Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 6.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| 173
Бұл бояуларды металқұрылымдар үшін қолдану ұсынылмайды. Цементті бояулар цементтер, сілті төзімді пигменттерден, әктастардан, хлорлы кальцийден, гидрофобты қоспалардан тұрады. Оларды пайдаланбас бұрын сумен араластырады. Қабықшаның пайда болуы цемент гидратация реакциясынан кейін орындалады. Әктас және хлорлы кальций боудың суұстаушы қабілеттілігін арттырады, бұл бояу қабықшасының тығыздығын алуға қажетті болып табылады. Цементті бояуларды ылғалдылығы жоғары мекемелерді бояу үшін, сонымен қатар кеуекті бетонды және бедерлі өңдеуді бояу үшін қолданады. Цементті бояулар тазалықты талап етеді. Олардың қызмет көрсету мерзімдері төрт-алты жыл. Қазіргі таңда бұл бояулар полимерцементті құрамдармен тығыздалады, олардың жабысулықты қамтамасыз ететін құраушылары ретінде полимердің сулы дисперсиясы рөл атқарады. Полимерцементті бояулар шайырлы сулы эмульсиялар қоспасын ақ цементпен, сілтіге төзімді пигменттермен және толтырушылармен араластыру арқылы дайындайды. Мұндай бояулар бетонды беттермен және сылаумен жақсы тіркеседі. Оларды бетонды, кірпішті және сыланған ғимараттар алдын өңдеу үшін, ірі блоктар мен панельдерді зауыттық өңдеу үшін қолданады. Суэмульсиялы бояулар қабықшатудырушы заттардың сулы эмульсияларында (сурет 15.2) пигментер суспензиясынан (толтырушылармен бірге) тұрады. Қабықшатудырушы зат түріне байланысты Сурет 15.2. Полимердің сулы дисперсиясынан жасалған қабықшаның пайда болу сызбасы 1 — негіз; 2 — боямалы қабықша; 3 — полимер бөлшегі; 4 — пигмент; 5 — су 174 суэмульсиялы бояулар поливинилацетатты, сополимеровинилацетатты, бутадиен-стиролды, акрилатты (акрилды), сополимеровинилхлоридті болып бөлінеді. Олар әлсіз иіске ие, сыртқы түрі әдемі, жақсы тазаланады, өрт қауіпсіз, тез кебеі және қызмет көрсетудің ұзақ мерзіміне ие. Олардың қабаттарының атмосфераға төзімділігі жоғары, сүрекке, бетонға, кірпішке, тіпті ескі жабындарға жақсы жабысады (арнайы дайындаусыз). Суэмульсиялы бояуларға су қосады және ауаның қатысты ылғалдылығында ылғалды беттерге жағады. Суэмульсиялы құрамдарды көбінесе ішкі бетонды, гипсобетонды және сыланған беттерге, сонымен қатар ескі майлы және эмальді бояулар бойынша қолданады. Оларды металл құрылымдарын, құбырлар мен ылғалды мекемелерді бояу үшін пайдаланбайды. Атмосфераға төзімді акрилды бояуларды ғимараттар алдын бояу үшін қолдануға болады. Сусыз бояу құрамдарын қорғау және сәндік мақсаттардағы беттер үшін қолданады. Себебі боялған бет жақсы жуылады және кірден тазаланады, ылғал әрекеттерінен қорықпайды, гигиеналық талаптар қойылатын ішкі беттерді бояйды: ас-үйлер, дәліздер, кіреберістер, дәретханалар мен ванна бөлмелері. Сусыз бояулар ағаш беттерін шіруден, ал сыланған беттер бұзылулардан сақтайды. Сусыз бояу құрамдары суды талап етеді, оларды құрғақ бетке жағады. Майлы бояуларды бояуезгіш пигментер мен кендір майлары бар толтырушыларды егжей-тегжейлі үгу кезінде алады. Оларды сұйық езілген бояулар түрінде шығарады, қалыпты майлы консистенцияға дейін езіледі, пайдалануға дайын бояулар түрінде шығарады. Майлы бояулардағы кендір майлар қабықтудырушы құраушы ретінде еріткіш рөлін атқарады, яғни, бояудың реологиялық қасиеттерін реттеуші рөлін. Ауадағы бояулар кеппейді, кендір майларды қышқылды полимерлеу нәтижесінде қатаяды (кендір майдың ауа оттегімен әрекеттесуі),сиккатив көмегімен оны тездетуге болады. Майлы бояудың қалыптасқан қабаты тегіс және жылтыр, су мен жуу құралдарына төзімді, су өткізбейді. Майлы бояуларды пайдалану және олардың қасиеттері байланыстырғыш пен пигмент сапасына тәуелді болады. Қорғасын жосасын, ақ сырын және басқа тұрақты пигменттерді пайдалану арқылы табиғи кендір майлардағы бояулар ұзақ қызмет етеді. |