-  6 а п. Есінің дұрыстыгы жоққа шыгарылмаитын психикасы бузылған адамдардың

84 
2. 
Есінің дурыстыгы жоққа шыгарылмайтын психиканың бузылуын сот жаза тагайындау 
кезінде жеңілдететін мән-жай ретінде есепке алады және ол осы Кодексте көзделген 
медициналық сипаттагы мәжбүрлеу шараларын тагайындау үшін негіз бола алады. 
Қылмыстык кодекстің 17-бабының 2-бөлігінде есі дұрыс күйінде кылмыс істеген, бірақ сот үкім 
шығарганга дейін өзінің әрекеті жөнінде өзіне есеп беру немесе өзінің әрекетін баскару 
мүмкіндігінен айырылып калган, есі ауысу дертімен ауырып қалған адамды жазага тартпау туралы 
айтылган. Есі ауыскан адам сот процесінің мәнін, жазаның максаттары мен мазмүнын дүрыс 
түсінбейді, мүндайда сот-психиатриялык сараптама корытындысына сәйкес, есі ауысуы уақытша деп 
танылса, іс өндірістен тоқтатылады да, ондай адамга соттың тагайындауы бойынша медициналық 
сипаттагы еріксіз емдеу шара- лары қолданылуы мүмкін. Ал уакытша есі ауысу дертінен айыққаннан 
кейін жазалануы мүмкін. 
18- 
6 а п. Масаң күйде қылмыстық қүқық бүзушылық жасаған адамдардың қылмыстық 
жауаптылығы 
Алкогольді, есірткі, психотроптық заттарды немесе басқа да есеңгірететін заттар- ды 
пайдалану салдарынан мас күйінде қылмыстық қуқық бузушылық жасаган адам қылмыстық 
жауаптылықтан босатылмайды. 
Қылмыстық кодекстің 18-бабында мас күйінде істеген кылмыс үшін жауаптылык 
қарастырылган. Осы бапка сәйкес кылмыстык күкык бүзушылықты мас күйінде істеген адам 
(спирттік ішімдікті, есірткі немесе баска да есеңгірететін заттарды пайдаланудың нәтижесінде) 
қылмыстык қүкық бүзушылық нормасынан босатылмайды. Демек, мүндай адам когамға кауіпті іс-
әрекеті үшін қылмыстык қүқық бүзушылық үшін жауапқа тарты- лады. Мастықтың екі түрі бар: 
физиологиялың
және 
патологиялық
мастық. 
Физиологиялық мастыкка күнделікті кездесетін мастық жатады. Мұндай жагдайда кылмыстық 
кұкық бүзушылық істеген адамды есі дүрыс емес адамның катарына жатқызуга әсте болмайды. 
Патологиялық мастыкка алкоголь ішімдігін, есірткі немесе баска есенгірететін заттарды үнемі 
пайдаланудың салдарынан дертке ұшырап, соның әсерінен өзінің іс- әрекеті туралы есеп беруден 
калган, өзін-өзі баскару қабілетін жогалтқандар жатады. Сот-психиатриялык сарапшының 
корытындысына сәйкес, мұндай адамдар есі ауыскан деп танылуы мүмкін. Сондай адамдарга 
медициналык түрдегі еріксіз емдеу шаралары қолданылады. Ал айыккан сон өзінің істеген кылмысы 
үшін жалпы тәртіппен жазала- нуы мүмкін. Жаза тағайындалганда мас болудың себебі, мастықтың 
дәрежесі жэне оның кылмыс істеуге ықпалы есепке алынады. Қайсыбір жагдайларда сот адамның 
мас күйде қылмыстык кұкык бүзушылық жасауын жауаптылықты ауырлататын мән-жай деп тануы 
да, танымауы да мүмкін (ҚК-нің 54-бабы, I -бөлігі, 12-тармағы жэне 3-бөлігі). 

жүктеу/скачать 7.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: