Педагогикалық институты аманжол күзембайұлы еркін әбіл тарихнам а



бет23/124
Дата19.03.2023
өлшемі0.67 Mb.
#470947
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   124
Kuzembayuly-A-Abil-E-Tarikhnama

    Бұл бет үшін навигация:
  • Ксанф
Скилак - грек саяхатшысы, географ. Азиядағы Кария жерінде б.э.д. ҮІ ғас­ыр­да дүниеге келген. Парсы патшасы І Дарийдің тапсырмасымен 519–516 жыл­дары Инд өзенінің бойымен және Парсы шығанағы жаға­ла­уы­на сая­хатқа шық­қан. Осы саяхатының нәтижесінде жазған еңбегін ке­йін Гека­тей мен Геродот пайдаланады.
Логографтардың келесі ұрпағы Ү ғасырдың екінші жартысында өмір сүрген. Олардың қатарына Ксанф, Ферекид, Гелланик және басқалар жа­­­­­­­та­­ды.
Ксанф – көне грек тарихшысы. Лидияда б.э.д. Ү ғасырдың екінші жар­ты­сын­да дүнеге келген. Лидия тархы жөнінде 4 кітаптан тұратын ең­бек жазған. Фереки́д – б.э.д. 583–499 жылдар аралығында Сирос қа­ла­сын­да өмір сүрген. Кос­­­мо­лог әрі мифограф. "Теогония" және "Кос­мо­­го­ния" атты шығармалар­дың авторы. Өз бетімен білім алған. Ең­бектері түсінікті тілде, қысқа сөйлем­дер­ді пайдалан­ып жазған, ең көп та­ра­ған грек аңыздарының авторы. Аңыз­дар­дың негізгі маз­мұны – әлемді жа­рат­қан құдай. Фере­кид­тің еңбектерін өзі­нен кейінгі көптеген авторлар пайдаланған.
Оның «Теогния» деп аталатын кітабында скифтердің патшасы Идан­фур­­дың парсының патшасы Дариге жіберген хат орнына тышқан, көл­бақа, құс, со­қа және оқ жібергендігі жазылады. Скифтердің бұл қы­лы­ғын Фер­кид­­­­­­те, бас­­қа ав­то­рларда әртүрлі жориды.
Гелланик - (шамамен б.э.д.. 496 – 411.) грек тарихшысы. «Фороней та­рихы», «Девкалион тарихы», «Троян оқиғалары», «Эолия тарихы», «Пер­­­­­­сия та­рихы», «Аттила», «Карней жеңістері», «Гера абыздары» си­я­қты шығар­мала­р­дың авторы.
Гелланиктен кейін өмір сүрген тарихшылар оның 30–ға жақын еңбек жаз­ғандығын айтады. Олардың бізге дейін жеткені 180–ге жақын фраг­мент­тері ғана. Логографтардың дәстүрінен айнымай ол барлық грек аңыз­дарын жинас­тырып бір жүйеге келтірген. Фукидит пен Страбон оның жі­бер­­­ген қате­лік­тері үшін сынаған.
Логографтардың кейбір шығармалары жат жерге саяхаттаудың не­гізін­де пайда болды. Мұндай еңбектерде сол елдерді мекендеген халық­тардың этно­гра­­фисы мен географиясы жөнінде бай мағұлыматтар бар. Аңыз–әңгімелер негі­зін­де олар грек полистері, варварлар елдері тари­хын, ақсүйектер әуле­ті­нің шежіре­сін жазуға тырысқан. Олардың кейінгі ұр­пағы мұрағат құжаттары (қала хрони­калары, мемлекет қызметіндегі адамдар­дың тізімі сияқты) негізі­н­­де Грекияның ертедегі тарихындағы оқиғалар­дың хронологиялық кестесін жа­сады. Бізге дейін жеткен Гел­ланик деген автордың «Аттила» атты шығар­ма­сында Афина және грек полистерінде болған оқиғалардың жылнамасы бе­ріледі.
Тарихты жазу процесінде аңыз–әңгімелерді де пайдалануға болады де­ген қорытындыға алғаш келген де сол логографтар еді. Олар аңызда ке­з­де­се­тін адам ойына симайтын, қалыптан тыс күштердің әрекетін алып та­стаса он­да­ғы мәліметтер шындықты көрсетеді деп ойлады. Өкінішке қар­ай лого­граф­тар­дың еңбектерінің бізге дейін тек азғана фрагменттері жет­ті. Олар Афинада сотқа қатынасатындар үшін сөз да­йындаумен ай­на­лыс­ты.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   124




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет