1. Физика пәні және оның басқа ғылымдармен байланысы. Физикалық шамалардың ӛлшемділігі және ӛлшеу бірліктері


айтады.  Масса дене инерттілігінің өлшемі болып табылады, дене массасы



Pdf көрінісі
бет10/59
Дата25.04.2024
өлшемі2.69 Mb.
#499822
түріЛекция
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   59
Механика

айтады
Масса дене инерттілігінің өлшемі болып табылады, дене массасы 
артқан сайын оның инерттілігі де артады.
Заттың орташа тығыздығы – бұл заттың бірлік кӛлеміндегі массасы 
ретінде анықталатын шама (немесе массаның кӛлемге қатынасы) 


Ӛлшем бірлігі: [

]=1 кг/м3 .
Кинематика дене қозғалысын, оның туу себептерін қарастырмай 
оқытатын бӛлім. Динамика дене қозғалысы заңдарын және оның пайда болуы 
мен ӛзгеру себептерін қарастырады. Динамика механиканың негізгі бӛлімі 
болып табылады, және оның негізіне Ньютонның заңдары жатады. 
2.2. Ньютонның екінші заңы. Импульс. Ньютонның үшінші заңы.
Әртүрлі денелерге бірдей күшпен әсер еткенде, олардың қозғалыс 
жылдамдықтары бірдей ӛзгермейтіндіктері тәжірбие жүзінде анықталған. 
Яғни, басқаша айтқанда, әртүрлі үдеу қабылдайды. Үдеу әсер шамасынан 
ғана емес, сол деннің қасиеттеріне де (оның массасына) тәуелді.
Ньютонның екінші заңы – динамиканың ілгерлемелі қозғалысының 
негізгі заңы – ол күш әсер еткен кездегі материялық нүктенің (дененің) 
механикалық қозғалысының ӛзгеруін қарастырады. 


Бұл қатынас Ньютонның екінші заңын сипаттайды:
материялық нүкте (дене) үдеуі осы денеге әсер еткен күшпен 
бағыттас және бұл күштің материялық нүкте массасына қатынасына 
тең.
Ньютонның екінші заңы тек инерциалы санақ жүйесінде орындалады. 
Ньютонның бірінші заңы оның екінші заңының дербес бір жағдайы болып 
саналады. Тең әсерлі күштер нӛлге тең болғанда үдеу де нӛлге тең болады 
(денеге басқа күштер әсер етпегенде). Халықаралық бірліктер жүйесінде 
пропорционалдық коэффициенті k = 1. Бұдан


Дене массасын (материялық нүкте) классикалық механикада тұрақты 
шама екендігін ескере отырып оны туынды белгісінің астына енгізуге 
болады: 
⃗ ⃗
⃗⃗⃗
⃗⃗⃗
или
⃗ ⃗ 


Сан жағынан материялық нүкте массасының оның жылдамдығына 
кӛбейтіндісіне тең және осы жылдамдықпен бағыттас ⃗ ⃗ векторлық 
шама материялық нүктенің қозғалыс мөлшері (импульс) деп аталады. 
Мәндерді орындарына қоя отырып мынандай ӛрнекті аламыз: 
⃗ ⃗
Мұндағы ⃗ ⃗ – күш импульсі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   59




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет