Өзекті зерттеу аспектлері
1991 жылдан Алаш пен Алашорда тарихын зерттеудің жаңа кезеңі басталды. Бұл ретте қазірге дейін үстем болып келе жатқан әдіснамалық императивтердің ғылыми негізінің жоқтығын сезіну мен жаңа теориялық аппараттарды және неғұрлым жетілген тұғырнамалық құралдарды меңгеру қажеттілігі өзінен-өзі түсінікті. Зерттеушілік ойдың жандануы мен деректемелік негіздердің кеңеюі жарияланған жұмыстардың сапасына оң ықпал етті.
Проблемалық мақалалар, ғылыми конференция мен семинар және «Дөңгелек үстелдегі» пікірталасты материалдармен бірге, жалпы тұрғыдан зерттеуші, монографиялық сипаттағы еңбектер, энциклопедиялық сөздіктер, оқулықтар, оқу құралдары, құжаттық-деректі басылымдар, қозғалыс көсемдерінің шығармалар жинақтары жарық көре бастады. Олардың едәуір бөлігі қазақ тілінде шықты.
Көптеген шығармалар жекелеген тұлғаларға арналды. Ә.Бокейхановтың, А.Байтұрсыновтың, М.Дулатовтың, Ж.Ақбаевтың, А.Ермековтің, М.Тынышбаевтың, М.Шоқайдың және басқа да көптеген қайраткерлердің өмірі мен қызметін жаңаша айқындайтын кітаптар жарық көрді. Аталған басылымдар Алаш қозғалысының әлеуметтік табиғатын танып білуге, оның саяси бағдары мен мақсатын жаңа көзқарас тұрғысынан түсінуге мүмкіндік туды. Іс жүзінде өткен ғасырдың 90-жылдарынан бастап, мемлекеттік кұрылыс тарихын зерттеуде, Қазақстанның егемендік алуына орай, түбегейлі өзгерістер жүзеге асты.
А.И. Солженициннің «Ресейді қалай көркейтеміз: қол жетерлік пайымдаулар» мақаласы, сондай-ақ Л. Васильевтің, Г. Поповтың және басқалардың Алтайдың қазақстандық бөлігін, Қазақстанның солтүстік облыстары мен батыс аудандарын қайтаруды талап еткен пікірлері ұлы державалық шовинизмнің ашық көрінісі болды. Осыған байланысты тарихшылар еліміздің тұтастығы, оның тарихи даму зандылықтарының ғылыми негізделген тұғырнамасын жасады. «Қазақ өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитеттің хаттамалары (1919–1920). Құжаттар жинағы» (А., 1993); М.П. Малышевтің «Сібір мен Қазақстанның ұлттық-аумақтық межелік бөлінісі (1919–1922)» (Семей, 1999); Т. Рыскұловтың «Үш томдық шығармалар жинағы» (А., 1996,1998) сияқты библиографиялық сирек кездесетін еңбектер қайта басылды. Сондай-ақ халықаралық құқық жөніндегі «Халықаралық құқық бойынша құжаттар жинағы», 1 том// (А., 1998) және басқа да жұмысардың жарық көруі аталған проблеманы теориялық тұрғыдан түсінуге септігін тигізді.
Достарыңызбен бөлісу: |