Пікір жазғандар
Психиканың дамуындағы жалпы заңдылықтар
жүктеу/скачать 1.45 Mb.
|
| Психиканың дамуындағы жалпы заңдылықтар:
Интеграция (кіріктіру) психикалық процестердің тұрақты және өзгермелі функционалдық жүйелерге бірігуі. Адамның жоғарғы психикалық функциялары интегративтік сипатқа ие. Мысалы, Л.С.Выготскийдің пікірінше, белгңлң бңр кезеңге дейін ойлау мен сөйлеу параллель дамиды және олар түрлі гинетикалық сипатқа ие. Ойлаудың генетикалық тамыры заттық-практикалық әрекетке байланысты болса, сөйлеу қарым-қатынасқа байланысты болса, сөйлеу қарым-қатынасқа байланысты айқындалады. Шамамен екі жасқа таман ойлау мен сөйлеу өзара айқасып, сөйлеу-ойлау әрекеті дамиды, яғни сөйлеу мағыналы күйге ауысып, ойлау қалыптасады. Бұл құбылысты ойлау мен сөйлеудің интеграциясы деп атаймыз. Барлақ жоғарғы психикалық функциялар сөйлеумен байланысты, ол интеграциялану арқылы қалыптасады ( логикалық ойлау сөйлеу, есте сақтау, ойлаудың интеграциясы арқылы дамиды). 2. Психикалық процестердің өзгермелілігі- психиканың жалпы даму заңдылықтары анықталады. Осы кезде әрбір жоғарғы психикалық функциялардың қалыатасуындағы реттік байқала бастайды. Әрбір психикалық функцияның қарқынды дамуы кезінде сипаттайтын сензивтік кезеңдегң психикалық функция өзінің ықпалы арқылы басқа функцияларды да тартып, дамытып отырады. Мысалы, олардың бірнешеуін қарастырсақ, 0-3 жасқа дейін психкалық процестердің базасы болып табылады қабылдаудың қарқынды даму кезеңі. 1-3 жасқа дейін еріксіз зейін қарқынды дамиды. 2-5 жасқа дейін сенсетивті кезең сөйлеудің дамуы болып табылады. 3-7 жасқа дейін көрнекі-образды ойлау мен елестетудің қарқынды даму кезеңі. 10 жастан кейін сөздік-логикалық ойлаудың қарқынды даму кезеңі басталады. Сонымен, қалыпты психикалық даму әрбір психикалы функц үшін белгіленген кезеңдерді беинелейтін гетерохрония заңына тәуелді. Психикалық процестердің өзгермелілігі кризистік кезеңдерде (1жасқа дейін, 3 жасқа дейін, 7 жасқа дейін, жеткіншектік кезең) өтпелі сипатта дамиды. 3.Психиканың берілгіштігі- психикалық процесттердің өзара байланысты өзгеретінін бейнелейтін заңдылық болып табылады. Қандай да бір психикалық функцияның жоғалу кезінде адамның әлеуметтік өмірге бейімделуіне мүмкіндік беретін басқа психикалық функциялардың қаблеттіліг анықталады. жүктеу/скачать 1.45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|