С. Б. Ержанова ҚазМемҚызпу профессоры, ф.ғ. д
жүктеу/скачать 1.56 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдеби шығарма тілі
- Әдебиет теориясы
- Әдепкі қайталау
- Баллада
- Бейнелеу құралдары
- Баян
| Әдебиет тарихы - әр халық әдебиетінің тарихи қалыптасу тұрғысын,
тарихи даму дәуірлерін, ондағы әдеби бағыт, ағымдарды, әдебиеттің дамуына үлес қосқан шығармашылық иелерінің әдеби мұраларын зерттейді. Әдеби шығарма тілі – көркем әдебиет шығармаларының тілі, өмір шындығын, бейнелеуші, әйгілеуші, мәнездеуші. Әдеби шығарма тілі – поэзиялық яки прозалық шығарманың тілі, сондықтан оның поэтикалық құрылымы осы өзгешелікке де байланысты болады. Мәселен, прозаның тілі поэзия тіліне қарағанда оралымды, көп қабатты, әсіресе кейіпкер тілінің ерекшеліктерін көрсету мүмкіндігі зор деп есептелінеді. Әдебиет теориясы – көркем әдебиеттің болмыс – бітімін, әдеби туындысының сыр –сипатын, әдеби даму заңдылықтарын айқындайды. Әдемілік, әсемдік – эстетикада қолданылатын негізгі бір ғылыми ұғым, ғылыми категория, өмір-болмыстағы, көркем өнердегі адамның эстетикалық биік талғамына толық сәйкестік танытып, эстетикалық ләззат беретін нәрселер, құбылыстар деген мағынаны білдіреді. Әдепкі қайталау – анафора – (грекше – биікке шығару)- Мұнда өлеңнің әрбір жолы не ой ағымы бір сөзденбасталып отырады. Әңгіме – қысқа жазылатын, жинақы, икемді жанр. Әңгіме – шеберлік мектебі. Баллада – француз тілінен енген сөз – би, ән деген мағынаны білдіреді. Поэзия жанры, оқиғаға құрылған, лирикалық сарындағы ұзақ өлең. Баяндаушы бейнесі - әдеби шығармада оқиғаны әңгімелеп айтушы, сол оқиғаға қалайда қатысы бар, болған жағдайларда өз көзімен көрген адамның тұлғасы. Бейнелеу құралдары - әдебиетте көбінесе бұл ұғым сөз қолдану тәсілдері, бейнелі сөздер, мысалы, жалпы түрде құбылту деп аталатын метофора, метонимия, әсірелеу, тұспалдау, астарлау дыбыстық қайталамалар деген мағынада қолданылады. Баян – Шығыс славян мифологиясында ұшырасады. Жыршы-ақын деген мағынаны береді. Бахшы – түркімен фольклорын жасаушылардың байырғы өкілі, ел аралап, күй шалып, жыр айтатын өнер иесі. 212 Бәдік – ауру адамды, малды емдеу мақсатында он бір буынды қара өлең үлгісімен айтылған ғұрып сөздерінің бір түрі. Қазақ, қырғыз, өзбек, қарақалпақ фольклорында кездеседі. Бәйіт – араб тілінен енген сөз – шатыр деген мағынаны береді. Қос тармақты өлең шумағы, өлеңнің ырғақтық негізі бір тармақ емес, қостармақ деп саналады. жүктеу/скачать 1.56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|