Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж



Pdf көрінісі
бет108/309
Дата12.12.2023
өлшемі2.94 Mb.
#486256
түріОқулық
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   309
Макроэкономика

 
Қорытынды
1. Ақша – бұл абсолютті өтімділікке ие айырбас құралы. Ақшалар 
инфляциялық үрдістерді, циклдік толқуларды, экономиканың тепе-
теңдікке жету механизмін, тауар жəне ақша нарықтарының тиімді 
жұмыс істеуін талдайтын аса маңызды макроэкономикалық категория 
ретінде саналады.
2. Ақша мынадай қызметтерді атқарады: 1) құн өлшеу құралы 
ретінде – тауарлардың бағалар түріндегі құндарын өлшеу жəне салыс-
тыру үшін қызмет атқарады; 2) айналым құралы немесе жалпылама 
айырбастау құралы ретінде – айырбас кезінде делдалдық қызмет 
атқарады; 3) жинақтау (құнды сақтау) құралы ретінде – болашақта са-
тып алушылық қабілетті қамтамасыз ету қызметін атқарады; 4) төлем 
құралы ретінде – несиелік төлемдерді қайтару үшін қызмет атқарады; 
5) əлемдік ақшалар ретінде – əлемдік нарыққа қызмет көрсету үшін 
қолданылады.
3. Ақшаның бағасы ақша нарығында ақшаға сұраныс пен ақша 
ұсынысының нəтижесінде қалыптасады. Ақшаға деген сұраныс (М
d

– тұр ғындар мен фирмалардың берілген уақыт мезетінде белгілі бір 
төлем операцияларын жүргізу үшін нақты қаражаттар көлемін өз қол-
дарында ұстағысы келетінін білдіретін қалаулары; нарықтың ақша 
қаражаттарына деген жалпы қажеттіліктері. 
4. Ақша ұсынысы (M
S
) – бұл банктен тыс айналымдағы ақша көлемі. 
Ол қолма-қол ақшалар (С) мен экономикалық агенттердің талап еткенге 


158
дейінгі депозиттерінен (D) құралады немесе ақша ұсынысын M
1
ақша 
агрегаты деп қарастыруға болады.
5. Ақша нарығындағы тепе-теңдік – бұл ұсынылатын ақша көлемі 
жəне жеке тұлғалар мен кəсіпкерлер қолдарында ұстағысы келетін 
ақша көлемінің теңесуі. Ақша нарығындағы тепе-теңдікті Ұлттық банк 
реттейді.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары
1. Ақша айналымы дегеніміз не?
2. Ақша жиынының құрылымы қандай?
3. Айналымдағы ақша санын анықтаудың қандай бағыттары бар?
4. Ақша ұсынысына қандай факторлар əсер етеді?
5. Банктік мультипликатор қалай есептеледі?
6. Ақша мультипликаторының макроэкономикалық маңызы неде?
7. Бағалы қағаздар нарығы қандай қызметтер атқарады?
8. Бағалы қағаздардың түрлері қандай?
9. Бағалы қағаздардың нарықтық құны қалай анықталады?
10. Қор индекстерінің түрлері қандай?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   309




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет