Реферат дипломдық жұмыс беттен, 3 бөлімнен,қорытынды бөлімнен,26 пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады
Күресші балалардың дене шынықтыру жаттығуларының әдістемесі
жүктеу/скачать 263.04 Kb.
|
1.3 Күресші балалардың дене шынықтыру жаттығуларының әдістемесіЕркін күрес – екі спортшының жеке жекпе-жегі. Әртүрлі әдістердің көмегімен - қармау, лақтыру, серпілу, жүгіру, сыпыру және басқа да көптеген әдістер арқылы қарсыластардың әрқайсысы екіншісін иық пышақтарына салып, жеңіске жетуге тырысады [14]. Еркін күрес - бұл ұтымды және барабар қорғаныстың бірегей ерекшеліктерін алуға мүмкіндік беретін қорғаныс шараларының бірегей түрі. Дегенмен, күресті бірден бастау мүмкін емес, сізге тиісті дайындық қажет. Жақсы балуан – дене бітімі мықты, епті, батыл, төзімді, ұшқыр. Еркін күрес – ең қызықты да қиын спорт түрлерінің бірі. Кілемдегі шайқаста жаудың қарсылығын жеңу керек. Балуандар кейде 6 минутқа созылады. Қарсылықты жеңу үшін, жаудың шабуылын тоқтатпау керек. Күшті жекпе-жекке тек 6 минуттық күш төтеп бере алады. Еркін күрес төзімділікті жақсы дамытады. Сондықтан спортшының жаттығу жұмысындағы маңызды сәт адамның физикалық мүмкіндіктерінің күш көрсеткіші болып табылады. Еркін күресте күш жаттығулары әртүрлі дене қасиеттерімен (күш төзімділігі, күш ептілігі және икемділік пен күштің үйлесімі) маңызды. Күрестегі спорттық дайындық – спорттық дайындықтың жоғары деңгейіне жетуге бағытталған педагогикалық процесс. Бұл процесс палуанды тәрбиелеуге, оның дене, адамгершілік және ерік қасиеттерін, техникалық және тактикалық дағдыларын дамытуға ықпал ететін әртүрлі құралдарды жүйелі түрде қолданудан тұрады. Оқыту дұрыс гигиеналық режим және дәрігерлік бақылау жағдайында жүргізіледі және жаттықтырушы ұйымдастырады. Жаттығу арқылы балуан қажетті нәтижеге қол жеткізеді, үнемі өзгеріп отыратын ортада өзін бағдарлап, дұрыс шешім қабылдап, оны белдесуде тез жүзеге асырады. Жеңіске жету үшін табандылық танытуды, техниканы шебер қолдануды және физикалық қасиеттерін ұқыпты пайдалануды үйренеді [15]. Еркін күресте спортшының оқу-жаттығу процесі жүйесінде тактикалық-техникалық дайындықтың әртүрлі міндеттерін шешумен қатар теориялық, моральдық-еріктік, психологиялық дайындық, дене шынықтыру жаттығулары маңызды орын алады. Күшті, жылдамдықты, үйлестіру қабілеттерін, төзімділікті, икемділікті дамытуды қамтамасыз ете отырып, сонымен қатар спортшының қозғалыс әрекеттерінің ырғақты-жылдамдық құрылымын қалыптастыруға, рационалды спорттық құрал-жабдықтарды бекітуге ықпал етеді. Көптеген авторлар физикалық қасиеттердің бір-бірімен тығыз байланыста болғаны соншалық, басқаларының оңтайлы дамуынсыз олардың біреуін жоғары деңгейге дейін дамыту мүмкін еместігін атап көрсетеді. Балуан физикалық тұрғыдан дамыған болуы керек. Күш, төзімділік немесе ептіліктегі бір ғана артықшылықтың арқасында жекпе-жекте тұрақты нәтижеге жету мүмкін емес. Сонымен қатар физикалық қасиеттері біркелкі дамыған адамдар өте аз. Әдетте физикалық қасиеттердің бірі екіншісінен басым болады. Мысалы, жеткіліксіз күшті және епті балуанның үлкен төзімділігі жиі кездеседі, орташа төзімді балуан өзінің ерекше жылдамдығымен және ептілігімен таң қалдырады, орташа жылдам және төзімді спортшы көрнекті мықты болып шығады. Дене қасиеттерінің дамуы белгілі бір дәрежеде спортшының күрес стилі мен сипатына, оның тактикалық және техникалық шеберлігіне өз ізін қалдырады. Жаттығу процесінде артта қалушылық бар барлық физикалық қасиеттерді жақсартуға назар аудару керек. Бірақ физикалық қасиеттер бәсекелестерден артықшылығы бар назар аударуды қажет етеді. Оқыту процесінде бұл артықшылық сақталып қана қоймай, сонымен қатар ұлғаюы қажет. Еркін күрестің өзі балуанның барлық қажетті қасиеттерін тиімді түрде дамытады [16]. Жаттығу процесінде шешілетін ерекше маңызды міндет палуанның дене қасиеттерін дамыту болып табылады. Күшті дамыту. Қарсыласты кілемде жеңу үшін оның қарсылығын жеңу, қабылдау немесе қарсы шабуыл жасау, қарсыласты жауырынға салу немесе ұпай алуда артықшылыққа ие болу керек. Жеткілікті физикалық күш болмаса, бұл мүмкін емес. Күрес кезінде дене күшін қолданбай, табысқа жете алмайсың. Еркін күрескердің бүкіл денесінің бұлшықеттері біркелкі дамығаны жөн. Бірақ бұл сирек болады. Үлкен бұлшықет күш-жігерін қажет ететін әдістерді тиімді пайдалану үшін күшті дамыту үшін арнайы жаттығуларды қолдану ұсынылады. Бұлшықет күші бұлшықеттің көлеміне ғана емес, жүйке кернеуінің мөлшеріне де байланысты екенін есте ұстаған жөн. Бұлшықет күшін дұрыс пайдалану үшін күш пен жеңетін қарсылықты теңестіре білу қажет. Еркін күрескерді дайындауда негізінен күшті дамытатын келесі жаттығулар қолданылады: 1. қарсылық жаттығулары, арқан тарту және сырық тарту, жүкті көтеру және сүйреу, арқанға өрмелеу; 2. штангамен, гантельмен, салмақ гирлерімен жаттығулар; 3. гимнастикалық құрал-жабдықтар бойынша жаттығулар: арқан, жебе, сақиналар; 4. акробатикалық жаттығулар; 5. медициналық доп жаттығулары; 6. жеңіл атлетика лақтыру Біздің контингентіміз 9-10 жасындағы палуандар болғандықтан, күш қабілеттерін дамыту үшін ойын әдісін қолдануға болады. Бұл ойын жағдайлары әртүрлі бұлшықет топтарының кернеу режимдерін өзгертуге және дененің шаршауымен күресуге мәжбүр ететін әдіс. Мұндай ойындарға сыртқы нысандарды ұстауды қажет ететін ойындар (мысалы, "шабандоздар" ойынындағы серіктес), сыртқы қарсылықты жеңетін ойындар (мысалы, "арқан тарту", әртүрлі бұлшықет топтарының кернеу режимдерін ауыстыратын ойындар (мысалы, әртүрлі салмақтағы жүктерді тасымалдайтын әртүрлі эстафеталар) жатады [17]. Төзімділік-бұл балуанға қажет және күш пен жылдамдық сияқты қасиеттерді толықтыратын құнды қасиет. Төзімділікке арналған жаттығулар балуан үшін әртүрлі күш күштерімен ұзақ жұмыс ұзақтығымен сипатталады. Негізінен төзімділікті дамытуға бағытталған жаттығулар жүрек пен өкпенің белсенділігіне көбірек әсер етеді. Оларды дұрыс қолдану арқылы бұл органдар айтарлықтай күшейтіледі. Төзімділік жаттығулары әр сабақта жүйелі түрде қолданылуы керек, олардың ұзақтығын біртіндеп арттырады. Төзімділік жаттығуларын қолдана отырып, тыныс алудың тереңдігі мен ырғағына назар аудару керек. Палуанның төзімділігін дамытуға арналған ең ерекше көмекші жаттығу ретінде жүгіруге ерекше назар аудару керек. Таңертеңгілік серуендеу және жүгіру еркін күрескердің шыдамдылығын дамытуға ықпал ететін жаттығулар болуы керек. Демалыс кезінде де велосипед, шаңғы және т.б. сияқты жаттығулар ұсынылады. Арнайы төзімділік-бұл спортшының күрделі көп компонентті сапасы, оның көріністері өте алуан түрлі. Осы проблема бойынша зерттеулерді талдау төзімділік жекпе-жектің белсенділігін, сенімділігі мен тиімділігін қамтамасыз ететінін көрсетеді; білікті балуандардың бәсекеге қабілеттілігі, тұрақтылығы және тиімділігі. Спортшының шамалы жаттығуларымен төмен қарқынмен өткізілетін жаттығуларға артықшылық беру керек, өйткені мұнда денені біртіндеп дамыту, арнайы төзімділік жинау мақсаты бар. Алайда, шыдамдылыққа арналған жаттығулар ешқашан шамадан тыс қарқындылық пен ұзақтықпен жасалмауы керек, бұл спортшыға шамадан тыс жүктеме береді. Мұндай жаттығулар көбірек зиян қарағанда пайда [18]. Еркін күресте қажетті реакцияның жылдамдығы мен дәлдігін дамыту үшін алдын-ала жасалған тапсырмалар бойынша жүргізілетін әдістер, қорғаныс және қарсы әдістер тікелей қолданылады. Бастапқыда бұл тапсырмалар қарапайым, қарапайым қозғалыстарға жатады, болашақта тапсырмалар күрделене түседі және қозғалыстар жеделдейді. Шабуыл жасау үшін кенеттен команда тапсырмаларды қиындатуы мүмкін. Еркін күресте жылдам әрекет ету жаттығуларына қойылатын негізгі талап – шәкірт кез келген әрекетті дұрыс орындауы керек. Сондықтан жаттықтырушы шәкіртіне қиын тапсырма қоймас бұрын әдістеменің құрылымдық негізін шәкіртінің дұрыс меңгергеніне көз жеткізуі керек. Әйтпесе, балуанның дайындығы жеткіліксіз болған мұндай жаттығулар тек зиян келтіруі мүмкін. Белгілі бір тәсілдер, қорғаныс және қарсы амалдарды орындау кезінде техникалық дәлсіздік орын алса, балуан дұрыс емес дағдыға ие болады, одан кейін одан арылу қиынға соғады. Әртүрлі доп ойындары, әсіресе баскетбол да реакция жылдамдығы мен дәлдігін дамытуға ықпал етеді. Шапшаңдық. Балуанға неғұрлым көп қимылдар таныс болса, соғұрлым оның бір әрекеттен екінші әрекетке өтуі жеңіл, ептілігі жоғары болады. Ал балуан үшін ептілік аз емес. Бірнеше жыл күреске маманданған сол бір спортшының соңынан қалсаңыз, оның қимыл-қозғалысының байлығының, оны пайдалана білу қабілетінің қалай өсіп жатқанын байқау қиын емес. Серіктеспен жаттығуда ептілікті дамытқан дұрыс. Күресте ептілікті дамыту үшін акробатикалық жаттығулар қолданылады. Акробатикалық жаттығуларды қолдану күреске тән қозғалыстардың ептілігін жақсы дамытады. Акробатикалық жаттығулар қатысушылардың дайындық деңгейіне сәйкес келуі керек және қажетті сақтандыруды қамтамасыз ету кезінде жүргізілуі керек. Акробатикалық жаттығулар сабақтың дайындық бөлігінің материалы бола алады. Икемділік. Күрестің өзі, әсіресе «көпірді» пайдалану еркін күресте жақсы икемділік қалыптастырады. Дегенмен, оны жақсарту үшін әртүрлі созылу жаттығуларын қолдану қажет, нәтижесінде байлам аппараты күшейеді. Бұл жаттығулардың әсіресе еркін күресте аяқтың байламдарын нығайту үшін маңызы зор. Олар қозғалыс ауқымын бірте-бірте ұлғайта отырып, өте мұқият қолданылады. Бұл жаттығуларды шамадан тыс қолдануға болмайды. Байланыстардың шамадан тыс созылуы буынның шамадан тыс қозғалғыштығына және әлсіреуіне әкеледі [19]. Оқудың барлық кезеңдерінде әрбір сабақта жасалуы тиіс мойын мен дене жаттығуларына («көпірді» жаттықтыру) ерекше назар аудару керек. Жұлынның мойын, кеуде және бел бөліктерінің иілгіштігінің дамуы мойын және арқа бұлшықеттерінің күшінің дамуымен тығыз байланысты болуы керек. жүктеу/скачать 263.04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|