Оқулық Алматы, 012 ƏӨж ббк ə Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»


-сурет. Белгілі арақашықтыққа дейінгі объект биіктігін анықтау  Нивелирлеу



Pdf көрінісі
бет38/263
Дата26.02.2024
өлшемі7.14 Mb.
#493176
түріОқулық
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   263
httprmebrk.kzbilimabilmajinova-jalpy-jertanu.pdf

8-сурет. Белгілі арақашықтыққа дейінгі объект биіктігін анықтау 
Нивелирлеу. Нүктелердің биіктік белгілерінің мəні мен олардың 
салыстырмалы биіктіктерін есептеп шығаратын геодезиялық 
өлшеулер нивелирлеу деп аталады. Түсірілімдердің əдістемесі 
бойынша 
нивелирлеу 
геометриялық
тригонометриялық 
жəне физикалық болып бөлінеді. Геометриялық нивелирлеу – 
горизонтальдық сəулесі бар (нивелирмен немесе теодолитпен) 
аспаптармен орындалады; тригонометриялық – еңкейтілген дүрбісі 
бар аспаптармен (теодолитпен немесе кипрегельмен); физикалық – 
барометрдің көмегімен орындалады (9-сурет).
9-сурет. Геометриялық нивелирлеу 
Егер нүктелер биіктігі бір станция шеңберінде анықталатын бол-
са, онда нивелирлеу қарапайым түрінде болуы мүмкін.
Геометриялық нивелирлеу горизонтальды сəуле биіктігінің 
дəлділігін анықтауға негізделген. А жəне В нүктелер арасында сан-
тиметрмен бөліну бар арнайы рейкалар орналастырады. 


48
Горизонтальды сəуле бойынша нивелирді рейкалар арасындағы 
ортаға қояды, А жəне В нүктелерінің рейка бойынша есептеп ала-
тындай етіп, осы есеп арасындағы айырмашылықты дəлдік шамасы 
береді. 
Дəлдік оң жəне теріс болуы мүмкін. Биіктігі белгілі А нүктесінде 
ізделіп отырған Н
В
 шамасы:
Н
В 
= H

± (h) = H

± (a – b). формуласы бойынша есептеледі
Егер А жəне F нүктелері бір-бірінен қашық орналасса, онда 
нивелирлік бағыттау жасалады. 
Бағыттың соңғы нүктесінің абсолюттік биіктігі: 
H
F


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   263




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет