Скилак - грек саяхатшысы, географ. Азиядағы Кария жерінде б.э.д. ҮІ ғасырда дүниеге келген. Парсы патшасы І Дарийдің тапсырмасымен 519–516 жылдары Инд өзенінің бойымен және Парсы шығанағы жағалауына саяхатқа шыққан. Осы саяхатының нәтижесінде жазған еңбегін кейін Гекатей мен Геродот пайдаланады.
Логографтардың келесі ұрпағы Ү ғасырдың екінші жартысында өмір сүрген. Олардың қатарына Ксанф, Ферекид, Гелланик және басқалар жатады.
Ксанф – көне грек тарихшысы. Лидияда б.э.д. Ү ғасырдың екінші жартысында дүнеге келген. Лидия тархы жөнінде 4 кітаптан тұратын еңбек жазған. Фереки́д – б.э.д. 583–499 жылдар аралығында Сирос қаласында өмір сүрген. Космолог әрі мифограф. "Теогония" және "Космогония" атты шығармалардың авторы. Өз бетімен білім алған. Еңбектері түсінікті тілде, қысқа сөйлемдерді пайдаланып жазған, ең көп тараған грек аңыздарының авторы. Аңыздардың негізгі мазмұны – әлемді жаратқан құдай. Ферекидтің еңбектерін өзінен кейінгі көптеген авторлар пайдаланған.
Оның «Теогния» деп аталатын кітабында скифтердің патшасы Иданфурдың парсының патшасы Дариге жіберген хат орнына тышқан, көлбақа, құс, соқа және оқ жібергендігі жазылады. Скифтердің бұл қылығын Феркидте, басқа авторларда әртүрлі жориды.
Гелланик - (шамамен б.э.д.. 496 – 411.) грек тарихшысы. «Фороней тарихы», «Девкалион тарихы», «Троян оқиғалары», «Эолия тарихы», «Персия тарихы», «Аттила», «Карней жеңістері», «Гера абыздары» сияқты шығармалардың авторы.
Гелланиктен кейін өмір сүрген тарихшылар оның 30–ға жақын еңбек жазғандығын айтады. Олардың бізге дейін жеткені 180–ге жақын фрагменттері ғана. Логографтардың дәстүрінен айнымай ол барлық грек аңыздарын жинастырып бір жүйеге келтірген. Фукидит пен Страбон оның жіберген қателіктері үшін сынаған.
Логографтардың кейбір шығармалары жат жерге саяхаттаудың негізінде пайда болды. Мұндай еңбектерде сол елдерді мекендеген халықтардың этнографисы мен географиясы жөнінде бай мағұлыматтар бар. Аңыз–әңгімелер негізінде олар грек полистері, варварлар елдері тарихын, ақсүйектер әулетінің шежіресін жазуға тырысқан. Олардың кейінгі ұрпағы мұрағат құжаттары (қала хроникалары, мемлекет қызметіндегі адамдардың тізімі сияқты) негізінде Грекияның ертедегі тарихындағы оқиғалардың хронологиялық кестесін жасады. Бізге дейін жеткен Гелланик деген автордың «Аттила» атты шығармасында Афина және грек полистерінде болған оқиғалардың жылнамасы беріледі.
Тарихты жазу процесінде аңыз–әңгімелерді де пайдалануға болады деген қорытындыға алғаш келген де сол логографтар еді. Олар аңызда кездесетін адам ойына симайтын, қалыптан тыс күштердің әрекетін алып тастаса ондағы мәліметтер шындықты көрсетеді деп ойлады. Өкінішке қарай логографтардың еңбектерінің бізге дейін тек азғана фрагменттері жетті. Олар Афинада сотқа қатынасатындар үшін сөз дайындаумен айналысты.
Достарыңызбен бөлісу: |