2-кесте
Түйінді сөздер
Аудармасы
AND
ARRAY
BEGIN
CASE
CONST
DO
END
FILE
FOR
FUNCTION
IF
OR
ELSE
PROCEDURE
PROGRAM
RECORD
REPEAT
THEN
TYPE
VAR
Және
Массив
Басы
Таңдау
Тұрақты
Орында
Соңы
Файл
Үшін
Функция
Егер
Немесе
Әйтпесе
Процедура
Программа
Жазу
Қайталау
Онда
Тип
Айнымалы
Паскаль тіліндегі программа- сипаттау және операторлар бөлімінен тұрады. Программа
барысында мәні өзгермейтін деректер- тұрақтылар. Тұрақтылар программаның сипаттау бөлімінде
сипатталады және Const түйінді сөзінен басталады.
Мысалы : Const k=100; n=50;
Pi=3.141592;
Lmp=’p’;
Программалауда айнымалы деп дерек үшін жадтан бөлінген орынды айтады.
Айнымалылардың
мәні
программа
барысында
өзгеруі
мүмкін.
Айнымалыларға,
тұрақтыларға,программаға,процедураға,функцияға,тағы басқаларға атау (идентификатор) беріледі.
Идентификатор құрамында латын әріптері,’_’ таңбасы және цифрлар кездесуі мүмкін. Мысалы:
Program sum_ mus1;
Идентификатор ретінде 2-кестедегі кілт сөздерді қолдануға болмайды.
Айнымалылар жай
және индексті болып бөлінеді. Жай айнымалылар өз атымен жазылады, ал
индексі бар
айнымалыларда оның аты мен индексі көрсетіледі.
Мысалы: Top, X,Z5,Vol,F[1],B[2,1],A [I],B [I,J].
Программа құрылымы
Программа тексті (мәтіні) : Program<программа-аты>;-деп аталатын,
міндетті емес
элементтен, ал сипаттау бөлімдерінен басы келесі кілт сөздерінен басталуы мүмкін:
Label (белгілері)
Const (тұрақтылар)
Type (типтер)
Var (айнымалылар)
Function, Procedure (функция,процедура).
Сипаттау бөлімінен соң операторлық Begin, End-жақшаларына
алынған программаның
орындалу бөлігі орналасады.
Айнымалылар келесі схемалар түрінде сипатталады:
Var<айнымалы аттары тізімі >:<тип>;
<тип>- стандартты тип аты не сипатталған тип арқылы берілүі мүмкін.Сипатталған типтер
структуралық айнымалыларға (мысалы:массивтер) қолданылады.
Сипатталған типтер Type
бөлімінде анықталады:
Type < тип аты>=<типтың сипаты>;
Тұрақтылар сипатталынуы: Const<тұрақты аты>=<мәні>;
Белгілер сипатталынуы:Label<белгілер тізімі>; Белгі- ең көбі 4 цифрдан тұратын және
программада оператор алдына қос нүкте арқылы жазылатын әріптер не цифрлар комбинациясы.
Белгіге өту GOTO <белгі> ;- арқылы орындалады.
Қарапайым радиусы R- ге тең шеңбердің ауданын есептейтін программаны қарастырайық:
Program Examplel;
Const PI= 3.14;
{тұрақтыны сипаттау}
Var R: real;
{R- айнымалысын сипаттау}
Begin
{операторлық жақшаның басы}
Writeln(‘радиусты енгіз:’); {тексті экранға шығару}
Readln(R);
{R-дің мәнін клавиатурадан енгізу}
Writeln(‘шеңбер ауданы:’,PI*sqr(R))
{нәтижені дисплейге шығару}
Достарыңызбен бөлісу: