар къартлыкъ жолумдан. Къадарымы тюрлендирчи, Келе эсе къолунгдан. Сабийликге къайтар, анам, Сабий кюнле тийдирчи, Элтир ийлеп, кий, балам, деп, Бухар бёркчюк кийдирчи. Сабийликге къайтар, анам, Эрикгенме дуниядан. Къуш балалай, къадар чекдим, Жыгъылгъанча уядан. Сабийликге къайтар, анам, Сабий тюшле кёрейим. Ол тюшюмде сени кёрюп, Бир кюн жашап ёлейим. ЖАШЛЫКЪ БЛА КЪАРТЛЫКЪ. Жаш жылларым – жашил жайны къанаты, Нарт жигитни алтын жюгенли аты. Белгиси жокъ не ызы жокъ, тас болду Тюш кёргенча, нек къалмады бир заты? Назмула 172 Жаш жылларым, жашил Терек чакъгъанлай, Бутакъларынг гюл сыргъала такъгъанлай. Гюлюнг агъып, жалан къалып сюелдинг, Сол жанынгдан суху желчик къакъгъанлай. Жаш жылларым жашил жибек ийдирген, Алтын бел бау, окъа жыйрыкъ кийдирген, Бир ауукъгъа алдау этген жашлыгъым, Къартлыкъ жетип, буз жауун бла тюйдюрген. Жаш жылларым, шорха суула акъгъанлай, Къар тюбюнде жанкъоз гюлле чакъгъанлай, Къартлыкъ жетген, онгуп кетген жашлыгъым, Акъкъалайгъа бош алтын суу жакъгъанлай. Жаш жылларым булутладан суу алгъан. Булутлагъа атча минип къууаннган. Бийикледе элия уруп, кюл этип, Андан кетип, жерге тийип ууалгъан. Жаш жылларым, сизге боран жетгени. Сууукъ боран жилигимден ётгени. Ай жарыкъча ариулукъгъа ау атып, Обур бетли къартчыкъ этип кетгени. Жаш жылларым, бюгюн сизсиз къалгъаным, Къарыу кетип, къолгъа таякъ алгъаным. Сейир эди, туу санларым туталмай, Къарт эчкилей, къынгырына баргъаным. Токумаланы Раиса 173 КРИТИКА БЛА БИБЛИОГРАФИЯ Барыбызны да Кязимибиз Бу статьяны жазгъан адамланы – Акачиланы Софьяны бла Магулаланы Фариданы атлары Къарачай-Черкесде, Къа- барты-Малкъарда да эрттеден белгилиди. Ала илму ишлери, жаш тёлюге билим бериуде этген жетишимлери бла айт- дыргъандыла атларын. Экиси да Къарачай-Черкес къырал университетде къарачай-малкъар литератураны устазлары- дыла. Акачиланы Софья Къабарты-Малкъар къырал универ- ситетни озгъан ёмюрню 60-чы жылларында бошагъанды, аспирантураны уа Москвада, Магулаланы Фариданы кандидат диссертациясы уа Къулийланы Къайсынны чыгъармачылыгъы- ны юсюнденди. Жашауубуз, ишибиз толусунлай къарачай-малкъар литература бла бай- ламлы болгъаны себепли, дерслерибизде, илму жазыуларыбызда да фахмулу адамларыбызгъа энчи магъана бере, аланы атларына, суратлау сёзлерине баш ура келебиз кёп жылланы ичинде. Кёчгюнчюлюкде халкъны ахыр сёзю су- ралмагъан заманда да миллетге кюч-къарыу берген, игиликге кёллендирген да жырларыбыз болгъанларын бюгюн-бюгече да унутмайбыз. Мечиланы Кязим кибик акъылманларыбызны сёзлери уа жюрек жаралагъа балхам болгъанды- ла. Кязимни «… Тюзлюк жарыкъ кюнча чыгъар. Баз бола, зорлукъну жыгъар» – деген назму тизгинлери уа Къуранны сураларыча эшитилгендиле халкъгъа. Кязим барыбызны да Кязимибизди, – саулай Кавказны дейик. Ол дуни- ягъа жаратылгъанлы былтыр 150 жыл толгъаныны къууанчын башыбыз кёкге жетгенча бола ашырдыкъ. Биз а 2009 жылны ноябрь айыны ахыр кюнлеринде Къарачай-Черкес къырал университетде болгъан ишни уа ёмюрде да унуту- рукъ тюйюлбюз. Былайда сёз Кязимни 150-жыллыгъына аталгъан къууанчны юсюнден барады. Ары Къабарты-Малкъардан жазыучула, алимле, Москвадан Россияны Лермонтов атлы комитетини сопредседатели, академик Владимр Захаров, дагъыда кёпле келген эдиле. Владимир Александрович Захаров демен- гили поэтни юсюнден кесини сёзюн башлардан алгъа къыралны Лермонтов атлы комитети Мечиланы Кязимни 150-жыллыгъына атап жангы майдал чыгъ- аргъанын айтып, бир къауумла ол сыйлы саугъагъа тийишли болгъанлыры белгилеген эди. Ма ала: Къарчай-Черкесни халкъ поэтилери – Сюйюнчланы Азамат бла Хубийланы Назир, КъЧКъУ-ну ректору профессор Тамбийланы Бурхан, кафедраны таматасы профессор Батчаланы Алий-Мурат, Черкесск ша- хардан Батдыланы Назифа, Нальчикден кесини китап басмасындан Кязимни юсюнден иги кесек зат, поэтни кесини назмула жыйымдыкъларын да чыгъ- аргъан тиширыу Мария Котлярова, жазыучула Шауаланы Хасан, Додуланы Аскер, Бегийланы Абдуллах, профессор Атабийланы Алий, Элбрус элни та- 174 матсы Курданланы Узейир, дунияны бек бийик таууна ёрлеген Ёлмезланы Абдул-Халим, Кязимни туудугъу Ме- чиланы Люба… Университетибизни ректору Тамбийланы Бурханны бла академик Захаровну Кязимни юсюнден доклад- лары уллу поэтни жашау жолундан бла чыгъармачылыкъ ишинден бизге эндиге дери белгили болмагъан шартланы ачыкълагъандыла. «… Шыкъычы темирчи, – деген эди Тамбий улу, – ёз халкъына насып, къууанч, монглукъ излегенди дай- ымда, кёп жашау къыйынлыкъла, тенгсизлик, учузлукъ аны тюз да гюрбежисинде жаннган отда кюйген темирнича кюйдюре келгендиле. Ол халкъы ючюн кёмюрча жаннганды, жанын анга къурман этгенди…» В.А.Захаровну сёзюне тынгы- лагъан ол Кязимни поэзиясыны теренлигине эртте тюшюннгенин сормай ангыларыкъ эди. Ол поэтни бир-бир назмуларын кёлюнден айта эди. Сюйюнчланы Азамат а Къабарты-Малкъарны халкъы Мечиланы Кя- зимни 150-жыллыгъын белгилеген кюн анда болгъанын, жамауатны аллына чыгъып сёлешгенин, Кязимге аталгъан назмусун окъугъанын айтып, бары- бызны да сукъландыргъанды кесине. Аны айтханыбыз, эрттеден термилебиз Кязим туу гъан элге – Шыкъыгъа барыргъа, ол жюрюген жолланы кёрюрге, жашагъан юйюн, темирге къуллукъ этдирген гюрбежисин, назмуларында су- ратланнган тауланы, тёшлени, жайлыкъланы, къышлыкъланы кёрюрге. Биз Мечиланы Кязимни чыгъармаларындан, жашау жолундан студентле- ге хапар айтхан сагъатыбызда анда болгъан кишиликге бла фахмугъа, тюзлюк бла жашаугъа сюймеклиги поэзиясыны баш темасы болгъанларына энчи магъана беребиз. Сора атыбызны дуниягъа айтдыргъан Къулийланы Къай- сын миллет кёчгюнчюлюкден къайтхандан арысында Кязимни жазгъанларын жыйыугъа бла басмалаугъа салгъан къыйынына да энчи эс бурабыз. Аны «Кя- зимни китабыны юсюнден жазылгъан жазыу» деген назмусун студенледен кёпле кёллеринден биледиле: Бу китабымыды не уа халкъыбызны Жараладан толу жюрегимиди бу? Эшитеме мен сарнагъан ауазын къызны, Ёкюре, терк жыгъылады окъ тийген буу. Бу китабымыды не уа халкъыбызны Тюшлеримидиле – туман кече кёрген? Къарачай-Черкес къырал универси- тетни ректору Тамбийланы Бурхан Кязимге аталгъан къууанчлы ингир- де поэтни суратын жыйылгъанлагъа кёргюзтеди Акачиланы Софья, Магулаланы Фарида 175 Кёреме ауушну къарында къан ызны, Жаралы жугъутур жыгъылады жерге… Студентлеге биз айтхан керти сёз буду: Къарачай-малкъар халкъ кёчгюн- чюлюкден къайтхандан сора, бир-бир зар адамла, – аманлыкъны кеслерине байракъ эте келгенле, Кязим эфенди болгъанды, назмуларында ачыкъ кёрю- нюп турады диннге къулланнганы, аны китаплары халкъгъа керек тюйюлдюле, школчула да окъумасынла назмуларын, деп тохтагъанларында, эр жюрекли Къайсынны чынтты инсан сёзю аллайланы ауузларын тыйып, ол 1959 жылда поэтни «Сайламала» китабын чыгъаргъанды. Биз билгенликден, Къайсын Кя- зимни кёп назмусун «кёлюнде» кеси сакълагъанды. Былайда биз бу башда айтылгъан тизгинлени жаза туруп, Семенланы жырчы Сымайылгъа къырал жетишдирген артыкълыкъ эсибизге тюшдю. Озгъан ёмюрню арт элли жылыны ичинде аны китапларын чыгъаргъан угъай, атын сагъыныргъа окъуна мадар болмагъанды. Нек? Жашауну керти болумун суратлагъанды чыгъармаларында. Бу адам араб тилни иги билгенди, кесини да баш дин окъууу болгъанды, аппасы да, атасы да Каабада ауушхандыла. Аны «Минги Тау» деген жырын ким эшитмегенди Къарачайда, Малкъарда да? Кезиуюнде Урунууну Къызыл Байракъ ордени бла саугъаланнган адамды Сымайыл, 1936 жылда Ереванда «Давид Сасун» деген эрмен эпосну мингжыллыгъына аталгъан байрамда ол къыралны бек фахмулу жырчыларын хорлап, биринчи жерни алгъан кишиди Семен улу. Лайпанланы Билял, узакъ ёмюрлю болсун, Сымайылны къызы София да болушуп, аны назмуларын, жырларын жыйышдырып, китапха ал сёз да жазып, 1992 жылда Москвада «Инсан» деген китап басмада чыгъаргъанды. «Минги Тауну» окъуучулары, Семенланы Сымайылны бу назму («Мудах сагъатымда») тизгинлерине бир эс буругъуз: Жаш ёмюрюм жан къылышча жылтырай, Къарт ёмюрюм балыкъ кибик къалтырай, Умутларым – жети кёкню жулдузу, Жашауум а – къыш кечени мутхузу. Кюч тапмадым, бийик кёкге учмадым, Жулдузланы миллетиме чачмадым, Мугур болгъан жюреклени ачмадым, Зар уясы – бу жерледен къачмадым. Туугъан жерден къайры къачхын таш атып? Ётюрюкню къалай айтхын бет сатып? Сатлыкълагъа кёзбау жырла этмедим, Аны ючюн муратыма жетмедим. Бу къауум тизгинде не къадар терен магъана, суратлау кюч бардыла! Керти поэт кеси ючюн, – кесине къолайлы жашау келтирир ючюн кёзбау сёз айтмазлыгъын, – бетин жоймазлыгъын ангылайбыз биз бек алгъа Семен улуну бу назмусунда. Кязим да ёмюрюнде ол жолдан таймай келгенин ачыкъ кёребиз назмуларын, поэмаларын окъуй келген сагъатыбызда. Къулийланы Къайсын Барыбызны да Кязимибиз 176 «Халкъ поэти», «Фахму бла акъылманлыкъ», «Кязимни ышарыуу» дегенча статьяларында Кавказны деменги поэтине бичген багъаны теренлигин айтып тауусурча тюйюлдю. Ол «Халкъ поэт» деген статьясында быллай оюмну ачы- кълагъанды бизге: «Мен Шыкъыгъа келип, Кязимни къатына олтуруп, аны хапарларына кёз къакъмай тынгылагъан сагъатларымда: «Ярабий, бу адамда акъылдан бла фахмудан къайсы уллу болур?» деген сорууума бир кере да жууап табалмагъанма. Кязимде башхалада болмагъан терен акъыл да, терек фахму да бар эдиле». Биз ангылагъандан, жашау кертилик Кязимде да, Сымайылда да бирча теренден ачыкъланады. Экиси да сёзлери халкъгъа нёгерлик этгенин, бо- лушханын ангылайдыла. Кязим «Парийим», «Къар кюн арбазыма къоннган чыпчыкъгъа» дегенча назмулары тенгсизликге къажау жазылгъандыла. Поэт огъурсузлукъ бла ёмюрде да жарашмазлыгъын ангылатады назмуларында. Бир-бир чыгъармаларында уа башындан къыйынлыкъ басхан халкъгъа болу- шалмагъанына жарсыйды. Мен – Беккини жашы Кязим, – Жаулайма жашауну кесин, Къысалла, салалла тазир, Ёлебиз, оллахий, лязим. Эсгердим, азап чеге, Бюгюн да кёп зулму кёре, – Жарлы атамы эки кере Бергендиле къан тёлеуге! Жарлыны къыл жипге тагъып, Акъ атха тартыугъа салып, Кетдиле ауушдан аууп, Таш мекямы мадул къалды. Бюгюн да дауургъа келдим, Ат ёшюн урушун кёрдюм. Амалым жокъ, саудан ёлдюм, Бу халкъ не къыйынлыд дедим. 1890 ж. Кертиди, Кязимни чыгъармачылыгъына олсагъат тийишли багъа бичип къойгъан алай тынч тюйюлдю – устазлагъа, алимлеге окъуна. Бек биринчи- ден, аны назмуларында бла поэмаларында баш эркинлик ючюн кюреш миллет сезим бла жандауурлукъ шартла бла байыгъадыла. Кертиди, инсанны андан ары барлыкъ жолун сайларгъа суратлу сёз болушуругъуна уа ийнанады поэт. Ол адамланы бир бирге къозутмайды, кеси сёзю бла, ким – терс, ким – тюз болгъанын ангылатады: … Ай, мынафыкъ Шакъманлары, Къайнайды мени сизге къаным! Холамны сиз терилтдигиз, Бызынгыгъа жау этдигиз! Акачиланы Софья, Магулаланы Фарида 177 Къарачай-Черкес къырал университетде «Минги Тау» журналны кёпле алабыз. Хар китабын кёл салып окъугъан да этебиз. Аны дерслерибизде да иги хайырланабыз. Бир да, бир да Кязимни юбилейи бла байламлы материалла басмалар ючюн къалмагъанды ол. 2009 жылда чыкъгъан бешинчи китапда Къу- лийланы Къайсынны, Отарланы Керимни, Зумакъулланы Танзиляны Кязимге аталгъан назмулары, профессор Эфендиланы Салихни «Кязим бла Къайсын», Шауаланы Хасанны «Ёмюрлюк жырчы», Бёзюланы Ахматны «Кязим», Бегий- ланы Абдуллахны «Сюймеклик – жаннет чыпчыкъ» деген статьялары бизни Кязимге сюймеклигибизни бютюнда элпек этгендиле. * * * Биз Кязимни юсюнден статьябызны жазып бошай тургъаныбызлай, бир- гебизге ишлеген шуёхубуз артыкъ уллу болмагъан китапчыкъны тутдурду къолубузгъа. «Записки краеведа» депди аты. Ол 2004 жылда Нальчикде «Эль- брус» китап басмада чыкъгъанды. Жазгъан а бек сейирлик къадары болгъан, бизни ангылауубузда терен билимли, фахмулу адам – Шаханланы Басиятны жашы Темур этгенди. Анда Кязимни бла Къулийланы Къайсынны байламлы- къларыны юсюнден хапаргъа энчи эс бурдукъ. Кязим жазып XIX ёмюрню сексенинчи жылларында башлагъаныны, би- ринчи китабы – «Черные дни» 1914 жылда Темур-Хан-Шурада (бусагъатда Буйнакск шахар) чыкъгъанын да Шахан улуну эсгериулери жангыдан эсибизге салады. «Поэзияда мени биринчи устазым Кязимди», – дегенди Къайсын, озгъан ёмюрню алтмышынчы жылларында «Вопросы литературы» деген журналны корреспондентини соруууна жууап бере. Кязимни бла Къайсынны байлам- лыкъларыны юсюнден М.А. Дудинни, В.Ф. Огеневни, В.Ц.Гоффеншефни, Н.Г.Джусойтыны, Л.М.Мкртчанны статьяларында да тюбейбиз терен магъана- лы оюмлагъа. 1959 жылда Къабарты-Малкъарны краевед музейи – аны илму Къул- лукъчусу Шаханланы Темурну башчылыгъында Холам-Бызынгы ауузгъа экспедиция къурайды. Аны къауумунда Темурну антлы шуёху Къулийла- ны Къайсын да болады. Была, сакъ жауунла, таудан келген ырхыла салгъан чырмауланы да хорлай, экинчи кюн жетедиле Шыкъыгъа – Кязимни элине. Къайсынны жолгъа атландыргъан да бу элни, – Кязимни юйюн, гюрбежи- син жангыдан кёрюрге термилиую болгъанды. Шахан улу кёлю тола жазады Шыкъыгъа жууукълашхан сагъатларында Къайсында болгъан мудахлыкъны юсюнден. Оюлгъан юйлени, ханс басхан арбазланы кёрген сагъатларында Къайсын кёз жашларын тыялмагъанды. Кязимни гюрбежисине баргъан са- гъатларында Къайсын бютюнда мудах болады. «Бир заманда, – деп жазады Шахан улу, – Къайсын жерге тобукъланды да, башын гюрбежини хунасына тиреп, Кязимни бу назму тизгинлерин кёлюнден айтды: Назмула жазама, темир тюеме, Экиси да халкъгъа жарарла, дейме. Бир бийден халкъгъа бир балта игиди, – Кязим энди аны иги биледи. Барыбызны да Кязимибиз 12 «Минги Тау» №4 178 – Кязим, сен эртте, 1916 жылда «Эски юйюм» деп назму жазгъан эдинг, – деп шыбырдайды Къайсын гюрбежиде поэтни кеси бла ушакъ этгенча, шош,
– жокъ, элинг да – жокъ. Алай сен а барса. Эски юйюм, къууанч да, Жарсыу да кёрдюм сенде, Жылыуунгу къызгъанмай, Аямай турдунг менден. Болду сенде, эски юйюм, Тоюм да, жиляуум да. Санга кирип кёрдюле Шуёхум да, жауум да. ………….. Назмуланы такъгъанма Сенде, тюзлюкню сюйюп, Жылыуунгу къызгъанмагъанлай, Жылытдынг, эски юйюм! Кязимни чыгъармачылыкъ ишине толу багъа бичген тынч тюйюлдю, ол затны этерге алай кёп адам базынмаз. Айтхылыкъ поэтибиз халкъыны оюмлау кючюн, адамлыкъны оюлмаз къаласын, сюймекликни, кишиликни ёмюрлюк жарыкълыкъларын, чюйреликлени, кёзбауну жашаулары къысха болгъан- ларын да, аманлыкъны ызындан сюрген да эртте, кеч болса да аманлыкъгъа тюберигин да назмуларына сыйындырып кетгенди. АКАЧИЛАНЫ Софья бла МАГУЛАЛАНЫ Фарида, Къарачай-Черкес къырал университетни алимлери. Акачиланы Софья, Магулаланы Фарида 179 КЁРМЮЧ ЖАРЫКЪДАН ТОЛУ СУРАТЛА Бу кюнледе Къарачай-Черкесияны Сурат галереясында Къабар- ты-Малкъарны айтхылыкъ художниклерини – Атабийланы Халиматны бла Занибекланы Адрахманны – чыгъармачылыкъ дунияларына жо- раланнган уллу кёрмюч къуралгъанды. Аны бла байламлы къууанчлы жыйылыугъа эки къарындаш республикадан да келген къонакъла бек кёп эдиле. Бу культура араны башчысы Жандарланы Нафийсатды аны ачхан, бардыргъан да. Ол, бу аламат художниклени бирикдирген юйюр Кавказ таула- ны, табийгъатны, къудуретни, аналыкъны, адамлыкъны, кишиликни айырмалы жырчылары болгъанларын ачыкълай, сёзню КъЧР-ни куль- тура министрини орунбасары Ёзденланы Альбертге береди. Ол Халимат бла Адрахман ишлеген суратла бюгюнлюкде Азияны, Европаны, Американы музейлерини, галереяларыны тёр, сыйлы жер- леринде тагъылгъанларын белгилегенди. Тейри, жан къылычланы ёз къол аязларында туталгъан художникле, бояу устала дюн-дунияда бек аз болгъанларын да чертгенди. Быллай кёрмючле тёреге айланнганлары аны бек къууандыр- гъанын айтханды белгили суратчы Зан- кишиланы Ибрагим. Эки республиканы ху- дожниклери бир бирге жууукъдан-жууукъ бола башлагъанлары, сёзсюз, усталыкъны ёсдюрюуге да уллу себеплик этеригин да билдиргенди ол. Ма бу бюгюннгю кёрмюч да халкълары- бызны бирликлерин баямлагъан шартды. Адамла, бир биригиз- ни билигиз, таныгъыз, унутмагъыз деген жорукъну ачыкълагъ- анын, культурабызгъа сакъ кёзден къараргъа чакъыргъанын айт- ханды Ибрагим. жүктеу/скачать 1.04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|