С. Б. Ержанова ҚазМемҚызпу профессоры, ф.ғ. д
жүктеу/скачать 1.56 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Көркемдік қиял
- Лирикалық проза
| Конфликт (лат. Conflictus қақтығыс) – қарама-қарсы көзқарастардың,
пікірлердің, мақсаттардың қақтығысы. Өмірдегі қайшылықтардың өнердегі көрінісі, бір-біріне кереғар құбылыстардың, адам өміріндегі түрліше қарама-қарсылықтардың өнер туындысындағы жинақталуы, суреттелуі. Көркем шығармада оқиғаға қатысушы бейнелердің қарама-қарсы іс-әрекет, қимылын тартыс деп атайды. Комедия – (гр.- күлкілі, қызық ән) - өмірдегі келеңсіз құбылыстарды, адам бойындағы қасиетсіздікті, мнездегі мінді сықақтап, келекеге айналдыратын күлдіргі пьеса. Мұнда да Дионис құдайына арналған мерекедегідей өлген «текенің» қайта тірілуін көне гректер енді комедиямен (комос – көңілді топ, одэ - ән), көңілді ән, қызық би, күлдіргі ойындармен құттықтаған. Комедияның атасы – Аристафан. Б.э.д бесінші- төртінші ғасырларда өмір сүрген оның «Салтаттылар», «Бұлттар», «Бақалар» комедияларының бәрінде қоғамның саяси-әлеуметтік өміріндегі келеңсіз құбылыстар сыналған. Мольердің «Тартюфі», «Сараңы», Грибоедовтың «Ақылдың қайғысы», т.б. Комедия классицизм кезінде өте жоғары өрістеді. Комедия күші күлкіде, күлкінің күші шынайылықта жатады. Көркемдік қиял – көркемдік ойлау ерекшелігі, суреткердің дүниеде, өмірде болатын, болуы мүмкін нәрселерді, жай-жағдайларды қиял арқылы елестету қабілеті, бейнелеп көрсету қабілеті. Романтизм эстетикасында ерекше орын алады. Көркемдік қиял шындық пен шарттылықтың бірлестігіне негізделеді. Лейтмотив (нем. Leitmotiv, тікелей ауд. басты сарын) – әдебиеттануға музыкадан келген термин. Кең мағынасында – шығармашылықтың, бағыттың, шығарманың негізгі идеялық және эмоциялық әуені, басты тақырыбы, басым көңіл-күй. Лирика – (ежелгі гректер үніне қосылып ән салған музыка аспабы) – шындықты адамның ішкі көңіл күйіне бөлеп, ойы мен сезіміне астастыра суреттейтін терең психологиялық шығармалардың түрі. Ақынның жалт еткен нұрлы ойы, жарқ етіп көрінген ішкі дүниесі лирикадан көрініс береді. Лириканың бас қаһарманы – ақынның өзі. Лирикада мінез болады. әр халықтың лирикалық өлеңі ауыз әдебиетінде жатыр. Лирикалық проза – қара сөз жанрындағы автордың нәзік көңіл- күйімен, сезім әсерімен суарылған шығармалар. Лирикалық проза өз алдына жанр болып саналмайды, тек прозаның стильдік бір түрі ретінде қарастырылады. Мадригал – 14- ғасырда француз әдебиетінде идиллия мадригалғаауысты. Малшы сазы деген ұғымдағы бұл өлең о баста тыныштықтағы рақат тіршілікті әспеттесе, кейін әйелдерге арналған альбомдық сипатқа көшті, кейін күлкі, сықақ араласты. 215 Метафора - ауыстыру – (грекше – көшіру) – суреттеліп отырған затты не құбылысты айқындай, ажарландыра түсу үшін оларды өздеріне ұқсас өзге затқа не құбылысқа балау, солай суреттеліп отырған заттың не құбылыстың мағынасын үстеу. Метонимия – алмастыру – (грекше – қайтадан атау) - өзара шектес заттар мен себептес құбылыстардың өзара байланысты ұғымдар мен шартты сөздердің бірініиң орнына бірін қолдану. Мазмұн - өз эстетикалық идеалы тұрғысынан суреткер таныған ақиқат өмір де, пішіні – осы шындық тұтастырыла жинақталған көркем образдар жүйесі, яғни кейіпкерлер өмірі. жүктеу/скачать 1.56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|