65
баяулата, немесе тоқтата алады. Бұл аталған барлық ингибиторлар тобы
интактты күйде (сау ұлпаларда) әрдайым ӛсімдік ағзасының бойында
болады.
Ӛсімдік
ағзасына патоген еніп, даму кезінде ӛсімдік бойында
синтезделетін индукциялық заттар
фитоалексиндер деп аталады.
Химиялық құрамы бойынша фитоалексиндер тӛменгі молекулалық заттар,
олардың кӛбіне фенолдық табиғат тән. Ӛсімдіктің залалдануға сезімталдық
дәрежесі олардың фитоалексиндерді ӛндіру қарқындылығына байланысты
болатыны анықталды. Бүгінгі күні ӛсімдіктердің бойында синтезделетін
фитоалексиндердің кӛбі анықталды. Мысалы,
фитофтороз ауру
қоздырғышымен залалданған картоптан – ришитин, любимин, фитуберин
бӛлініп алынса, ас бұршақтан – пизатин, сәбізден – изокумарин бӛлініп
алынды. Ӛсімдіктердің фитоалексиндерді түзу қабілеті – пәрменді
иммунитет қасиетіне жатады.
Пәрменді иммунитет қатарына ӛсімдік ағзасыны ферменттік
жүйесінің,
мысалы
тотығу
ферменттерінің
(пероксидаза,
полифенолоксидаза) түзілу қарқындылығының артуы жатқызуға болады.
Осылайша түзілетін тотығу ферменттері
ауру қоздырғыш ағзаларының
гидролиздік ферменттерін инактивциялауға және патогендер уының уытын
жоюға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: