Р. Б. Доскалиева
жүктеу/скачать 1.66 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дұрыстық шкаласы (F).
- Коррекция шкаласы (K).
| Жалғандық шкаласы (L). Зерттеушінің адалдығын бағалауға
арналған. Бұл шкала бойынша жоғары деңгейде жақсы әсер қалдыруға тырысатын, яғни өздерінің жауаптарында әлеуметтік қажеттілікте маңызы бар деп есептейтін адамдар жинайды. Дұрыстық шкаласы (F). Сыналушының немесе зерттеушінің жіберген қателіктерін анықтау үшін, сонымен қатар келіспеушіліктердің көптігі, өзінің жағдайының ауырлығын көрсету ұмтылысымен байланысты нәтижелердің дәл еместігін анықтау үшін құрастырылған. Коррекция шкаласы (K). Тексеру барысында бұрмалауларды түзету үшін енгізілді. Бұл шкала бойынша жоғары бағалау - адамдар өздерінің ішкі мотивтерін нашар түсінеді, негативті және үрейлі сигналдарды ұғынбайды, сондықтан олар қандай да болсын қиындықты сезінбейді, олар өздерінің жағдайларымен болады. Егер L шкаласы зерттеушілердің саналы және санасыз бағдарларының жасырын кемшіліктерін өлшейтін болса, K шкаласы мінез - құлықтарға санасыздықты бақылау көрсеткішін және жоғары комформды қасиетін көрсетеді. K шкаласы шамаларына тәуелді болатын базистік шкалаларды коррекциялау үшін қолданылады. ММРІ базистік шкалалары ипохондрия, депрессия, истерия, психопатия, ерлік және нәзіктік, параноидтық, психоастения, шизоидтық, гипомания, әлеуметтік интроверсия. Атаулардан басқа шкалаларға сандық және әріптік индекстер беріледі. 119 1.Ипохондрия шкаласы.(Нs). Тұлғаның астено - невротикалық типіне "жақындығы" зерттеледі. Бұл типтегі адамдар үшін денсаулық аса құнды сипат алады, тұлғалық құндылықтар жүйесі биік болады, белсенділік деңгейі төмен, қоғамдық өмірге көп араласқысы келмейді. 2. Депрессия шкаласы (D). Тұлғаның гипотомиялық типіне "жақындық" дәрежесі өлшенеді. Бұл шкала бойынша бағалауда жоғары сезімталдық, сензитивті, мазасыздануға бейім, ұялшақ, қатерге бейім, өзіне және өзінің мүмкіндіктеріне қанағаттанбайтын адамдар қасиеттері анықталады. 3. Истерия шкаласы (Ну).Неврологиялық қорғау реакцияларына бейім тұлғаларды анықтау үшін құрылған, олар физиологиялық ауру белгілерін қиын жағдайларды шешу құралы ретінде немесе толық жауапкершіліктен қашу тәсілі ретінде қолданады. Истероидтық типтегі тұлғалардың ең басты ерекшеліктері қалай да өздеріне зейін аудартуға ұмтылыс және басқалардан ерекше болуды, ортада болуды қалайды. 4. Психопатия (Рd). Зерттеушінің тұлға дамуындағы социопатиялық вариантпен ұқсастықтары анықталады. Осы шкала бойынша бағалауда әлеуметтік дезадаптация деңгейі жоғары болады және дезадаптациялық қасиет тұрақты тұлғалық қасиеті болып саналады.Олар шыдамсыз, агрессивті, дау- жан-жалды, әлеуметік нормаларды, этикалық құндылықтарды, қоршаған адамдардың салтын сақтамайтын сипаттар жоғары деңгейде көрініс береді. Әдетте олардың көңіл- күйлері тұрақсыз, тез ренжіп қалады, қозғыш және сезімтал, кішкене реніште де мінез- құлқы мен эмоцияларын басқара алмайды, тез ашуланады, мысқылдағанды ұнатады. Олардың мінез- құлқын әрекеттерін қоршаған орта біреуге немесе бір нәрсеге қарсы бағытталған агрессиялық реакциялары басқарады. 5. Нәзіктік және ерлік шкаласы (Mf). Бұл шкала арқылы ер адамдар мен әйел адамдардың мәдениеті мен қоғамдағы рөлі идентификациялық деңгейін анықтайды. Мұнда ер адамның әйел адамдар типіне, ал әйел адамның ер адамдық типке жақындығы бағаланады. 120 Сезімталдығы өте жоғары ер адамдар өзін- өзі талдауға бейім, іштей мазасыздану қасиеті жоғары деңгейде, қызығушылықтары кең, әр түрлі және олар қиялға бай, қиялдауға және эстетикалық істерге бейім. Бұл топтағы ерлер адамдармен жақсы тіл табысады, тұлғааралық қатынастардың ерекшелігін тез сезінеді, мінез- құлқын қарым- қатынасқа қарай басқара біледі. Ойларын дұрыс жеткізе біледі, сондықтан адамдарды өз көзқарастарына қарай жеңіл тарта алады. жүктеу/скачать 1.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|