Пән бағдарламасының (syllabus) титулдық парағы

Сайып келгенде, студенттердiң өзiндiк жұмысын тиiмдi ұйым әр түрлi көз мәлiметiнiң қолдануында негiзделуi керек болғаны анық. Бұл бiр қадырларды кемшiлiктер басқа орнын толтыруға мүмкiндiк бередi және нақтылы оқу пәнi бойынша материалдың өте толық меңгеруi үшiн шартты құрады.

Сөзсiз бiлiм беретiн процессiнiң компонентi оқушы және ұстаздың қызметiнiң нәтижелерiнiң бақылауы болып табылады. Бақылау үйренудiң нәтижелерiнiң сапалы - сандық мiнездемелерi айқындалуға мүмкiндiк беретiн әсерлердiң жиынтығы болады. Бақылау бiлiм беретiн процессте функциялардың қатарын орындайды:

1) ақпараттық - оқылытын материалдың меңгеруiнiң дәрежесi, қабiлеттiлiктердiң дамытуы, бiлу бiлiмдердiң алуы туралы дағдылар куәландырады;

2) диагностикалық - бiлiм беретiн нәтиже бiлу бiлiмдердiң жеке өсiмшелерiне байланысты дағдылар анықтайды;

3) себеп - оқудағы белсендiлiктi жағдай жасайды, өзiндiк жұмысқа түрткi болады;

4) тәрбиелiк - оқу қызметiнiң бiрдей өздiгiнен бағасын қалыптастырады.

Мәлiмет алған бақылаудың нәтижесiнде келесi курске, бiтiретiн мамандыққа қатысты жұмыстың орындауға және қорғауына кiру рұқсаты стипендияның беруi, аударма туралы топтың үлгерiмiнiң талдауы, курс, факультет және шешiм қабылдау үшiн қолданылады.

Бақылаудың тиiмдi ұйымы нақтылы талаптардың орындалуында негiзделедi:

1. Бақылау жан-жақты сипатты тасысуы, бағдарламаның барлық бөлiмдерiн қамтуы және және осы пән бойынша дағды бiлiмдердiң тексеруiн қамтамасыз етуi керек.

2. Ерекшелiктер және студенттердiң дербес сапаларының есепке алуы бар бақылаудың сипатының даралығы.

3. Биiгiрек нәтижелер жаңаға үйренудi процесстiң үзiлiссiздiгi, талпыныс жағдай жасайтын жүйелiлiк және жүйелiлiктер.

4. Тiлектестiк, сенiм, дәрiсханада кернеудi түсiретiн өзара сыйласу.

5. Бiлiм деңгейдi адекваттылық, бағаға алған оларды студент дағды шағылатын объективтiк және әдiлдiктер. Адамның бағасы бар оқу қызметiнiң нәтижелерiнiң бағасын байлауға болмайды.

6. Формалар және бақылау, студенттiң қайта жасау және өнiмдi қызметiнiң бағасының әдiстерiнiң ұтымды әр түрлiлiгi. Қайта жасау қызмет түсiнiлген мәлiметтiң тану және көшiрмесi қосады. Өнiмдi - бұл эвристикалық және творчестволық қолдану оқу материалы.

Оқу материалының студенттерiнiң меңгеруiнiң дәрежесi бағаны қамтып көрсетедi. Бағаның айтылу әдiстерi әр түрлi - бұл оқытушының ауызша пiкiрлерi, жазбаша сапалық сипаттамалар. Бiлiмдер және студенттердiң дағдыларын сапа туралы белгiлердi қатар негiзiнде соттайды:

бiрiншiден, программалық материалдың бiлiм өлшелетiн толықтық; екiншiден, материал аралық ұғынылған маңызды байланыстардың жиынтығымен құрама аздап сипаттайтын тереңдiк;
үшiншiден, жiктелу - иерархия және бiлiмдердiң кейбiр жиынтықтың тiзбегiнiң ұғынуы; төртiншiден, иiлгiштiк - зерттеудiң әдiстерiнiң дербес iздестiруiне, материалдың дербес ұғынылған түсiндiрмесiне дайындық; бесiншiден, жалпыланғандық - алған нақты бiлiмдердiң жүйелiк жалпылауына студенттiң қабiлеттiлiгi; алтыншыдан, дәлдiк - дайындығы қорытылған нақты қалай әсер етулерiн анықтау; меңгерудiң нәтижесiнде пысықтау материалдың пiкiрлерiнiң айқындық және айқындығы.

Бағаларды дәстүрлi жүйеде жоғарыда айтылған белгiлердiң есепке алуымен төрт деңгейлердi анықтайды:

1) қайта жасау және өнiмдi деңгейлерде толық мәнiнде оқу программалық материалымен бiлiп қолданады;

2) қайта жасау деңгейдегi оқу-программалық материалдың толық бiлiмi және қолдану жеткiлiктi;

3) қолданудағы негiзгi оқу-программалық материал және қатенiң жеткiлiксiз бiлiмi;

4) едәуiр бөлiк негiзгi оқу-программалық материал бойынша бiлiмдердiң жоқтығы.

Алған бiлiмдерiнiң бағалары негiзде осы дәстүрлi жүйесi кең қолданылатын бүгiн балдық жасалған - 100-балдық бағалау шәкiлде әрiптiк көрсететiн негiзделетiн рейтингтiк жүйе - сан түрiндеге.

Оқытушы оқушы бағалау белгiсiне түсiндiрiп және өздiгiнен бағаның дағдыларына үйретуге мiндеттi. Бағаны белгiден айыруға керек. Егер баға қызметтiң нәтижелерiнiң сапалы параметрi болса, онда белгi - бұл таңбалардың сан, әрiптiң түрiндегi сандық параметр, жүйе, кодтық белгiлер.

Жоғары бiлiмнiң жүйесiнде бақылаудың келесi формаларын қолданылады:

• 
  - алдын аласы - студенттердiң бастапқы бiлiм деңгейi туралы Хабар-ошар алуға мүмкiндiк бередi;
  
• 
  - ағымдағысы - ағымдағы материалдың қабылдауын дәреженi қамтып көрсетедi;
  
• 
  - аралығы - осы пәндi зерттеудi жүрiс нақтылы (8-шi және оқу семестрiнiң 15-шi аптасы қорытындылар бойынша рейтингтер) уақыт интервалдары арқылы бағалайды;
  
• 
  - қорытындысы - пән зерттеу не бiр бiтiредi.
  

бiрiншiден, оқытушы және студенттiң төте қарым-қатынасында болған бiлiмдердiң ауызша тексеруi;

Бiлiм беретiн қызмет субъекттердiң арасындағы арақатынастардың жүйесi iскер және дербес сипаттың өзара әрекеттесуiнен тұрады. Iскер қатынастар процедураларды сақтаумен, жоғары оқу орындарындағы әкiмшiлiкпен және оқытушылармен орнатылатын ережелермен байланған.

В.Д.Веблердiң университетiнiң немiс зерттеушiсi, ректор Бимфельдскийi педагогикалық өзара әрекеттесудi процесстiң компонент тығыз өзара байланысты алты негiзгi ерекшеледi: мақсат, мазмұн, қапталды шарттар, әдiстер, қатысушылар, ұстаз.

Педагогикалық өзара әрекеттесудi процесстiң толық мiнездемеден астам жоғарыда көрсетiлген компоненттерi беремiз.

1. Мақсат - алу:

а) оқылытын пәндер бойынша дидактикалық процесс заңдылықтар, жолдар және құралдары туралы бiлiмдер,

б) бiлу қолданылатын әдiстемелер туралы құндылық пiкiрлердi iстеп шығару,

в) дағдылардың дәрiс және семинарлық жұмыстардың жүргiзулерi.

2. Педагогикалық өзара әрекеттесудi мазмұн нақтылы мақсаттарға бағынады: дидактикалық және дидактикалық. Бiлiмнiң парадигмаларын қаралады, қазiргi әдiстер, бiлiм беретiн процесстiң формасы, бақылаудың құралы және тәрбиелiк ЖООда жұмыс iстеудi себептердi талданады.

3. Қапталды шарттар тұрды:

а) (жиhаздың жарық, желдету, бар болу және орналастырылуы, еркiн кеңiстiктi бар болу) бөлменiң күйi;

б) жұмыстардың кестесi;

в) қамтамасыз ету (бор, таңбалағыштар, шүберек, үйренудi техникалық құрал) жұмыстардың өткiзуi үшiн материалдармен қажеттi;

г) бар болу жинағы (буфеттер, тартпалар, киосктер) үзiлiстердiң ұйымы және тағы басқалар үшiн қажеттi.

4. Педагогикалық өзара әрекеттесудiң әдiстерi курс, студенттердiң оқытушы, тәжiрибенiң жеке стильсiнiң мақсаттарынан тәуелдi болады. Сонымен бiрге академиялық, белсендi, өздiгiнен әдiстер, сонымен бiрге төте үйрену, зерттеу, пiшiндеу, бiрлесiп оқу қолдана алады.

5. Қатысушылар - бұл үйренушi, меңгеретiн нақтылы оқу курстерi.