Қостанай 019 ж. ӘОж 75/76 ббж 85. 15
Адам тұлғасының жылдам суреттері
жүктеу/скачать 4.33 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.
Адам тұлғасының жылдам суреттері Бұл тапсырмада анатомиялық білімдер аса қажет. Сондықтан адамды бейнелеу міндетті түрде анатомиялық білімдерді пысықтау са- бағынан басталуы керек. Адам денесінің пропорциясы, ересектер мен балалардың, еркек пен әйелдің, жас пен кәрінің анатомиялық өзгешелік- терін жақсы білу керек. Ал, бейнелеу жолында ең бірінші қойылатын талап адам тұлғасын қағаз бетіне толық сиғызу, мысалы: тұлғаны жоғарыға тіреп, немесе, аяқ- тары симай қалса – бұл композициялық қате. Адам тұлғасы қағаз бетінде еркін орналасуы керек, сол үшін жоғарыдан, төменнен және жан – жағынан суретте белгілі мөлшерде «ауа» қалдырылады. Дене пропорциясы мен қимыл өзгешеліктерін дәл бейнелеу сурет- тің негізгі мақсаты. Егер студент жоғары оқу орнына дейін бұл дайындақ- тарды өтпесе, оған қосымша жаттығулар берілуі керек. Жылдам суреттерде адам тұлғасының салу. Суретші маманды- ғын игеруде адам тұлғасын бейнелеуге басты назар аударылады. Бұл сабақтар 1 курстан басталады. Тұлғаның дәл өлшемдерін табу үшін көз өткір болмаса, қателіктерден арылмайсың. Сондықтан көп сурет салу керек, көзді жаттықтыру керек (сурет 46). Адам тұлғасын салуды үлкен формалардан бастау керек, егер бірден бөлшектерге кетіп қалсаң дұрыс нәтиже болмайды. Композициялық құрылымдардың барлығында дерлік адам тұлғалары олардың түрленіп, толықтырылады. Адам денесіне қонымдылығы, оның пішімі мен моделінің компози- циялық құрылымы және фактурасы шығармашылық мән – мағынасын толықтыра түседі. Нақнұсқаны оқып зерттеу арқылы оның құрылымының заңдылықтарын үйренеді. Шығармашылық суретте нақнұсқалық көркем образын жасайды. Композициялық құрылымды шығармада іздену жолында есте сақ- тау және нақнұсқадан қарап салады да, адам тұлғасының қимыл – қозға- лыстарын дәлме – дәл көрсете білуге тура келеді. Адам бейнесін салуды үйрену, танып – білу мақсатында жасалуы мүмкін. Егер адам отырса перспективалық көкжиек төмендейді, егер жоға- ры қарай шықса жоғарылайды. Сурет салушыға көлеңке перспективасын да білу керек. Жасанды жарықтан түскен заттардың көлеңкелері жан-жаққа түседі. Оның өлшемін жарықтан шыққан түзулер арқылы анықтайды. Көкжиек сызығы да көз деңгейінде өтеді. Адам бейнесін салғанда да перспективалық өзге- рістерді ұмытпаған жөн. 84 Сурет 46. Адамдың бейнесі Сурет салу кезінде осы екі перспектива заңдылықтарын толық жүзеге асса, жұмыс өз дәрежесінде орындалады. Нәрсеге қарап салуда негізгі пішінге немесе центрге көп көңіл бөлінеді. Қойылатын мақсат – негізгіні көрсете білу.Ол үшін дене қажетті реңдермен кейін жалпылау жұмысын білімгер өзіне мақсат етеді. Кеңістік перспективасы реңмен түстермен көрсетіледі. Кеңістік перспективасы адам тұлғасын аядан бері шығарып алу үшін жасалады. Бұрын да айтылғандай, академиялық кескіндемеде үйренушіге, біріншіден, сызықтық–құрылымдық тұрғызуды дұрыс және перспектива заңдылықтарымен көрсете білу, оның ішкі немесе көрінбейтін артқы контур сызықтарын көрсете сызумен қатар сүйек құрылыстарын жеңіл түрде көрсете білу – мақсат. Бізге белгілі бейнеленетін кезі оның жалпы пішініне көңіл қойып назар аударады. Тұлғаны түгел көре білу керек. Оның әр бөлшегін салыстыру арқы- лы айқындап отыру керек. Бөлшектерге ұрынбай, үлкен форманы ұстап қалу, оның сипаттық өзгешеліктерін таба білу көп еңбекпен келетін жұмыс. Жылдам суреттерде тұлға (натура) кішірейтіп салынатындықтан, оның әрбір мүшесі мөлшерімен өз орнында болуы керек. Ал қимылдағы тұлғаны салуда аяқ, қолдың дұрыс қойылуы аса маңызды. Қандай қимыл болмасын, тұлға жерде нық тұруы керек. Тұлға суреттін жеңіл сызықтар- 85 мен ең жоғарғы нүкте (төбесі) және төменгі нүктелерді (табан) белгілеу- ден бастау керек. Сондан соң мүшелердің көлемі (бас барлық денеге 7, 7½ рет сиюы мүмкін). Бұл көрсеткіш балаларда өзгеше. Адам мүше- лерінің пропорциялық өлшемдерін ұлы суретшілер Леонардо да Винчи, Микельанджело, Альбрехт Дюрер жасап кеткен. Олардың зерттеулерін мұқият оқу керек, суреттерін қайталап салу да аса пайдалы. Адам тұлғасын салуда, осы классикалық стандарттарды пайдалана отырып, әр адамның өзгешеліктерін таба білу керек. Бұрынғы сурет оқуында классиктердің суреттерін қайталап салу (штудировка) кең орын алған. Бұл жолмен белгілі суретшілердің бәрі өткен. Көп білу үшін – ұлылардан көп үйрену керек. Теоретикалық білімдер – практикалық шеберліктің арқауы деген осы емес пе? Қарындашты алға созып өлшеу бастапқыда пайдалануға болады, бірақ кейін көзбен өлшеу шеберлігін дамыту керек. Бастапқыда тік тұрған адам тұлғасын салып, содан кейін күрделі қимылдағы тұлғаларға көшу қажет. Кейінірек студенттер жалаңаш тұлғаны салуға көшеді. Ол үшін анатомиялық (пластикалық анатомия) білімдері өте қажет. Адамның сүйек құрылысын салу II курста басталады. Бұлшық еттер мен буындар жасалған гипс фигураларды да пайдалану керек. Бұл суреттер арқылы адам тұлғасын классикалық үлгілер арқылы тез бейнелеуге үйренуге болады. Баланың өлшемі (сурет 47). Сурет 47. Баланың суреті Денемен салыстырғанда балаларда басы үлкен көрінеді. 86 Бір жастағы баланың бейнесі. Оның басы – бүкіл дененің ұзынды- ғының төртін бір бөлігі. Төрт жасар баланың басы дене ұзындығының бестен бір бөлігін алады, яғни бүкіл дененің ұзындығы бес басына тең. Сегіз жасар балада бастың өлшемі бүкіл дененің ұзындығынан алтының бір бөлігінен тұрады. Қолдың схемалық бейнесі. Көптеген адамдар қолын бейнелеуден қорқады. Қолдың бас сияқты салуы қиын. Қол салуды үйрену үшін барлық күш салу керек. Қолдың құрылымы (сурет 48) Сурет 48. Қолдың бейнесі Сүйектен саусақтың бірінші буыны – ең үлкен. Ортасында орна- ласқан екінші буын біріншіден қысқа, бірақ үшіншіден ұзын. Аяқты салу Аяқтың бүйірінде ұзын s–тәрізді иілу болып табылады (сурет 49). жүктеу/скачать 4.33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|