Issn 1999-5911 101 К. Рысберген, Д. Садық, Н. Рсалиева. Алматы қаласы ономастикалық кеңістігінің
К. Рысберген, Д. Садық, Н. Рсалиева. Алматы қаласы ономастикалық кеңістігінің
жүктеу/скачать 0.49 Mb. Pdf көрінісі
|
| К. Рысберген, Д. Садық, Н. Рсалиева. Алматы қаласы ономастикалық кеңістігінің...
ции и универсальным показателем развития языкового планирования и языковой ситуации» – деп, дәйектейді [1, 21 б.]. Коммерциялық кәсіпорындардың, іскерлік және мәдени мекемелердің атау- лары қай тұрғыдан зерттелетініне байланысты ғалымдар әртүрлі терминдерді ұсынып келеді: эргонизмдер деп, яғни историзмге ұқсас өмір сүрген ұйымдар мен кәсіпорындардың атауларын атауды ұсыну Ю.А. Карпенконың еңбегінен көрініс табады [3, 85 б.]; ойкодомонимдер – сауда орындарына атау берген дүкендердің, фирмалардың, банктердің екіншілік атаулары И.А. Астафьеваның зерттеуінде ұсынылған [4, 15 б.]; фирмонимдер – фирма атаулары (Т.Н. Николаева) [5, 31 б.] және т.б. Ал біз, осы зерттеуімізде жарнамалық сипаттағы адамдардың іскерлік бірлестіктерінің, коммерциялық кәсіпорындардың, мәдени нысандардың, спорт мекемелерінің және т.б. атауларын ғана қарастырамыз, сондықтан жалпыға ортақ бекітілген эргоним терминін қолданатын боламыз. Мультимәдениетті Қазақстанның көптілді кеңістігіне, сонымен қатар қазақ лингвомәдени кеңістігіне, күнделікті тыныс-тіршілігімізге көптеген шеттілдік кірме сөздер, терминдер үсті-үстіне еніп жатыр. Мәселен, қызмет көрсету нарығында кейтеринг, каршеринг, клининг, мерчендайзинг, брендинг, нейминг, трэвел т.б. компаниялары мен сауда-саттық саласында шоу рум, маркет, плаза, молл, дисконт, сток, аутлет т.б. терминдер, қоғамдық тамақтандыру саласын- да ағылшын тілінен тікелей енген бар (ресто-бар, шоу-бар, спортбар, лаундж- бар, караоке-бар, коктейль-бар, суши-бар), паб, хаус т.б. сөздерінің қатысуымен жасалған эргонимдер жүздеп кездеседі. Ал осы қызметтердің әр бағытындағы сауда кешендер, ірілі-ұсақты сауда, тамақтандыру орындары, қызмет көрсету мекемелері, жеткізу қызметі, тасымалдау қызметі, яғни барлығының мыңдаған жеке аттары бар. Ол атаулар ғимарат маңдайшасында, көше, даңғыл бойында, қаланың ортасында да, шеткері аймағында да аттап басқан сайын кездесе береді. Сондықтан бұл атауларға жай қарауға болмайды, өйткені олар қаламыздың тілдік, мәдени ландшафтын қалыптастырады, ұйымдастырады, қала тұрғындары мен қонақтардың тілдік құзіретінің, эстетикалық талғамының қалыптасуына әсер ететін, жас ұрпақты тәрбиелейтін маңызды әлеуметтік-психологиялық фак- тор. «Заимствование элементов чужой культуры существенным образом меняет жизнь человека в собственной культуре. Иногда может возникнуть ощущение незаметного перехода в другую культурную среду. К этому выводу можно прийти при анализе вывесок и общих впечатлений от наблюдений за людьми на центральной улице города» [6, 45 б.]. Бұл зерттеудің басты мақсаты еліміздің ең ірі шаһары Алматының ономастикалық кеңістігінің ұлттық мазмұны қандай дәрежеде сақталды, жаһандану үрдісі қаламыздың тілдік ландшафты қалыптастырудағы оң және теріс ықпалы қандай? деген сауалдарға жауап іздеу болып табылады. жүктеу/скачать 0.49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|