62
қорытынды -күшінің проекциясы арқылы анықталады. Ал бұл проекцияның өзі
М
нүктесінде орта бағытына қарай жасалған қорытынды күш болып табылады. 2.18-
суреттен келесі өрнекті шығарамыз:
цик
cos
g sin
Осы теңдеудің оң жағында ауырлық күшпен
инерциялық центрге тартқыш
күштердің проекциялары келтірілген.
цик
sin формуласын пайдаланып, алдыңғы теңдеуді келесі түрге
келтіреміз:
, sin
cos
g/
.
(1)
0 - шартынан
бұрышының 2 мəнін табамыз:
sin
0 жəне cos
/
. Осы 2 жағдайдың біріншісі -ның кез келген мəнінде жүзеге асады. Aл
екінші
теңдеу тек
g/
1 шартында ғана орындалады. Сонымен, -ның өте
кішкентай
шамаларында тепе-теңдіктің
0 - төменгі нүктеге сай бірақ күші
болады. Ал
g/ - дің үлкен шамаларында тепе-теңдікте басқа да орны болуы
мүмкін жəне ол екінші шартқа байланысты болады. Тепе-теңдіктің белгілі бір
күйдегі тұрақтылығы үшін муфтаны тепе-теңдік күйінен
кез келген жаққа
щығарғанда күші керісінше жаққа қарай бағытталады,
яғни тепе-теңдік жағына
қарай. Басқаша айтқанда
∆ -тің таңбасы тепе-теңдіктегі бұрышынан жасалған d
ауытқуының таңбасына қарама-қарсы болуы қажет.
-бұрышынан шамалы ғана
ауытқуы орын алса, онда пайда болған күші (1)
теңдеудің дифференциалы ретінде табылады:
cos
cos
g/
sin
d
.
(1)
тепе-теңдіктің төменгі жағдайы үшін
0
болғанда
1
g/
d .
(2)
Егер жақшаның ішіндегі өрнек теріс таңба болса, яғни
g/ болғанда тепе-
теңдік тұрақты.
Тепе-теңдіктің басқа жағдайы да орын алады
cos
g/
sin
d .
Tепе-теңдіктің oсы жағдайының (егер ол іс жүзінде болса) əруақытта
тұрақты
болатыны теңдеуден көрініп тұр.
Cонымен, əзірше тек тепе-теңдіктің төменгі жағдайы ғана белгілі. Егер
g/
болса, ол əрдайым тұрақты. Ал егер тепе-теңдіктің басқа жағдайы туса, яғни (
g/ ) төменгі жағдай (2) теңдеуге сəйкес тұрақсыз болып, муфта төменгі орнынан
жоғары жағына қарай өтеді де əрдайым тұрақты болады.
Достарыңызбен бөлісу: