Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ


-жаттығу.  Кeстeгe кұpмалас сойлeмныy туpлepынe мысалдаp  жазыyдаp.  КҰPМАЛАС СОЙЛEМ



Pdf көрінісі
бет130/175
Дата25.05.2024
өлшемі3.36 Mb.
#501851
түріПрактикум
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   175
Қозоқ тили практикуми

275-жаттығу
Кeстeгe кұpмалас сойлeмныy туpлepынe мысалдаp 
жазыyдаp. 
КҰPМАЛАС СОЙЛEМ 
Салалас кұpмалас 
Сабактас кұpмалас 
Аpалас кұpмалас 
276-жаттығу. 
Сабактас кұpмалас сойлeмдepды тауып, кeшeнды 
гpамматикалык талдау жасаyыз. 
Коспан тағдыpына уyылe каpасак, оны тағдыp маyдайынан сипап 
осыpмeгeнын коpeмыз. Коpгeн pахатынан бeйнeты коп осы азаматты кажытпай 
алып кeлe жаткан - Коспанныy омыp суйгыштыгы, жан дуниeсыныy тазалығы, 
pухани байлығы. Жазушы шығаpма идeясын осыны коpсeтугe кұpады. Коспан 
бойында eyбeк адамына тән ыс - әpeкeт, коз каpас мол. Жаpатылысында 
каpапайым, адал, жұpтка сeнымы мeн суйыспeншылыгы мол Коспан - 
кысылтаяy кундepдe кайpат танып кeтeтын ep. Майданда взвод командиpы 
Касболаттыy адъюданты бола тұpып, ол шeгынып баpа жаткан әскepлepгe 
мумкындык бepу максатымeн жауды богeугe сұpанады. Осы ұpыста eсын 
былмeй жаpаланып, жау колына тусeды. Тұткын лагepындe азап шeгeды. Быpак 
ол тағдыpына налымайды, конбыстык танытады, мойымайды. 
Тахауи осыныy бәpындe дe Коспанды оpныкты, ысынe адал, сeнымды, 
жауапкepшылыгы кушты азамат peтындe бeйнeлeйды. Омыpдe сәтсыздыккe коп 
кeздeссe дe, ол жауапкepшылыктeн тайсактап, коpкактык коpсeтпeйды. Ол eш 


184 
уакытта актала сойлeмeгeн, озынe сeну, озыныy тазалағына сeну - оныy басты 
адамдык сипаты. Адамныy pухани кушы тағдыpдыy кандай кыспағына туссe дe, 
оны ылгepы жeтeлeйтын, eyсeсын тусыpмeйтын биык сапа eкeнын тepey ашады 
(С.К.). 
277-жаттығу. Мәтыннeн сабактас кұpмалас сойлeмдepды табыyыз жәнe 
сойлeмгe синтаксистык талдау жасаyыз. 
Баpлығы он уш кун ауыpып, бeйсeнбы куны тус кeзындe жаyа гул 
шашылып кeлe жаткан бакшадай жанып тұpған жас ғұмыp сонды. Алла pакмат 
тылeсын. Жұма куны халык коп жиналып, жаназа окып, Кокeн моласы дeгeн 
зиpатка апаpып кояды. 
Ғали жан тәсылым кылғаннан бepы Жамал eссыз болып жаткан eды. 
Нағашылаpы да улкeн уайым кылып, «быp сапаp бызгe мұндай жұмысты болып 
кeлгeндe бeйшаpалаp буйтып калды, колымыздан олтыpгeн сeкылды болдык-
ау»,- дeп, оздepы акылдасып, eстыpтып һәм хабаp айтуға кысы жыбepды. 
Хабаpшылаp Ғалидыy уйынe, Жамалдыy уйынe кысы салып eстыpтты. 
Eкeуыныy дe ата-аналаpы кағазға жазып кeлтыpe алмастай жылап, заpлап, 
кайғыланып дұшпандаpы һәм сол жepдe табалап шатланған eды. Коп токтамай 
Ғалидыy ата-анасы һәм Жамалдыy шeшeсы касына жолдастаp алып, аянышты 
олым болған жepгe жeтты. Кeлысымeн жылап-сыктап, зиpатка баpып маукын 
басып, ауылға кeлды. Жамал бeйшаpа аз кунныy ышындe сузeктeн тұpған 
кысыдeй болып, кeлгeн ата-аналаpымeн жылап коpысугe дe халы кeлмeды 
(М.Д.). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   175




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет