Педагогикалық институты аманжол күзембайұлы еркін әбіл тарихнам а
Классикалық араб әдебиетіндегі қазақтар жөніндегі алғашқы деректер
жүктеу/скачать 0.67 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тамим ибн Бахр
| Классикалық араб әдебиетіндегі қазақтар жөніндегі алғашқы деректер. Қазақ даласын мекендеген тайпалар жөніндегі алғашқы мәліметтерді біз арабтың классикалық тарихи шығармаларынан кездестіреміз.
IХ ғасырда өмір сүрген ал–Балазури және ат–Табари еңбектерінде Жетісу өлкесі мен Оңтүстік Қазақстанды мекендеген ру–тайпалардың араб әскеріне Орталық Азия жерінде көрсеткен қарсылығы туралы жазылады. Онтүстік Қазақстан жеріндегі араб басқыншыларына жергілікті халықтың қарсылығы да кейбір шығармалардың негізгі тақырыбына айналған. Арабтың ірі тарихшыларының бірі ал–Балазури, «Елдерді жаулап алу туралы кітап» (Китаб футух ал–булдан), деп аталатын еңбек жазды. Өздеріңізге белгілі ат–Табарида «Пайғамбарлар мен патшалар тарихы» (Тарих ар–русул ва–л–мулук) атты еңбектің авторы. Бұл екі кітапта да Орталық Азияны мекендейтін тайпалар жөнінде көптеген мәліметтер бар. Ат–Табари Араб халифатының бірсыпыра қалаларын аралаған ғалым. Өмірінің соңында Бағдат қаласында қоныстанып көрген–білгенін қағазға түсіріп, өз елінің тарихын болашақ ұрпаққа мирас етіп қалдырды. Сол ғасырда өмір сүрген үшіші бір тарихшы ал–Джахиз «Достоинства тюрок» (Манакиб ал–атрак) деп аталатын кітаптың авторы. Энциклопедиалық білімді ғалым көшпелі түркілердің этнографиялық сипаттамасын берді. Аббасид халифтерінің жеке басын қорғайтын әскердің басым көпшілігі түркі жігіттері еді. Ол солармен жақсы қарым–қатынаста болған. Араб жұртына бейтаныс түркілерге автор жағымды мінездеме береді. ІХ ғасырдыңалғашқы жартысында арабтың Тамим ибн Бахр есімді саяхатшысы қимақ даласында саяхат жасады. Ертіс өзенінің жағасындағы олардың астанасында болып қайтты. Не себепті, не үшін барғандығы бізге беймәлім. Саяхатшы өз еңбегінде кимақтардың тұрмыс–тіршілігі, шаруашылығы, Тараз қаласынан қимақ қағанының резиденциясына дейінгі жолда көрген–білгенін қағазға түсірген. Әлбетте бұл еңбектерде үлен тарихи проблема шешілген жоқ. Сол кездегі мұсылман әлеміне белгісіз болып келген алыстағы түркі жұртымен арабтардың алғашқы танысуы осылай басталған еді. жүктеу/скачать 0.67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|