Сабақ Тақырыбы: Тауарлық экспертизаның әдістемелік негіздері
Тауарлық сараптама өткiзетін ұйым. Даярлайтын кезең. Негiзгi
жүктеу/скачать 349 Kb.
|
| Тауарлық сараптама өткiзетін ұйым. Даярлайтын кезең. Негiзгi
кезең. Қорытынды кезеңдер Тауарлық сараптаманың өткiзулерi жоспарлауда үш кезең ерекшеленуге қабылданған: даярлайтыны; негiзгiсi; қорытындысы. 1. Даярлайтын кезең Сарапшылық ұйымдар ұйымдардың мәлiмдемелерi бойынша тауарлық сараптама бойынша қызмет негiзде болады: қойылған форманың келiсiм шарты; сараптамалардың өткiзуi және көрсеткен қызметтерде шығындардың төлеуi үшiн шарттардың жасауы бойынша тапсырма берушiнiң кепiлдiгi бар ұзақ мерзiмдi жазбаша мәлiмдемесi. Сараптаманың өткiзулерi бастың алдында негiз оны өткiзу үшiн қаралады, не мақсаттар және сараптаманың есебiн анықтайды. Құрал және сараптаманың өткiзуiнiң әдiстерiн осыдан кейiн сайланады. Сараптамалар кезең даярлайтында тауарлық сараптаманың тағайындауы туралы құжаттар алады. Оған сараптаманың өткiзуiне тапсырма берушi формаға келтiрiлетiн сараптамалар және наряд өткiзуге мәлiмдемелердi жатады. Сараптаманың өткiзуiне мәлiмдеме жабдықтаушымен, алушымен әпередi нақтылы тауарлық партия бойынша талап қарастыратын төрелiктiң шешiмiмен белгiленедi. Мәлiмдемеде қажеттi тауарды дұрыс белгiленуге мүмкiндiк беретiн мәлiметтер сонымен бiрге жасап шығарушылар, жабдықтаушылар, алушылар, арашашылар, жiберудi дата және алу, нөмiр тауарлық болуы керек - жолдама құжаттар. Бұдан басқа, тапсырма берушi мақсаттар және сарапшының алдында тұрғызылған есеп анықтауы керек. Мәлiмдемеде жабдықтаушының шақыруы туралы сарапшының шақыруын дата және нөмiр, сонымен бiрге Хабар-ошарлар көрсетiледi, тауарлық партияның көлемi және зерттеудiң әдiсi. Мәлiмдеме жетекшiмен және бас есепшiмен қол қоюы керек. Қол қоюлар куәландырылады мөрмен ұзар. Егер Хабар-ошар оларында сарапшылық бағаны өткiзу үшiн жеткiлiксiз болуға болатын сараптамалар жазбаша мәлiмдеме немесе жазбаша растауды болмаса, сарапшы мәлiмдеменiң берiлуiнiң формалары тәуелсiз сараптамаға кiрiсуi керек. Бұл және мәлiметтiң сарапшысымен айғақ адам қате тапсырған қорытынды кезеңдерiнде артынан қателерiнiң пайда болуы болуы мүмкiн, сонымен бiрге тапсырма берушiлермен және сарапшылардың арасындағы дау болған ұғындырылады. Даулар осы жағдайда рұқсат етiлсiн немесе қате сақтап қалсын жазбаша мәлiмдеме көрcетiлген Хабар-ошарларға көмектеседi. Тауарлық сараптаманың өткiзуiнде, тағайындалған төрелер, сотпен немесе тергеу органдар, мәлiмдемеге алғашқы сараптамалардың актi, төлеудi форма және төлеушiнiң банктiк реквизиттерi шешiм немесе тауар және (пломбалардың бүтiндiк, бар болуы) тауарлық партияның күйi сараптаманың өткiзуiн орын, оның (қайтадан немесе кешендi) түрi, сараптама жақындатылатын субъекттер көрсетiлген қаулы сынақтардың алып қоюы туралы құжаттар басуы керек. Мәлiмдеме "сараптаманың өткiзуi бойынша құжаттарды тiркеудi журналдың » сарапшылық ұйымда тiркеледi немесе реттiк нөмiрдiң онына иемденумен компьютер автоматтандырылған жүйесiнде. Сараптамалар тағайындау туралы екiншi құжат растауды құжатпен қызмет көрсетедi сараптаманың өткiзуiне сарапшы дұрыс айтатын сарапшы көрсетушi сараптамалар өткiзу наряд бойынша болып табылады. Наряд сарапшылық ұйымның жетекшiсi немесе оның орынбасары немесе уәкiлмен шығып тұрады. Нарядта мәлiмдеменiң нөмiр, түсу күні,күндері көрсетiледi өкiлдер, қатысушы сараптаманың өткiзулерiнде сараптама, ұйым, оның мекенжай, телефон, фамилия және қызметi, тауардың табылуын ат және орын, оның жабдықтаушысы, сонымен бiрге сараптаманың мақсаттармен және есептерiмен анықталатын сарапшыға тапсырма бастады. Мәлiмдеме және наряд сөзсiз даярлайтын мерзiмнiң техникалық құжаттарына жатады. Сарапшылық ұйымның басқаруын нарядтың беруiн алдында ережелер және қолданыстағы заң регламент белгiленетiн нормалардың есепке алуы бар сараптаманың өткiзуiн құқықтылық орнатуы керек. Сараптаманың аяқтауларынан кейiн нарядтың қарсы тарабында сарапшылық қызметтерде төлеудiң шарттарымен сәйкес сарапшының жұмысының уақытын бекiтедi. Қарсы тарап тапсырушы өкiлiмен куәландырылады. Сарапшы наряд ресiмделген сайып келгенде сарапшылық ұйымға бередi. Сарапшылық ұйымның басқаруын сарапшының тағайындауы бiлiктiлiк және сарапшының құзыреттiлiгiнiң есепке алуымен жүзеге асырады; тапсырма берушiден оның тәуелсiздiгi; сараптаманың байсалды өткiзуi үшiн жеткiлiктi уақыттың оларында бар болулар, Сонымен бiрге, сарапшылардың топтары тағайындауда солардың бiрiнiң нақты тауарларының сараптама, өнер-бiлiмi жұмыстың олардың тәжiрибесi осы облыста есепке алуға керек жауапты белгiленедi. Егер сарапшы жұмыс жеткiлiктi тәжiрибесi болмаса, онда бастапқыда ол сарапшылық топтарда бiрге тәжiрибелi сарапшылардан астам жақсы қосу. Сонымен бiрге бұл тауарлар бойынша маман болмайтын сарапшылардың нақты тауарларының дербес тэнi өткiзуi үшiн қызықтырмауы керек. Кезең даярлайтында жүргiзiле алады сарапшылардың инструктажы керек болса. Әсiресе органолептикалық, кешендi немесе басқа сарапшылық әдiстердiң тауарлық сараптамасының өткiзуiн алдында мұндай инструктаж қажеттi. Мақсаттар және ерекшелiгiнiң нақты сараптамасының қолданылатын есептерi инструктаждың өткiзуiнде көрсетiледi Ерекше iлтипат (сараптама актiсi немесе сарапшы қорытындылары) сараптаманың ақырғы нәтижелерiнiң ресiмдеуiне бөлуi керек. Кезең даярлайтында сарапшы және сараптаманың тапсырма берушiсiнiң арақатынастарымен анықталады. Тапсырма берушiмен және сараптаманың күнін олардан келiсу байланысу мiндеттi сараптаманың өткiзуiне тағайындау байланысу мiндеттi алған сарапшы. ұйымдар немесе сарапшылық топтың жетекшiсiне. Кезеңнiң даярлайтында сараптаманың тапсырма берушiсi мiндеттi: (кемiнде екi) өз өкiлдерiнiң сараптамаға араласуы, құзырлы тэ акттiң бiр бөлiк айта алатын сараптамаларды қол қоюға уәкiл сұрақтарда үшiн ерекшелеу. Тауар егер бұл қызметтердiң өкiлдерiнiң қатысуы болу қамтамасыз еткен тиiстi карантин қызметтерiн кеден және тексеруiне жатады тиiстi жасап шығарушы немесе жабдықтаушының өкiлдерiнiң қатысуы керек болса; көрсетiлсiн, қажеттiлiк жағдайда, сарапшымен оның тиiстi ресiмдеуi тексерiлiп таныстыру сарапшы үшiн жұмыс орынын дайындалсын және (нормативтiк және техникалық құжаттар, жабдық, дұрыс және сенiмдi өкiл өлшеу құралдары тағы сол сияқтылар) құралдың тэсын өткiзу үшiн қажеттi; мысалы, сараптамаға тауар партиялар бойынша iрiктеудi жасауға дайындалсын, сорттарға, өлшемдер бойынша қоюды керек болса; тауарға азат рұқсатпен қамтамасыз ету; (жәшiктердiң тауардың орын ауыстыруы, жаруы, iрiктеу тағы сол сияқтылар) сарапшылық баға өткiзу барысында қажеттi қосалқы операциялардың жүзеге асыруы үшiн қосалқы жұмысшылар қажеттi ерекшелеу; қауiпсiздiктiң техниканы сақтауы сараптама және сарапшының дербес қауiпсiздiгiнiң өткiзуiнде қамтамасыз ету. Кезеңнiң даярлайтында сарапшы сәйкес сараптама iске асуы керек болатын (стандарттармен, сол, нұсқаулармен тағы басқалар) нормативтiк құжаттармен таныстыруы керек. 2. Негiзгi кезең Мысалы, ол баспен дәм татуды сарапшылық бағаны өткiзу немесе жаңа тауарлардың сараптамасы үшiн сараптаманың тапсырма берушiсiне сарапшының қатысуы немесе жұмыс тобының жиыны санауға болады. Келесi техникалық құжаттарды сарапшыға тапсырма берушiнiң сапалы тауар сараптамасының сандық немесе өткiзуде көрсетуi керек: егер сарапшының шақыруы телефон хаты бойынша iске асса жазбаша мәлiмдеменi; тауарлық - жолдама құжаттар: сапа туралы тауарлық-көлiк тiркеме қағаздар, сертификаттар, куәлiк, тауарлық сараптамаға душар болатын тауар туралы мәлiмет болатын тағы басқа құжаттар есеп-фактура; егер ол шақырылса жабдықтаушының шақыруын расталған көшiрменi; жабдықтаушымен және (сарапшы пайда болған алалықтармен байланыстан шақыратында жағдайда керек болады) алушының аралығында алалықтардың қабылдау акттерi, акттерi; (қайтадан немесе бақылау тэсын өткiзуде) алғашқы сараптаманың акттерi; коммерциялық акттер; сынамалар алудың акттерi; шешiмдер немесе тауарлардың үлгiлерiнiң сынақ хаттамалары; сатып алу-сату келiсiмшарты немесе жабдықтау; басқа техникалық немесе нормативтiк құжаттар қажеттi. Егер тапсырма берушi жұмыс көлемдерi и/илидың мақсаттар және сараптаманың есептерiнiң тұжырымына өзгерiстi енгiзуге керексiнсе, ол бұл жазбаша растауы керек. Сарапшы осы жағдайда тапсырма берушi енгiзiлген өзгерiстердiң есепке алуы бар сараптамасын сарапшылық ұйымның басқаруымен барлық өзгерiс алдын ала келiсiп өткiзедi. Сарапшы барлық көрсетiлген құжаттарды ықыласпен талқылануы, мәлiметтiң ол болатын ақиқаттығына жөнiнде бағасын олардың талдауы жасауы керек. Әдiстiң бiрлерiнiң ақиқаттықтың анықтаулары әртүрлi құжат болатын мәлiметке салыстыру сонымен бiрге таңбалауда болып табылады. Әртүрлi құжаттардың мұндай тексеру және салыстыруы әрiлi-берiлi тексерулермен деп аталады. Сарапшы құжаттардың шындығының тексерулерi үшiн барлық қажеттi сан, сапаны белгiленуге мүмкiндiк беретiн реквизиттердiң бар болуы ассортимент сайман орнатуы керек, тектiң елi, сонымен бiрге тауардың жабдықтаушысының немесе жасап шығарушысы. Қажеттi құжаттардың жоқтығы, ол көрcетiлген мәлiметке ақиқат еместiк сараптаманың өткiзуiнен ақаудың мұрындық бола алады. Сараптаманың өткiзулерi бас тарту үшiн басқа негiздермен бола алады: тауардың жоқтығы тапсырма берушiге оның түсуiн мерзiмдердi бұзылысында; (қосалқы жұмысшылар, дұрыс емес немесе өлшеу құралдарын тексерудi мерзiмiнен өтiлген мерзiммен бар болуды суық маусымға бөлме жылытылатын жұмыс орыны тағы сол сияқтылар) сараптаманың өткiзуi үшiн тиiстi шарттардың жоқтығы; тауарлардың сақталуын қамтамасыз етудiң жоқтығы; техника қауiпсiздiгi және сарапшылардың дербес қауiпсiздiгiнiң сақтамауы. Сарапшылық баға - негiзгi кезеңнiң ең маңызды құрама бөлiгi. Сарапшы сараптамалар өткiзуде нормативтiк құжаттармен тағы басқалар сараптаманың өткiзуi туралы нұсқаумен негiзге алады. Сонымен бiрге, егер сарапшылық баға өлшеу әдiспен жүргiзiлсе, онда сарапшы сынау таңбалары және куәлiк қағаздар бар болуға көңiл аударуға керек, сонымен бiрге сайлаулы өлшеу құралдары тексеруге мiндеттi. Көрсетулердi дұрыстық сарапшы өлшемдердiң өткiзуiнде мерзiмдi тексеруi керек, өлшеу жабдық өйткенi көп мәрте өлшеулерде дәлдiк жоғалта алады. Содан соң сарапшы тапсырма берушiнiң қатысуына сәйкес тауардың бағасына тiкелей кiрiседi. Сараптама сарапшылардың сарапшымен немесе тобымен өзi жүргiзiледi. Егер сарапшыға тауар көрсетсе, майып тасымалдауға немесе дұрыс емес күй болса, онда ол туралы барлық мәлiмет жұмыс дәптерiнде бөлек бекiтедi. Сарапшының тауарларының сапаларын бағаның жанында тапсырма берушiсi бар көрсеткiштердiң номенклатурасын келiсуi керек. Сонымен бiрге ескеру керек, мүдделi тараптардың арасындағы алалықтардың пайда болуы жағдайда немесе бағаны қайтадан сараптаманың өткiзуiнде көрсеткiштерге, не бойынша сол бұрын өндiрiп алуға керек. Көрсеткiштердiң шеңберi кеңiте аладуға керек болса. Сарапшы ерекше iлтипат мәнi алалықтар шақыратын көрсеткiштерiне аударуы керек. Егер тапсырма берушi (келiсiм шарты ) контракт шарттарынағана емес, бiр уақытта және халықаралық стандартты отандық немесе онда екi немесе үш сараптамалардың өткiзуi (көрcетiлген құжаттардың әрбiрi сәйкестiкке) бөлек рұқсат етiледi де сәйкестiкке ылғи бiр партияның сараптамасын өткiзуге сұратса,. Әдеттегiдей, сарапшылық бағаның жанында стандарттармен немесе регламент белгiленген көрсеткiштердiң номенклатурасын қолданылады ТУсондықтан регламент белгiленген мәндер немесе үлгiлерге, эталондарға олардың сәйкестiгi сарапшының сапа көрсеткiштерiнiң нақты мәндерiн анықтауынан кейiн орнатады. Егер бұл сараптаманың мақсаттарымен анықталмаса сәйкессiздiктердiң табылуында - сарапшының мiндерi олардың жұмыс дәптерiнде бейнелеуi керек және актте болуы керек. Мысалы, анық ақаулар сандық сараптаманың өткiзуiнде жұмыс дәптерiнде жазып қоюы, содан соң және актте, олар өйткенi өнiмнiң сандық жоғалтуларын себеппен қызмет ете алуы керек. Егер тауарлық сараптаманың есептерiнде мiндердiң пайда болуының себептерiнiң анықтауы кiрмесе, онда сарапшыны алады, олардың актiнде көрсетпегенiнде емес, тапсырма берушiнiң өтiнiшi бойынша көрсете алғанында. Сарапшылық зерттеу шылқыған немесе iшiнара әдiспен жүргiзiледi. Мысалы, егер бұл бөлiк басым болса барлық тауарлық партияның ақауын iрiктеуiнiң жанында әдiсi шылқыған күйiнде ) сарапшы тауардың бiр бөлiгiнiң тексеруiмен қанағаттануға құқығы болмайды. (стандарттар, сол, әдiстемелер тағы сол сияқтылар) нормативтiк құжаттардың талаптарымен сәйкес iрiктеудi немесе бiрiктiрiлген сынаманы сарапшы iшiнара әдiсте тартып алуы керек. Тартып алған iрiктеу немесе сынақ кемiнде қойылған сан болуы керек, бiрақ бола алады. Мысалы, сарапшылық бағаның жанында анықталатында жағдайлардағы - салмақтылықтың коэффициенттерi мөлшерлелетiн көрсеткiштер ), ақырғы шешiм (маңызды сұрақтардың көпшiлiгi бойынша келiсiм) консенсус немесе (кейде орташа өлшемдi) орташа арифметикалық мәннiң есептеуiн негiзде сарапшылардың тобымен қабылданбайды. Егер сарапшылық бағасы негiзде бекiтiлген немесе танымал әдiстемелер өндiрiп алса, онда олар сарапшы мiндеттi түрде ауытқулар қандай болмасынсыз орындауы керек. Сарапшының микробиологиялық көрсеткiштерiнiң немесе анықтаулар физикалық-химия сынау зертханасы үшiн үлгiлерін тартып алуы керек. Іріктеу үлгісі біріккен (орташа) сынақ және сарапшы таңдауымен немесе сарапшы тобымен тұлғалардың сараптамаға қатысушыларымен жүргізіледі.Сарапшы олар қажеттi санайтында жағдайлардағы тапсырыс берушiнiң қабыл алмауы лабораториялық сынақтардың өткiзуiнде ақауы мәлiмдеменiң жоюы үшiн негiз болып табылады. Көрсетiлген (сынақтар ) үлгiлiк алуды акт сынамалар алу және олардың сақталу кепiлдiк беретiн барлық ережелердi орындалулардан кейiн қорытынды жасалады: тұлғалар, қатысушы үлгiлiк алуларда фамилия, ат, әкесiнiң аты, қызмет; акттiң құрастыруын (күн, тез бұзылатын тауарлар үшiн - сағаттар) уақыт және орын; тауардың аты, оның сорты немесе сапаның басқа градациялары; (ие ) алушы және тауардың (жасап шығарушы, жабдықтаушы) жiберушiсiнiң аты, импорттық тауарлар үшiн - тектiң елi; алушының қоймасына тауардың түсу датасы; ат тауарлық - (тiркеме қағаздар, есеп-фактуралар тағы басқалар) жолдама құжаттар, олардың нөмiрi, ресiмдеулi күні; орындардың саны және партияның тауар жиыны; үлгiлiк алу жасалатын (кейде және олардың нөмiрi) орындардың саны; (қапталған тауарлар үшiн) ораушының түрi; тартып алған үлгiлердiң жалпы саны, керек болса және даналардың әрбiр үлгiсiндегi сан; бойынша сынау жүргiзiлуi керек болатын көрсеткiштер; қалған тауардың теңестiретiн белгiлерi және (керек болса ) үлгiлер. Болатын үлгiлiк алуды акттерде және Хабар-ошар белгiлерiнде бiр-бiрi қайталануы керек. үлгiлiк алуды акт тұлғалармен барлық қатысушы таңдауларда қол қояды. Олардың қол қоюы (8-шi қосымша) ұйымның мөрлерiмен куәландырылады. Акт арнайы бланкте пiсiп жете алады, кез келген форма оның акттiң жоқтығында қорытынды жасалады, бiрақ барлық қажеттi мәлiметтердiң нұсқауымен. Акт (көшiрмелер ) бiрнеше дана қорытынды жасалады. үлгiлiк алуды бiр акт сараптама актiсiне қоса тiркеледi, басқа тапсырма берушiде, өңге болып қалады үлгiлерге қоса тiркеледi. Акттегi түзетулерге рұқсат етiлмейдi. Олар олардың бар болуында (үлгiлiк алудың барлық қатысушыларымен қол қойылған) керектi мөлшерде ескертiлуi керек. үлгiлiк алуды акттiң құрастыруының дұрыстықтары ол ғана емес ақиқаттықтың мойындауына тәуелдi болады, керiсiнше сынау нәтижесi, сонымен бiрге тауарлық сараптаманың шектi нәтижелерi. Сондықтан тапсырма берушiге үлгiлiк алуды акттiң терiс ресiмдеуiнде зарар келтiруге және сарапшының құзыреттiлiгi күмән келтiре алады. Сарапшы бiрге тартып алған (бол ) үлгiмен (сынақтар ) үлгiлiк алуды акт сынауға жiберу үшiн сараптаманың тапсырма берушiсiне алып бередi немесе сақтау үшiн (сынақ ) төрелiк үлгi ретiнде. Қатар сынамалар алуды актпен тауарлық Запасоволардың есепке алуы үшiн жетекшiмен және бас есепшi қол қойылған шығын тiркеме қағазы ресiмделе алады. Тартып алған үлгiлердiң құны ұйымның айналымдар шығынында жатады. Сараптаманың үшiншi қорытынды кезеңдерiн сарапшылық баға және тартып алған үлгiлердiң сынақ хаттамасының алуының өткiзулерiнен кейiн бастайды. 3. Қорытынды кезеңдер Барлық бұрын өткiзiлген жұмыстың қорытындыларын тұжырымдалатын өте жауапты кезеңдердiң бұл бiрлерi. Бұл кезеңнiң мақсаты алған нәтижелердiң талдау және бағасы, сонымен бiрге олардың құжатты ресiмдеуi болып табылады. Нәтижелердiң жеткiлiксiздiк, ақиқат еместiгi және олардың дәлелдемесiнiң айқындығы дұрыс өткiзiлген сарапшылық бағаны күмән келтiре алады. Сараптаманың нәтижелерi сараптама актiсi немесе дәм татуды хаттаманың түрiнде немесе басқа формада ресiмделе алады. Сараптаманың нәтижелерiнiң ресiмдеулерi үшiн бланктер жоғарғы сарапшылық ұйымның басқаруымен нығайтыла алған (9-шы қосымша) арнайы қалып қолданады; бұдан басқа, бланктер нақты сараптаманың өткiзуi үшiн жасала алады. Сараптама актiлерiнiң сарапшы елеп-екшелетiн кез келген формасындағы ресiмдеу сонымен бiрге болуы мүмкiн, бiрақ актте ассортимент, сандық және сараптаманың объектi сапалық сипаттамалары туралы барлық қажеттi мәлiметтер қайтаруы керек. Бұл мәлiметтерi тексерiлетiн болуы керек, е өйткенi. олар қайтадан сараптаманың тағайындауында нақтылы қателiктiң есепке алуымен растауы керек. Сараптама актi немесе шешiм тұруы керек үш негiзгi жиiрек: (хаттама ) ортақ; айта алатын; қорытынды. Сарапшының бiр-бiрдендер қатар бiр тапсырма берушi өткiзiлген бiрнеше тауар партияларының сараптамаларының нәтижелерi жеке акттермен ресiмдейдi. Сарапшы акттiң бiр бөлiгi (хаттама ) ортақ-шы тармақтарында Хабар-ошар, тармақтың тиiстi аттарын көрсетедi. Ол нақты тармақ бойынша қажеттi мәлiметтер жоқ болғанда толтырылмайды, айта алатын акттiң бiр бөлiгiнде не туралы тиiстi жазу iстелiнедi. Сараптамалар айта алатын акттiң бiр бөлiгiнде болуы керек: көрiлген құжаттардың зерттеуiн жүрiс сипатталған; сараптаманың объектiнiң зерттеуiнiң и/илиiнiң тексеруi, шығарылған есептеулерi және тағы басқалар әдiстер және сараптаманың iс жүзiнде қойылған нәтижелерi айтылу дәлелдi.мысалы, ), күнін қойған, керек болса және жаңа жемiстер және көкөнiстер, ара және ағаш материалдардың сараптамасының жанында сағаттар ) бастады. Айта алатын бөлiк ұйымдардың сарапшылармен және сараптаманың өткiзуге араласу қабылдаған өкiлдерiмен қол қояды. Мазмұнмен соңғы бұл олардың бiр бөлiктерi келiспеушiлiкте оның сараптама актi қоса тiркелетiн айырықша пiкiрге сiлтемемен қол қоюы керек. Қол қоюлар және сарапшының айырықша пiкiрiн Дачи өкiлдердiң ақауын жағдайда сараптама актiсi олардың қол қоюларысыз актте бұл тиiстi жазу туралы жасалып ресiмдеуге құқықты. Ортақ және айта алатын сараптаманың бiр бөлiктерi сараптаманың жанында болмаған мүдделi тараптардың өкiлдерi тексередi. Егер оларды тексеруге қате немесе анықтық еместердi бiлдiрсе, онда олар олардың түзетуiн сарапшыдан талап етуге құқықты. Бұдан әрi сарапшы жалпы алғанда бұл тұлғалар өзгерiс бөлiк айта алатын келiсiмдерсiз кiргiзуге құқығы болмайды. Сарапшы сараптаманың нәтижелерi бойынша шешiмдi өз алдына ресiмдейдi. Мүдделi тараптар сонымен бiрге сарапшының объективтiгiне ықпал етпеу үшiн қатысуы керек. Шешiмге талаптардың көрсетедi: объективтiк, ақиқаттық және дәлелдiк. Сарапшы сараптаманың нәтижелерi талдап объективтi түрде бағалауы, келтiрiлген бағаның дәлелдемесi, не беруi керек шешiмнiң ақиқаттығына себепшi болады. Сарапшы қорытындысында қойылған есептерге жауап беруi, қорытындылар сипаттауы керек. Егер бұл құжаттар сараптама барысында қолданса тағайындау, датаны және олардың бекiтуiн нөмiр сарапшы қорытындысы ресiмдеуде көрсетуi керек. Нәтижелер де, сарапшымен өткiзiлген зерттеулердiң нәтижелерi де сынау зертхана алған болып қорытындысында есепке алынады. Тiркеудiң сынау зертханасында нақты саладағы бар болуды анықтау, сонымен бiрге төрелiк немесе басқа қабылданған әдiстердiң лабораториялық сынақтардың өткiзуi сынау нәтижелерiнiң ақиқаттығы жолымен бұл сарапшыда тексеруi керек. Егер олар жүргiзiлсе, сынақ хаттамасы, сараптаманың акттiң ажырамас бөлiгi болып табылады. Егер сынақ хаттамасы қате ресiмделсе немесе әдiстеме бұзылса, онда сарапшысы сынау зертханасында сұрауға құқығы болады оның Хабар-ошар құнтты. Сарапшы сияқты сынау нәтижелерi қате лабораторияның ол қанағаттандырмаған жауабында қисайтуға құқығы болады. Егер бұл болуы мүмкiн, осы жағдайда немесе жаңа үлгiлер iрiктеледi, және қайтадан сынауда, немесе сараптама актiлерiнде бағытталады лабораториялық сынақтардың мәлiметтерi келтiруге болмаған себеп көрсетiледi. Сараптама өткiзушi сарапшылардың тек қана сарапшымен немесе тобымен шешiмге қол қояды. Сараптама актiсi мүдделi тараптарға қол қоймайды, ресiмделген актке өйткенi комиссияның акт сияқты емес, сараптама актiсi сияқты реттеледi. Бұл сараптаманың мәнiмен ұғындырылады бұл баға тәуелсiз субъект өткiзiлетiн. Тәжiрибесiз сарапшылардың бiр үлгiдегi қатесi олар қатысуымен шешiмдердi құрайтын және мүдделi тараптардың қатысуында, акт оларға қол қоюға бергендiгiнде. Мүдделi тарап тек қана ол көрcетiлген мәлiметтермен келiсiмiнiң растауына акттiң бiр бөлiк айта алатын ортақ қол қоя алғанын ескеру керек. Сарапшы жоғарғы ұйымдағы акттiң тiркеуiне дейiн шешiмi бар дауласушы тараптары таныстыруға құқығы болмайды. Бұл мүдделi тараптардың сарапшысында қысымнан аман болу үшiн керек. Акттерге қоса тiркеледi: мысалы, үлгiлiк алудың акттерi, тауарлардың мiндерiнiң фотосуретi ) керек болса сынақ хаттамалары есептеулер, қолдану кезiндегi құжаттар керек болса, бақылау өткiзiлген сараптаманың ақиқаттық растайтын тағы басқа құжаттар жабдықтаушының шақыруы туралы тән мiндерi бар үлгiлер, документ көшiрмесi. Сарапшы бiр немесе бiрнеше акттердiң сараптамасының нәтижелерi бойынша құрайды. Бiрнеше акттердiң құрастырулары үшiн негiздермен қызмет көрсетедi: тауарлардың әртүрлi жасап шығарушылар немесе (жiберушiлер) жабдықтаушыларынан баға; әртүрлi тауарлық партиялардағы технологиялық мiндерiнiң бар болуы. Акттер әрбiр партияларға бөлек қорытынды жасалады. Бiр ортақ акт тапсырма берушi пайда болған мiндердiң табылуында қорытынды жасалады. (немесе акттер) акт ресiмделген сарапшымен оның ресiмдеуiн келесiден кешiрек емес бiр күннен санды тiркеу үшiн сарапшылық ұйымдарға бағытталады. Сарапшымен немесе мүдделi тарап бiлдiрiлген қателердiң дұрыстауы акттiң тiркеулерiнен кейiн тек қана сарапшылық ұйымның басқаруын шешуден рұқсат етiледi. Мұндай шешу үшiн негiз қате бiлдiрген ұйымға жазбаша ескерту немесе сарапшының қарызнамасы болып табылады. Құжаттар бұл өзгерiстер және қосымшалардың енгiзуiн қажеттiлiк шамданған себептердiң дәлелдемесi келтiруi керек. Тiркеулi акттердегi өз бетiмен дұрыстауына рұқсат етiлмейдi. Сарапшы қорытындысы тәуелсiз тараппен өткiзiлген сарапшылық бағаны объективтiк және ақиқаттық растайтын құжат болып табылады. Бұл құжаттар алдында тағайындалған: санға және сапа бойынша тауарлардың ақырғы қабылдауының өткiзулерi үшiн; мүдделi тараптардың арасындағы алалықтардың жеңулерi үшiн санға және сапаға iс жүзiнде құжат көрcетiлген алған мәлiмет бойыншаларын айырмашылықта; қойылған талаптардың растаулары үшiн; жаңа тауарлардың нақты бағасы үшiн; бағаның нақты әдiстерiн анықтауында болмайтын тағы басқа көрсеткiштердi салмақтылықтың коэффициенттерiнiң анықтаулары үшiн. Шешiм сарапшымен талассыз және нақты сүйене құрауы керек, қысқа, айқын және дәлелдi мәлiметтер. Мазмұндаманың айқындығы сарапшының қосымша түсiндiрулерiн бұдан әрi қажеттiлiк сақтап қалады. Шешiм сараптаманың айта алатын акттiң бiр бөлiгiмен хабарлауы керек. Сараптама актiлерi көшiргiге машинкаға немесе компьютерлерде басылып жатады. Даналардың санын тапсырма берушiмен сәйкес келедi. Актiнiң барлық даналары оқылатын болуы керек. Ресiмделген сараптама актiсi және оған қосымша (дөңгелек дақпыртпен) мөрлермен куәландырылады. Түзету бөлiктер сарапшының қол қоюлары және тапсырушы өкiлдерi кепiлдiк беруi керек болуға айта алатын хаттама. Түзету, тек қана сарапшының қол қоюымен болу ескертiлiп кепiлдiк берген тиiстi сараптама актiсi кiргiзiлетiн қорытындысында тиiстi. Нарядпен бiргемен сараптама актiсi сараптаманың аяқтауын келесiден кешiрек емес бiр күннен санды тiркеу үшiн сарапшылық ұйымдарға берiледi. Баспа даналары (сарапшыны басып шығару, оқу, қол қою) акттiң ресiмдеулерiнен кейiн үйлесiмдi мерзiмдерде тапсырма берушiлерге берiлiп немесе жөнелтедi, акттiң түпнұсқасы архивқа берiледi. Сарапшы қорытындысының заңға сүйенген мәртебесi. Егер олар сарапшы қорытындысымен келiссек тауарлық сараптаманың жоғарыда айтылған ережелердiң есепке алуы бар тiркеулi сараптама актiсiнiң түр ресiмделген нәтижелерi мүдделi тараптар үшiн ақырғы болып табылады. Сарапшымен және шешiмнiң мүдделi тараптарының арасындағы алалықтардың пайда болулары жағдайда (сауда-өнеркәсiптiк палатасына ) сарапшы жататын сарапшылық ұйымда қайта қарала алады. Мемлекеттiк төрелiктiң шешiмi бойынша тауарлық сараптаманың өткiзуiнде немесе сарапшы қорытындысының сот органдары қарастырылатын сұрақ бойынша шешiм қабылдау үшiн негiздердiң бiрлерi қызмет көрсетедi. Сарапшы қорытындысы және бұзыла алады. Шешiмнiң жоюлары үшiн негiздермен қызмет көрсетедi: жалпы алғанда мәлiметтердiң жөн-жобасы ақиқат еместiк, толықсыздық және айқындық акттiң бiр бөлiк айта алатын; сарапшы емес, басқа тұлға iстеп шығылған бағалар пiкiрдегi бөлiгiндегi сiлтемелерi немесе нәтижелер; қолдану дұрыс емес немесе өлшеу құралдарының неповеренныхы сарапшылық бағаны өткiзуде; рұқсат ететiн анық емес мәлiметтердiң алуына келтiре алған түбегейлi қателiктердiң немесе қабылдамаған зерттеу әдiстерiнiң қолдануы; объективтi еместiк, сарапшы қорытындысының дәлелденбегендiк, күдiктiлiгi; құжаттар қолдануы сарапшылық бағаны өткiзуде және қорытындысында жойылған немесе жұмыс iстемейтiн; жұмыс iстейтiн әдiстемелер, тауарлық сараптаманың өткiзуiн ереже регламент белгiлейтiн жағдайлардың сақтамауы. Сарапшылардың консультациялары. Сараптаманың мақсаты бiр қатар жағдайда тауарлық сарапшылық бағаны өткiзуғана емес, нақтылы сұрақтар бойынша тапсырма берушiнiң сарапшысымен кеңесу қосады. Бұл тапсырма берушiде мiндеттi сұрақтардың ол бойынша консультацияны алғысы келген тiзiмi айқын белгiлер едi. Бұл сұрақтар ол анықтама және басқа әдебиеттiң түрiнде, заң актi және нормативтiк құжаттарды қажеттi мәлiметтi таба алу үшiн сарапшыға алдын ала беруi керек. Бойынша кең жеткiлiктi сарапшымен консультация жүргiзiле алады жеткiлiктi сұрақтардың тiзiмi. Туралы бұл консультациялар тауарлардың жабдықтаушылары болуы мүмкiн, өте тиiмдi сату каналдары туралы, сақтау әдiстерi, сатуға, iске асырудың әзiрлеуiне, нормативтiк құжаттар туралы, сапа көрсеткiштерiнiң тiзiмi және олардың таңдауы белгiлерi туралы, сапаның бағасы және тауарлардың санның анықтауының қабылданған әдiстерi туралы тағы сол сияқтылар. Консультацияның сарапшысы шешiмге қарағанда емес тұрақтанады, сарапшылық сынау емес, бiлiмдер және сарапшылардың тәжiрибе. Консультация жазба түрiнде және ауызша бола алады. Ол соңғы жағдайда кез келген формада консультациядағы ақпараттың дұрыстығына дербес жауапкершiлiктi алып жүретiнi сарапшы қойылған қолымен пiсiп жетедi. Сарапшының консультациялық қызметтерiнiң төлеуi сарапшылық қызметтердiң құнына қосылуға немесе қосымша өндiрiп ала алады, тараптардың келiсiмi бойынша. Сарапшылар ретiнде - консультанттар сарапшылық ұйымдардың өкiлдерi ғана емес, тәуелсiз сарапшылар: сөз сөйлей алады орташа немесе жоғары оқу орыны, өнеркәсiп және сауданың ғылыми қызметкерлер, жетекшi мамандары оқытушылар. Оқулықтың авторы көкөнiстi Мәскеу бiрiктiрулерiн сарапшы-консультант Мәскеу ЖОО-дарының бiрi оқытушы бола тұра көп жылдар болды. Типтi қателер сараптаманың өткiзуiнде Сонымен бiрге қайтадан сараптаманың тағайындауының сараптама және нәтижелерiнiң жоюы үшiн негiздермен әзiрлеуге және тауарлық сараптаманың өткiзуiнде кейде оның нәтижелiлiктерiне ендiгәрi ықпал ететiн және сарапшылардың арасындағы алалықтардың пайда болуын себептермен қызмет көрсететiн және тапсырма берушi қателесе алады. Бұдан әрi сарапшы жiберiлетiн өте типтi қателер келтiрiлген. Сарапшы нарядтың немесе мәлiмдемедегi толық емес немесе көмескi тұжырымдардың тапсырмаларының жанында оның түзетуi және қосымша талап етпейдi. 2. Тауарлық сараптама мәлiмдеменiң жазбаша ресiмдеуiсiз телефон бойынша тапсырған сарапшымен жүргiзiледi. 3. Сараптаманың өткiзуi жеткiлiктi негiздерсiз. 4. Сарапшы жабдықтаушымен және алушының аралығында алалықтар болған жағдайда жабдықтаушының шақыруын тапсырма берушiден талап етпейдi. 5. Жойылған нормативтiк немесе технологиялық құжаттарды қолдану әлдеқашанғы немесе тауарлық сараптаманың өткiзуi немесе шешiмнiң жазуында. 6. Мүдделi тараптың өкiлдерiнiң сарапшы қорытындысының келiсу және қол қоюы. 7. Техникалық құжаттардың тексеруi мүдделi тараптардың қолдану толық емес немесе анық емес мәлiмет, көрсетiлген бiрi жан-жақты тексерусiз, соның iшiнде әрiлi-берiлi. 8. Мысалы, өлшеу немесе үлгiлiк алудың мүдделi тараптарының бiрдi өкiлге өз өкiлеттiктерiнiң бөлiгiнiң берiлуi сарапшыны қатысынсыз. 9. Мүдделi тараптардың басқа сарапшылар немесе өкiлдерiнiң пiкiрiндегi сарапшылық бағасындағы бағыт. 10. (дәл емес немесе толық емес) терiс аға ресiмдеуi сараптаманың тобы, үлгiлiк алудың акттерi жөн-жобасыз барлық тағы сол сияқтылар тауар, оның жасап шығарушысы туралы мәлiметтердiң тiзiмi қажеттi,жабдықтаушы, алушылар және бұйрық. Тексерiс үшiн сұрақтар 1. Тауарлық сараптаманың өткiзуiн ұйымның негiзгi кезеңдерiн атаңыз. 2. Қандай тауарлар тағайындау үшiн құжаттар қажет ? 3.Тауарлық сараптаманың өткiзуiн негiзгi кезеңнiң ең маңызды операцияларының көрсетiңiз. 4. Тауарлық сараптаманың өткiзуiнде қорытынды кезеңдер қалай пiсiп жетедi? 5. Типтi қателерді сараптаманың өткiзуiнде атаңыз. жүктеу/скачать 349 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|