Н. Б. Жиен баева Ақажанова А. Т
жүктеу/скачать 4.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1-сурет.Құ қық тық са на құ ры лы мы
27 1-сурет. Құқықтық сана құрылымы Заң психологиясы жалпы қоғамға және нақты әлеуметтік топқа тән құ- қықтық сезімдер, құнды қатынастар, көңіл-күйлер, тілектер мен ахуалдар жиынтығын қамтиды. Онда қоғам мүшелерінің, ұлт және халық өкілдерінің, түрлі топтардың өмірлік арақатынастары мейлінше нақты көрініс табады. Қоғамдағы, әлеуметтік топтардағы заң психологиясының қалыптасуына бүкіл қоғам мен оның мүшелері қатынасады. Осы орайда, адамдар өздерінің әдепкі санасын, ал заңгерлер кәсіби сананы басшылыққа алады. Құқықтық сананы құрайтын құқықтық идеология мен заң психологиясы тығыз байланыста әрі өзара әрекеттестікте бола отырып, бір-біріне қызмет етеді. Жекелеген жағдайда бұл қатынастарды олардың түрлі құқықтық құбы- лыстарға бірдей көзқараспен қарауы айқындайды. Сәйкесінше, құқықтық са- на идеологиялық және психологиялық компоненттердің күрделі кешені бо- лып табылады. Сана іс-әрекет барысында және соның нәтижесінде туындап, көрініс табады. Сондықтан құқықтық сананың функциясы мен міндеті оның субъектілері іс-әрекетінің нәтижелерімен сабақтас. Қоғам мен түрлі топтардың құқықтық көзқарастарының, ұстанымдарының, талаптарының ғылыми жүйеленген көрінісі Жалпы қоғамға және нақты әлеуметтік топқа тән құқықтық сезімдер, құнды қатынастар, көңіл-күйлер, тілектер мен ахуалдар жиынтығы Құқықтық мәдениетке табиғи түрде тән салт-дәстүрлер Тұлғаға өзін-өзі бағалауы (өз іс-әрекеттерінің құқықтық нормаларға сәйкестігін сыни бағалай білу қабілеті) ЗАҢ ПСИХОЛОГИ ЯСЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ ИДЕОЛОГИЯ 2. Құқықтық психология 37 Құ қық тық идеоло гия қол да ныс та бар не туын да ған құ қық тық қа ты нас тар ды, заң мен құ қық тәр ті бін не гіз дейді жә не ба ға лай- ды. Құ қық тық идеоло гия жұ мы сы на заң гер лер мен сая сат кер лер, эко но мис тер қа ты на са ды. Осы рет те олар қо ғам өмі рі нің та ри хи жағ дайла рын, күш тер қа ты на сын, қо ғам дық са на дең ге йін , әлеу- мет тік пси хо ло гияны, көп ші лік тің де, аз шы лық тың да ер кі мен мүд де сін, өз ге де фак тор лар ды ес ке ре ді. Заң пси хо ло гиясы жал пы қо ғам ға жә не нақ ты әлеу мет тік топ- қа тән құ қық тық се зім дер, құн ды қа ты нас тар, кө ңіл-күй лер, ті- лек тер мен ахуал дар жиын ты ғын қам ти ды. Он да қо ғам мү ше ле- рі нің, ұлт жә не ха лық өкіл де рі нің, түр лі топ тар дың өмір лік ара қа- ты нас та ры мей лін ше нақ ты кө рі ніс та ба ды. жүктеу/скачать 4.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|