Кеңістіктік сипаттамалар.
Бұл сипаттамалар тобы нысандарды анықтау, ажыратуына әсер етеді. Тәжірибелік есептерді шығарған кезде келесі ережелерді ескеру керек:
1) Нысан туралы негізгі ақпаратты оның нобайында; күрделілігі жоғарылаған сайын нобайды (нобай) анықтау және ажырату уақыты да жоғарылайды.
2) Қарапайым нобайларды ажыратуға қарағанда күрделі нобайларды ажыратқанда қателіксіз жоғары болады.
3) Нысандардың пішінін қабылдауда фигура/фон қатынасы маңызды рөл атқарады.
4) Нысандардың ең кіші өлшемі берілген контраст пен жарықтық деңгейлеріне таңдалуы қажет. Бұл параметрлердің мәндерінің азаюы нысанның бұрыштық өлшемдерінің көбеюін қажет етеді.
5) 1,5-1,98 аралығындағы ажырату ықтималдығының артуы үшін жай пішімі үшін 20-25 %, ал әріп пен сан типті белгілер үшін екі есе бұрыштық өлшемдері артуы қажет.
Пішімнің тігінен және көлденең осьтерге қатысты орналасуын ажырату үшін айқындау шамасы 3 есе артуы қажет (қара нысанның жарық фонда айқындалуы 1 бұрыштық секундқа тең).
Егер экранда қозғалыстағы нысандар болса, онда бірнеше қосымша факторларды ескеру қажет. Мысалы, нүктелік нысан 0,25 градус/с жылдамдығымен қозғалатын болса, оның үздіксіз қозғалысы дискретті деп қабылданады, 0,25...4 градус/с жылдамдығымен – үздіксіз, ал 4 градус/с жылдамдығынан артық болса, көрініс тұтас сызыққа біріктіріледі. Сонымен қатар жалған қозғалыстың үш түрі бар екенін ұмытпау қажет:
- әртүрлі нысандардан екі бірдей сигналдың кезекпен шығарылуы кезінде сигналдың бір жағдайынан екіншіге орын ауыстыруын қабылдау;
- нобайлары бірдей екі нысан кезекпен келгенде, нысанның өлшемдері өзгеретін сияқтанады;
- фон түсі немесе нысанның жарығы өзгергенде, нысан өлшемдері өзгеретін сияқтанады.
Бақылау сұрақтары:
1) Оператордың негізгі психофизиологиялық сипаттамаларын атаңыз.
2) Жүйенің жауап беру (үндесу) уақыты дегеніміз не?
3) Адамның түсті ақпаратты қабылдау ерекшеліктері қандай?
4) Адамның ақпараттың жарық сипаттамаларын қабылдауы қандай?
5) Ақпараттың кеңістіктік сипаттамаларын адам-операторымен қалай ескеріледі?
7 дәріс. Операторлар қызметінің уақыттық сипаттамалары
Достарыңызбен бөлісу: |
