1. Химиялық термодинамика жəне оның міндеттері. Термодинамиканың негізгі


Осмос капиллярлык эффект жэне диализбен бірге су мен топыракта



Pdf көрінісі
бет22/59
Дата13.03.2024
өлшемі3.08 Mb.
#495349
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   59
РК химия

Осмос капиллярлык эффект жэне диализбен бірге су мен топыракта,
өсімдіктердегі заттардың жасушага келіп түсуінің негізгі механизміне жата-
ды. Өсімдіктердің жапырактары транспирация салдарынан коршаған ортаға
үнемі суды бөліп отырады; бұл еріген заттардың концентрациясының өсуін
тудырады. Жасушаішілік заттары бар сұйыктык топырактың ерітіндісіне
катысты гипертонды болады, бүл судың тамырлар жүйесі жэне өсімдіктің
сабағы аркылы жапырактарға тасымалдануына себеп болады. Жоғары
осмостык кысым жасушалардың тургорын қамтамасыз етеді, ол тургорлық
қысыммен— протопластың жасуша кабыргасына түсіретін кысымымен
сипатталады. Жасушаішілік сұйыктыктың осмостык кысымы тургорлык
кысым жэне осмостык градиенттен кұралады, олар судың жасушаға сорылу
күшін аныктайды.
Адам қанының осмостық қысымы 730-780 кПа деңгейінде ұсталып
тұрады. Парентералды енгізілетін дэрілік заттар мүмкіндігінше
биологиялык орталарға изотонды болуы керек. Кей жагдайларда емдік
максатта алдын ала белгілі гипертонды ерітінділерді енгізу кажет болады,
мысалы гипертониялык криздер кезінде 25%-дық магний сульфатынын
ерітіндісін қүяды. Гипертонды ерітінділерді енгізу эритроциттердің
кабыктарының бұзылуына жэне плазмаға гемоглобиннің өтуіне соктыруы
мүмкін (цитолиздің жеке көрінісі гемолиз жүреді); кан бүл кезде «лак»
тəріздес түрге өтеді. Қанның осмостық кысымы 360-400 кПа-га дейін
төмендегенде гемолиздің бастапқы сатысы басталады. Толық гемолиз кан


кысымы 260-300 кПа-га дейін төмендегенде орын алады.
Қаналмастырғыштар ретінде қолданылатын барлык ерітінділер қанга
изотонды. Көз тамшыларын да міндетті түрде изотондайды. Көптеген адам-
дар тұщы суга үзақ уакыт сүңгіген кезде байкалатын жагымсыз əсерлерді
жақсы біледі: су көз алмасының ішіне кіреді де, ондагы қысымның өсуін
тудырады.
Организмнің суды жоғалтуы осмостык қысымның өсуіне соктырады.
Егер адам денесіндегі барлык су массасының V3 бөлігін жогалтса, онда ол
қауіпті деп саналады, өйткені ол кайтымсыз өзгерістерге алып келеді де,
өліммен аякталады


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   59




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет