Оқулық " Экология"мамандығы


Сурет 12. Шөл аймағындағы деградация процесстері



бет101/125
Дата28.09.2022
өлшемі7.62 Mb.
#461545
түріОқулық
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   125
treatise95823

Сурет 12. Шөл аймағындағы деградация процесстері
Таулар
Аз ғана көлемді алып жататын (Қазақстан территориясының 6%) таулы белдеулердің биоаулантүрлілігі өте бай, өнімділігі өте жоғары дала, орман биомдары мен шаруашылық маңыздылығы өте жоғары жайылымдықтарды қосқанда, сонымен бірге құнды, сирек және эндемикалық түрлердің өте көптігімен ерекшеленеді.
Экологиялық жағдайы қанағаттандырарлықтай, жерглікті дағдарыстар табиғи апаттармен және өртпен байланысты (сурет 13).
Тау экожейесіне табиғи апаттардан басқа өрт, ормандарды кесу, шамадан тыс мал жайылымы, туризм, заңсыз аң аулау, соның ішінде дәрілік, тағамдық, техникалық және әсмедік өсімдіктерді дайындау қауіп төндіреді.


Сурет 13 Таулардағы деградация процесстері


Өзендердің жайылымы мен алқабы
Өзендердің шамамен 7 млн га аудандағы алқабының биоалуантүрлілігі сын көтермейтін жағдайда, әсіресе дала аймағында: тоғайлар мен егістіктердің көлемі айтарлықтай қысқарған, тораңғылдар сиреп, шағандар жойылған, ағашты тоғайды жыңғылдар (Halimodendron haladendron) алмастырған. Аймақта экожүйенің 10% азайған, түрлік алуантүрлілік 20% жойылған (сурет 14). Шөлде жайылымдықтардың өнімділігі бірден азайған.

Сурет 14. Өзен алқабының экожүйелері
Алқаптар экожүйесінің шөлейттенуі ағаштардың ретсіз кесілуіне, регламентсіз егін егуге, жерлерді мал жайылымына есепсегін егуге, жерлерді мал жайылымына есепсіз пайдалануға, суқоймалардың тасіз пайдалануға, суқоймалардың тасуы мен суының тартылуына баййланысты. Өнімділігі жоғары шығанақ жайылымдар (2,2 млн га) флорасының алуантүрлілігін жоғалтуда, ареалдары қысқарып, жойылуда, жайылымдықтарда жабайы өсімдіктердің үлесі артуда. сокращают ареал и истощаются, засоряются пастбища. Өнімділігі аз ксерофит-түрлердің саны артуда.
Су және батпақ экожүйесі

Судың ластануымен (Каспий), тұздануымен (Арал), бөгде түрлердің жерсінуіне байланысты экологиялық жағдай нашарлауда. Мысалы, Балқаш көлінің бассейнде 13 абориген балықтар тіршілік еткен, 25 жаңа түрлер енгізіліп және сирек кездесетін эндемиктер жойылып кеткен.
Каспийдің жағалаулық суларының мұнаймен ластануы бағалы бекіре балықтарының, суда жүзетін балықтардың, омыртқасыздардың тағамдық түрлерінің популяциясы айтарлықтай қысқарған. Заңсыз кәсіптік аң аулау мен негіздемесіз пайдалунк биоресурстардың жойылуына алып келді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   125




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет