Суспензионды линиментті дайындау кезінде ерімейтін жазылған сұйықтықтарда дәрілік
заттар Дерягин ережесін қолдана отырып, ступкада ұнтақтайды,содан кейін сұйық
компоненттермен араластырылады. Өйткені линименттердегі дисперсиялық орта қою,
тұтқыр,суспензиялық линименттердің құрамына ББЗ(беттік белсенді заттар) енгізілмейді, егер
оларды дәрігер тағайындамаса. Суспензия тұрақтылығы ортаның жоғары тұтқырлығына
байланысты қол жеткізіледі.
Эмульсионды линименттер эмульгаторларды дайындаудың көмегімен жалпы ережелері
бойынша эмульсиялар дайындалады. Бірқатар жағдайларда эмульсиялық линименттер эмульсия
болғандықтан, демалыс бөтелкесінде дайындалады олар оңай қалыптасады. Ұшпа және иісті
заттар соңғы кезекте қосылады.
Аралас линименттер-бұл әртүрлі дисперсті жүйелердің үйлесімі: эмульсиялар, суспензиялар,
ерітінділер. Оларды жеке дисперсті жүйелерді дайындаудың жалпы ережелеріне сәйкес
дайындалады. Ұнтақ тәрізді дәрілік заттарды олардың физика-химиялық қасиеттеріне қарай
аралас линименттердің құрамына енгізеді: майда еритін — май фазасына; суда еритін —
эмульсия алынғанға дейін су фазасына; суда да, майда да ерімейтін — суспензия түрі бойынша
дайын эмульсияға.
18.Пластырьлер.Қышалар.Анықтау.Сипаттамасы.Жіктелуі.Пластырьлер мен
қышалардың технологиясы.Сапаны бақылау
Пластырлер - дене температурасында жұмсарғаннан кейін теріге жабысып қалатын қабілеті
бар сырт тәнге колданылатын дәрілік түр. Олар теріден оңай ажырап, із қалдырмайды. Бұл
бүкіл дүние жүзінің Фармакопеяларына кірген өте ескі дәрілік түрлердің бірі. Қазіргі кезде
пластырлердің номенклатурасы және қолданылуы өте жан-жақты. Пластырлердің құрамына
шайырлар, парафин, балауыз, жоғарғы май қышқылдарының тұздары (корғасын сабыны), тоң
майлар, каучук, шайырлы қышқылдардың түздары, ланолин, вазелин, церезин, ұшқыш
еріткіштер (эфир, этанол) және әртүрлі дәрілік заттар кіреді. Агрегатты күйі бойынша қатты
және сүйық болып бөлінеді. Қатты пластырлер - бөлме температурасында тығыз, жағылмайтын,
дене температурасында жұмсарып, жабысып қалатын пластырлер. Сұйық пластырлер (тері
желімдері) - еріткіш ұшып кеткеннен соң теріде пленка қалдыратын сұйыктықтар.
Медициналық қолдануы бойынша пластырлер эпидерматикалык, эндерматикалық және
диадерматикалық болып бөлінеді.
Эпидерматикалық пластырлер жабысқақ болады және олардың құрамында дәрілік заттар
болмайды. Олар байлау материалы ретінде, байлауыштарды бекітуге, жаралардың шеттерін
жақындастыруға, терінің кемшіліктерін жасыру, оны сыртқы ортаның жаралаушы әсерінен
қорғау, кейбір тері ауруларын емдеу үшін қолданылады.
Эндерматикалық пластырлердің құрамына дәрілік заттар кіреді және олар жапсырылған
жердегі тері ауруларын емдеуге қолданылады.
Диадерматикалық пластырлердің кұрамына тері арқылы өтіп кететін және тереңде жатқан
тканьдерге әсер ететін немесе резорбтивті әсер тигізетін дәрілік заттар кіреді.
Қолданылатын қосымша заттарға байланысты пластырлер қарапайым және каучукті
пластырлер болып бөлінеді. Қарапайым пластырлер шайырлы - балауызды және қорғасынды
пластырлер болып ажыратылады. Шайырлы-балауызды пластырлердің негізі парафин, вазелин,
петролатум, канифоль және балауыз болып табылады.
Қышалар каучукті пластырлердің бір түрі. Бұл көлемдері 8x12,5 см тік бұрышты қағаздар, бір
бетіне каучукті желім және майсызданған қыша тұқымдарының ұнтағы қалындығы 0,3-0,55 мм
болып жағылған. Ұнтақты қара және сарепт қышасының тұқымдарынан (Semina sinapis nigra
жэне Sermina Sinapis junceae) дайындайды. Қыша тұқымдарында 35%-ға дейін май болады,
оның болуы қышалар сапасына зиянды әсер етеді, ол ұнтақтың ашып кетуіне және терапевтік
эсердің төмендеуіне себепкер болады.
Қышалар дайындау технологиясы келесі сатылардан тұрады:
Достарыңызбен бөлісу: |