3. Окуу курстарынын чечмелениши
Кыргыз тили
Кыргыз тили жалпы жана терминалогиялык м\нъздъг\ 2000 съз, съз айкашы кълъм\ндъ лексикалык минимум. Колдонуусуна жараша лексикалык айрымалоо (турмуш – тиричилик, терминалогиялык, официалдуу ж.б). Тилдин негизги закон ченемд\\л\ктър\ жън\ндъ т\ш\н\к. Эркин жана туруктуу съз айкаштары, фразеологиялык бирдиктер жън\ндъ т\ш\н\к. Байланыштуу кепти оозеки жана жазуу т\р\ндъ, т\з\\гъ талап кылынган, негизги граматикалар жън\ндъ т\ш\н\к. С\йлъъ, Маек, жеке кеп салуу эё керект\\ жана жънъкъй лексикалык граматикалык каражаттарды колдонуу менен негизги негизги байланыштуу кырдаалдарында пикирлеш\\ жана създ\ баяндоо. Окуу турмуш- тиричилик жана мекен таануу темаптикасындагы жана кесипке байланыштуу тексти окуп т\ш\н\\. Жънъкъй-лъшт\р\лгън кркъм тексти окуп т\ш\н\\.Жазуу.Диктант, изложение, чакан сочинениа билдир\\ кат, ъм\р баян ж.б.
|
|
Русский язык
Лексический минимум в объеме 2000 учебных лексических единиц общего и терминологического характера. Понятие дифференциации лексики по сферам применения (бытовая, терминологическая, общенаучная, официальная и др.). Понятие о свободных и устойчивых словосочетаниях, фразеологических единицах. Понятие об основных способах словообразования. Грамматические навыки, обеспечивающие коммуникацию без искажения смысла при письменном и устном общении общего характера; основные грамматические явления, характерные для профессиональной речи. Понятие об обиходно-литературном, официально-деловом, научном стилях, стиле художественной литературы. Основные особенности научного стиля. Говорение. Диалогическая и монологическая речь с использованием наиболее употребительных и относительно простых лексико-грамматических средств в основных коммуникативных ситуациях неофициального и официального общения. Основы публичной речи (устное сообщение, доклад). Чтение. Виды текстов: несложные, прагматические тексты, тексты по широкому и узкому профилю специальности. Письмо. Виды речевых произведений: аннотация, реферат, тезисы, сообщение, частное письмо, деловое письмо, биография.
|
Сольфеджио
Студенттерди мектеп ырынан- баштап, Романс жана обондуу чыгармаларды нота менен ырдоонун жогорку чеберчилигине жеткируу. Музыкалык чыгарманы аткаруудагы озгочо демди туура колдонуунун ырдоо маданиятын уйротуу. Музыкалык аспаптарда аткара жана ырдай билген, озунун жараткан чыгармаларын нотага тушурууго жетишкен музыка мугалимин даярдоо. Музыкалык чыгарманы коштоп жана ырдап чагылдырып бере алган кесипке даярдоо. Музыкалык искусство менен достошуу студенттерге нравалык- эстетикалык сезимдерди тарбиялоого оболго тузуп, алардын коз караштарын ынаным-дарын жана рухий муктаждыктарын калыптандырат. Искусствонун турлорунун ичинен музыка бир топ сезимди козгогон тур болуп эсептелет. Ал кучтуу эмоцияларды ойготууга жондомдуу. Эсине кайрылып жатып аларды кабылдоого даярдоо, демек турдуу жанырлар-дагы музыканы татаалдыктан турдуу денгээлин, турдуу маанайдагы музыкалык чыгарма-чылык жондомдорун онуктуруусу керек.
Музыкалык тилдин структурасы
Музыкалык сабаттуулукка үйрөтүү менен ,музыкалык өлчөмүн, динамикасын, Мажор ,Минорун аныктоочу эң негизги сабактардын бири болуп эсептелет. Музыкалык мазмунду ар бир адам өз ички сезимине , турмуштук тажырыйбасына, рухий дүйнөсүнүн байлыгына жараша түшүшнөт. Мисалы бир эле музыканы угуучулар «ыр», «бий», «марш», «күү» ж.б. деп кабыл алуусу мүмкүн. Мындай аныктоолор музыкадагы чагылдырыган нерсенин субъективдүүлүгүнөн келип чыгат. Ошондой болсо да, тез музыканы – «жай», каардуну – «назик», салтанаттууну – «муңдуу» деп аныктабаса керек. Бул музыканын дагы бир өзгөчө жагын көрсөтүп турат, башкача айтканда, музыканын мазмундарынын жалпылануу касиети бар экендигин көрсөтөт.
Ритмика
Ритмика сабагы, студенттердин музыкалык жондомун, ритмикалык сезимин жогорулатуу менен бирге, теория жана Сольфеджио сабактарынан алган билим денгээлин жогорулатуучу сабак болуп эсептелет. Азыркы мезгилде бизден билим- тарбия алып жаткан студенттер, музыкалык, ритмикалык, кыймылдарды уйронуу менен бирге, музыканын мунозуно ылдамдыгына карата оз алдыынча ритмикалык кыймылдарды, конугуулорду ойлоп табууга уйротот.Ритмика сабагы, студенттердин музыкалык жондомун, ритмикалык сезимин жогорулатуу менен бирге, теория жана Сольфеджио сабактарынан алган билим денгээлин бышыктоочу сабак болуп эсептелет. Ритмика жана бий сабагы алган билимин келечекте окуткан окуучуларына чыгармачылк менен мамиле кылуусуна тарбиялайт
Гармония
Гармония курсу башка теориялык сабактар сыяктуу эле жогорку квалификациялуу музыкант - педагогдорду даярдоо мааниси чоң. Гармониянын негизги мыйзам ченемдүүлүктөрү жөнүндө билим берүү. Гармониянын музыкадагы къркъм чагылдыруучу башка элементтер менен байланышынын маанисин түшүндүрүү, студенттердин гармоникалык сезүү табитин тарбиялоо. Берилген обонго аккомпанемент түзүү ыкмаларын үйрөтүү. Аккорддун музыкалык тил же къркъм каражат катары кооздуулугун көргөзүү менен ,студенттерге келечектеги хормейстер катары аккордду пайдалануунун ыкмаларын үйрөтүү. Ар бир практикалык сабакта студенттер теориялык суроолорго жооп берүүгө, фортепианолук функцияларды иллюстрациялоого, анализ берүүгө, гармония боюнча жазуу иштерин аткарууга милдетүү.
Манас таануу
Манас" эпосу - дүйнөдө теңдеши жок улуу эпос. Көлөмү жагынан да, идеялык-көркөмдүк жагынан да, эл турмушун, тарыxый баатырдык окуяларды жеткиликтүү көркөм чагылтуу жагынан да, жүздөгөн каармандын образдарын көркөм, элестүү сүрөттөп берүү жагынан да дүйнөдө эч бир эпос теңтайлаша албаган руxий кенч. Мына ушул руxаний керемет дөөлөттүн автору - кыргыз эли. Ошондуктан кыргыздын ар бир айылда"Манас" айтпаган, "Манастан" эки ооз сапты билбегендерди табуу кыйын."Манас"-кыргыз элинин руxаний гана, маданий гана кенчи болбостон кыргыз тарыxы, санжырасы, улуттук идеологиясы, кыргыз турмушунун энциклопедиясы.
Мына ушул көөнөрбөс кенчибизди оозеки жомок катары айтчу доорлор аяктап калды. "Манасты" айтып , илимий жактан терең изилдеп , тереңде ачылбай жаткан катмарларды ачуучу доор келди. Ошондуктан бул курстун максаты жана милдети "Манасты" ар тараптан изилдеп үйрөнүүгө, "Манас" эпосун ар тараптан таанып билүүгө студенттерди багыттоо. Студенттердин жан-дүйнөсүнө "Манастын" патриоттук дуxун сиңирүү, "Манасташтыруу", эл-жерди, мекенди сүйүү, ыймандуулукка тарбиялоо болуп саналат. Бул максатты ишке ашыруу максатында жогорку окуу жайларынын бардыгына Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги тарабынан атайын буйрук чыгарылып, 34 саат өлчөмүндө сабак өтүлө баштады. Ошондуктан "Манастаануу" курсунун программалары түзүлүп, ишке киришти. Талапка жооп берерлик деңгээлдеги ал программалар жогорку окуу жайларында колдонулуп жаткан учуру. Ошол "Манастаануу" курсунун программаларынын ичинен өзүнүн жеткиликтүү мазмундуулугу менен айырмаланып турган Г.Орозованын жогорку окуу жайларынын бардык адистиктер үчүн К.И.Скрябин атындагы кыргыз агрардык университетинде түзүлгөн окуу программасын атоого болот.
Математика
Математикалык билимдердин, билгичтиктердин жана көндүмдөрдүн белгиленген системасын калыптандыруу;бул предметтин негизги масаты;Айкын чындыкты таанып-билүүнүн математикалык методдоруна ээ болуусуна жардамдашуу;оозеки жана жазма иштерди аткарууда, нукура өздүк сапаттарына (жөнөкөйлүк, дааналык, толуктук, ийкемдүүлүк ж.б.) ээ болгон математикалык тилде сүйлөөгө үйрө түү;окуу процессинде жана өз алдынча билим алуусунда активдүү таанып-билүү ишмердиги үчүн пайдаланууга керек болгон билим, билгичтик жана көндүмдөрүн камсыз кылуучу математикалык түшүнүктөрдүн минимумун өздөштүрүп алуусуна жардам берүү.
алган билимин турмуш практикасындагы эң жөнөкөй эсептөөлөрдү жүргүзүүдө жана башка окуу предметтерин (физика, химия, чийүү ж.б.) окуп-үйрөнүүдө колдоно билүүсү;математикалык аспаптарды жана приборлорду пайдалана билүүсү;
Байыркы Грециядан келген «математика» сөзү (mathema) которулуш маңызында «таанып билүү, илим» - дегенди билдириши көпчүлүккө белгилүү.Тарыхий маалыматтарга таянсак математиканын өсүп-өнүгүшүн негизинен
практикалык эсептөө жана ченөө, сан жана фигура түшүнүктөрүнүн калптанышы менен байланышкан мезгил).
Ушул мезгилден математика (өзүмдүк изилдөө предметине (сан жана фигура) жана өзүмдүк изилдөө методуна ээ болгон), өз алыдынча илимий тармак катары өнүгө баштаган. Бул мезгилдин математикасын Аристотель (б.э.ч. 384-322-жж.) сан (количество) жөнүндөгү илим катары аныктаган.Ошондой эле математикалык жаңы предмет катары «алгебра» тармагы пайда болуп өнүгө баштайт; атайын символикалар иштелип чыгат Математикалык анализдин пайда болушу жаратылышты таанып-билүүдөө– математиканын күчтүү каражат экендигин тастыктады.
Чет тили
Бүгүнкү бийик деӊгээлдеги маалымат технологияларынын заманында инсанды калыптандыруу маселеси гуманитардык тереӊ мааниге ээ болуп келет. Ошол эле учурда инсандын коомдук мамилелерге катышуусундагы тилдин эбегейсиз зор ролун баса белгилейбиз. Адамдын жан дүйнөсү канчалык бай болсо анын ой жүгүртүүсү да ошончолук тереӊ болору бышык. Демек, мындай учурда инсан татаал жана ар түрдүү тил каражаттарына муктаж болот. Тил байлыгына ээ болгон адамдын ой жүгүртүүсү артараптуу болуп, анын жан дүйнөсү, жашоосу руханий дөөлөттөр менен сугарылат. Натыйжада коомдун маданий-тилдик катышынын абалы жакшырып, социомаданий туруктуулук орун алат, башкача айтканда, пикир алышуу маданияты өркүндөйт.
Студенттерди дүйнөлүк маданияттын руханий дөөлөттөрү менен сугарууда бийик
максаттарга жетишүү мүмкүн эмес. Мындан улам биздин замандын дүйнөлүк
маданиятына жана цивилизациясына катышуу жараянындагы (процессиндеги)
баарлашууда чет тилин курал катары пайдалануу зарылчылыгы келип чыгат. Демек, чет
тилин окутуунун негизги максаты – окуучулардын чет тилге болгон жөндөмдүүлүгүн
өркүндөтүү менен инсанды калыптандыруудагы чет тилинин ролун арттырууда турат.
Акырында айта кетүүчү маселе чет тилин үйрөтүүдө мугалимдин дайыма чыгармачылык изденүүдө болушу абзел. Себеби, биз, мугалимдер, келечек муунга билим эле бербестен, алардыкоомдун татыктуу инсандардынан кылып тарбиялоого жоопкербиз. Ошондуктан башка сабактар (предметтер) сыяктууэле чет тилинин да инсанды калыптандыруу да өз орду бар.
Информатика
Информатика – деген сөз кыргыз тилине которгондо «маалымат» деген маанини берет. Маалымат деген сөздүн мааниси айтып тургандай эле информатика булмаалыматалмашуу болуп эсептелет. Информатика сабагы болсо компьютер аркылуу маалымат алмашуу, маалыматтарды сактоо, маалыматтар менен иштөөгө жана башка маалымат менен байланышкан баардык жумуштарды аткарса болот. Информатика жана компьютердик технология бул ЭЭМдин жардамы менен маалыматтарды чогултуу, иштетүү жана окуп үйрөнүү жөнүндөгү усулдардын илими. Информатика жана компьютердик технология өзүнө төмөнкү аспектилерди камтыйт: Ар кандай тилде программаларды түзүү, программаны камсыздоо жана операциялык системалар, тестирлөө эсептөө методдор, архиваторлор ж.б. Азыркы убакта информатика илими дүйдө жүзүндө эң маанилүү ролду ээлейт. Атнкени компьютерсиз илим - изилдөө иштеринде, медицинада, өндүрүштө, курулушта, энергетикада, телекөрсөтүүлөрдө жана башка баардык тармактарда иштөөнү элестетүү мүмкүн болбой калды. Азыркы мезгилде компьютерлердин сапаты эң жогорку деңгээлге жетип, миңдеген адамдар жумалап чыгарган эсептерди секундага жеткизбей чыгарат. Компьютер аркылуу дүйнөлүк байланышка (Internetа) чыгат, Дүйнө менен бир эле минутада байланыш түзүүгө жол ачылды.
Негизги музыкалык аспап
-
Негизги музыкалык аспапта өзү каалап тандаган аспапты үйрөтүү. Ноталарды окуп үйрөтүү. Студенттердин аспапта аткаруусу жогорку чеберчилигин негиздөө . Музыкалык аспапта ойноо жана техникасын жана ыкмасын жогорлатуу. Чоң жана кичине көлөмдөгү формадагы чыгармаларды аткаруу . Негизги музыкалык үчүн жазылган чет тилдеги жана орус тилдеринде ойноо жана аткаруу.
Жалпы аспап .
-
Кошумча аспапта өзү каалап тандаган аспапты үйрөтүү. Ноталарды окуп үйрөтүү. Студенттердин аспапта аткаруусу жогорку чеберчилигин негиздөө .
Полифониялык формада жазылган чыгармалар менен иштөө жана аткаруу . Кошумча аспапта өздөрүү каалаган аспапты кошумча аткарышат . Музыкалык аспапта ойноо жана техникасын жана ыкмасын жогорлатуу. Чоң жана кичине көлөмдөгү формадагы чыгармаларды аткаруу .
Философия
Философия предмети, маданияттагы орду жана ролу. Философиянын калыптанышы. Дүйнөнүн илимий философиялык, диний сүрөттөлүшү. Адам коом маданият. Адам жана жаратылыш. Коом жана анын структурасы. Граждандык коом жана мамилекет. Адам социалдык байланыштар системасында. Адам жана тарыхый процес ; инсан жана коомдук масса ;эркиндик жана зарылдык. Коомдук үнүгүүнүн формациялык жана цивилизациялык концепциялары. Адам бтиесинин маңызы. Эркиндик жана жоопкерчилик. Илимий таанып билүүнүн өнүгүшү. Илим жана техника, адамзаттын келечеги. Азыркы глобалдуу проблемалар
Экология
Илимдин мыкты салттарын сактоо аркылуу дүйнөлүк алдынкы университеттер, илимий мекемелер менен тыгыз кызматташып, гуманитардык, табигый, фундаменталдык, прикладдык илимдердеги изилдөөлөрдүн натыйжалуулугуна жетишүү жана илимге таянып, коомдун, өлкөнүн өнүгүүсүн камсызкылуу;
Жаштарды патриоттуулукка, гуманизимге, адамзаттык баалуулуктарды урматтоого, улуттар арасындагы достукка тарбиялоо. Азыркы коомго керектелүүчү билимдерге жана кесиптик компетенцияларга ээ болууда инсандын муктаждыктарын канааттандыруу. Кыргызстандагы, Борбордук Азиядагы билимдин, илимдин жана маданияттын атактуу ордосу болууга жетишүү.
Достарыңызбен бөлісу: |