2.1 Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері
Зерттеу аясында мақсат қойылып, оған жету үшін міндеттер тұжырымдалды.
Психологиялық-педагогикалық, физиологиялық-анатомиялық және арнайы ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді талдау зерттеу мақсатын тұжырымдауға мүмкіндік берді.
Зерттеудің мақсаты: 9-10 жас аралығындағы палуандардың дене қасиеттерін дамытуға бағытталған еркін күрестің әдістемесін әзірлеу және сынау [22].
Осы мақсатқа жету үшін қажетті зерттеудің міндеттері:
1) дене қасиеттерінің дамуының анатомиялық, физиологиялық, психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін талдау және 9-10 жас аралығындағы балалардың даму ерекшеліктерін анықтау;
2) еркін күрес сабақтарында 9-10 жас аралығындағы балалардың дене қасиеттерін дамыту әдістемесін әзірлеу және оның тиімділігін тәжірибе жүзінде дәлелдеу;
3) еркін күрес сабақтарында 9-10 жас аралығындағы балалардың дене қасиеттерін дамыту әдістемесін қолдану бойынша практикалық ұсыныстарды тұжырымдау.
Қойылған мақсатқа жету және мәселелерді шешу үшін зерттеу жоспары жасалды.
• әзірленген тестілеу негізінде еркін күреспен айналысатын 9-10 жас аралығындағы балалардың дене дайындығының бастапқы деңгейін анықтау;
• негізгі дене қасиеттерін дамытуға бағытталған бастауыш мектеп жасындағы балаларға арналған еркін күрес сабақтарының әдістемесін әзірлеу;
• әзірленген сабақтар кешенін пайдалана отырып, еркін күреспен айналысатын 9-10 жас аралығындағы балалардың арасында эксперимент ұйымдастыру және өткізу;
• әзірленген сыныптар кешенін апробациялаудан кейін кіші топтағы балалардың дене дайындығы деңгейін анықтау және бақылау тестілеуін өткізу;
• алынған нәтижелерге сапалық және сандық талдау жасау, еркін күрес сабақтарының әзірленген кешенін пайдаланудың тиімділігін анықтау;
• алынған нәтижелерден кейін тиісті қорытындылар мен ұсыныстарды дайындау, практикалық ұсыныстарды тұжырымдау [23].
2.2 Зерттеуді ұйымдастыру
Зерттеу "dvorets.sporta" дене шынықтыру және сауықтыру кешенінде Петропавл қаласының шығыс әкімшілік округінің дене шынықтыру және спорт орталығының мемлекеттік бюджеттік мекемесінде жүргізілді.
Зерттеу кезеңі: 2022 жылдың наурыз айында өтті [24].
Еркін күреспен айналысатын балалардың физикалық қасиеттерін жақсарту үшін кең спорт залы, татами төсеніші 5 см, 177 ш. м, керемет жарықтандыру, желдету, жоғары төбелер, жұмсақ қапталған қабырғалар, е/ә киім ауыстыру бөлмелері, душ, тренажер залы, , гантельдер, гир тастары, арқан 6 м және т.б.
Сурет-1. "dvorets.sporta " еркін күрестен оқу-жаттығу сабақтарын өткізуге арналған спорт залы.
Еркін күреспен айналысатын балаларды жаттықтыруға арналған киім нысаны: футболка, шұлық, чешки немесе күреске арналған аяқ киім.
Еркін күрес секциясында 9-10 жас аралығындағы балалардың дене қасиеттерінің дамуының бастапқы деңгейін зерттеу 2022 жылдың сәуір айында тестілер арқылы жүргізілді [25].
Бастапқы тестілеу үшін күн мен уақыт белгіленді.
Тестілеудің барысы мен оның толық сипаттамасын қамтитын тестілеу жоспары жасалды.
9-10 жас аралығындағы балаларды тестілеу бір күннен артық жүргізілді.
Тестілеу «dvorets.sporta» дене шынықтыру-сауықтыру кешенінде спорт залында еркін күрестен оқу-жаттығу жиындары кезінде өткізілді. Бұл ретте келесі факторлар ескерілді: тестілеу өткен уақыт, еркін күреспен айналысатын балалардың психологиялық ахуалы, педагогикалық такт.
Тестілеуге 15 адам қатысты. Олардың ішінен:
10 - 9 жаста, 2 бала - 8 жаста,
3 бала - 10 жаста Қатысқан балалардың тізімі 5 кестеде көрсетілген.
Кесте 5 - «dvorets.sport» спорттық сауықтыру кешенінде еркін күреспен айналысатын және экспериментке қатысатын балалардың контингенті.
№
|
Спортшылардың есімдері
|
Жасы
|
1
|
Таңатар
|
8
|
2
|
Ғалымжан
|
10
|
3
|
Диас
|
9
|
4
|
Бауыржан
|
9
|
5
|
Нұрым
|
9
|
6
|
Айдос
|
9
|
7
|
Өркен
|
8
|
8
|
Бақдаулет
|
9
|
9
|
Арман
|
9
|
10
|
Нұрдаулет
|
9
|
11
|
Эмир
|
10
|
12
|
Дарын
|
10
|
13
|
Самат
|
9
|
14
|
Руслан
|
9
|
15
|
Сұңқар
|
9
|
Тестілеудің алдында балаларға нақты не істеу керектігі, осы немесе басқа жаттығулардың мәні неде екендігі, әрі қарайғы әрекеттері анық және қысқаша айтылды.
Сынақ жаттығулары кезінде нәтижелер хаттамаға жазылды. Сынақ нәтижелері барлық жаттығулардың бастапқы көрсеткіштерін бекітуге мүмкіндік берді.
Оқу жылының басында еркін күрес секциясында 9-10 жас аралығындағы балалардың дене қасиеттерін тексергеннен кейін әдістеме енгізіліп, эксперимент жүргізілді. 8-10 жас аралығындағы балаларда күш, икемділік, ептілік, төзімділік, жылдамдықты дамытуға бағытталған арнайы жаттығулар, ойындар кешенінен тұратын тренинг сабақтары өткізілді [26].
Эксперимент жаттығушылардың жас ерекшеліктеріне қарай ең қолайлы болып, еркін күрес секциясында жаттығуға қажетті негізгі дене қасиеттерін дамытуға бағытталған.
Әзірленген әдістеме бойынша оқу сабақтары 2022 жылдың наурызында өткізілді.
Еркін күрес секциясына 9-10 жас аралығындағы балалар қатысты.
Аптасына 2 рет кешке. Жаттығулардың ұзақтығы бір сағатты құрады.
Әзірленген әдістеме белгілі бір дене қасиеттерін дамытуға тікелей бағытталған және барлық эксперименттік кезеңде әрбір сабақта орындалатын белгілі бір жаттығуларды қарастырады.
2022 жылдың сәуір айында бақылау тестілеу өткізілді.
Әрбір сынақ жаттығуының нәтижелері хаттамаға жазылады.
Алынған көрсеткіштер олардың динамикасын қадағалауға мүмкіндік берді және бастапқы және бақылау сынақтары арасында салыстырмалы талдау жүргізуге мүмкіндік берді.
Достарыңызбен бөлісу: |