Қазақ тарихнамасының көрнекті өкілдері.
Осындай игі істердің басы-қасында болған тарих және этнология институты болды. 1988 жылы маусым айында институт директоры болып М.Қ. Қозыбаев сайланды. Міне осыдан бастап институттың қоғамдағы беделі артты. Манаш Қабашұлы Қозыбаев (1931–2001), 1953 жылы Қазақ мемлекеттік университеінің тарих факультетін үздік бітіріп, Қостанай педагогикалық институтында ғылыми-педагогикалық жұмысымен айналысады.
1958 жылы ҚК ОК жанындағы Партия тарихы институтына қызметке шақырылып, онда аға ғылыми қызметкерден тарих ғылымының докторы (1969), профессор (1970), танымал ғалым дәрежесіне дейінгі жолдан өтті. 1961–1970 ж. осы институттың ғылыми хатшысы, онан соң Қазақстандағы партия құрылысы тарихы бөлімінің меңгерушісі болып қызмет етті. 1974–1980 жылдары ол Алматы малдәрігерлік институтында, кейіннен ҚазМУ-дың жанындағы Қоғамдық ғылымдар пәндері оқытушыларының біліктілігін жетілдіру институтында кафедра меңгерушісі болды.1980 жылдан Қазақ совет энциклопедиясының редакциясын басқарды.
1989 жылы Ұлттық Ғылым Академиясының толық мүшесі болып сайланды. 800-ден астам ғылыми және ғылыми-көпшілік еңбектердің, соның ішінде 30 монографияның, 50-ден астам ұжымдық еңбектердің, оқулықтар мен оқу құралдарының авторы. Оның еңбектері басым көпшілігі Қазақстанның тәуелсіздігі жылдарында жарық көргенін атап айтқан жөн.
90-жылдары осындай күрделі де аса қиын ізденістер мен зерттеулердің барысында ол «История и современность», «Ақтандақтар ақиқаты», «Жауға шаптым ту байлап», «Тарих зердесі» (2 томдық), «Проблемы отечественнойистории: методология, историография, и источники» (2 томдық), «Труд во имя победы» және тағы да басқа еңбектері дүниеге келді.
Академиялық ғылымының білім саласымен дәстүрлі байланыстарын дамыта отырып, ол орта мектептер мен жоғары оқу орындарына арналған оқулықтар мен оқу құралдарын шығарды. («Қазақстан тарихы» IX сынып оқулығы. А., 1991-2001; «Қазақстан тарихының хрестоматиясы». А., 1994). Оның басшылығымен Ұлы Отан соғысында қаза тапқандар туралы 60 томнан асатын «Зерде кітабы», саяси қуғын-сүргін құрбандары туралы 5 томдық «Азалы кітап», мектеп оқушылары мен көпшілік қауымға арналған «Иллюстрированная история Казахстана» басылып шықты. Оның көптеген еңбектері әлем халықтарының тілдеріне аударылған.
1995 жылы оның басшылығымен тарихи сананы қалыптастыру тұжырымдамасы әзірленіп, оны ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік саясат туралы Ұлттық кеңес бекіткен болатын. Осылайша тәуелсіздік жылдарында М.Қ.Қозыбаев елімізде тарихи сананы қалыпастыруға, рухани өмірдің жаңғыруы мен дамуына ұлтаралық жарасым мен халықтар бірлігін нығайтуға зор үлес қосты. Ол қазақ мемлекеттілігі тарихының, отаршылдық және кеңестік тоталитаризм жағдайындағы Қазақстан тарихының жаңа концептуалдық бағыттарын қалыптастырудың, саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтаудың бастау көзінде тұрды
Достарыңызбен бөлісу: |