Р фонемасын буында, сөзде, сөйлемде машытандыру

95
94
К, Г, X, Й–ДЫБЫСТАРЫНЫҢ АЙТЫЛУ 
КЕМШІЛІКТЕРІ ЖӘНЕ ТҮЗЕТУ ТӘСІЛДЕРІ
К және ж мса К’ дыбыстарыны кемшіліктері–каппацизм, 
Г және ж мса Г’ дыбыстарыны кемшілігі -гаммацизм, X және 
ж мса X’ дыбыстарыны кемшілігі–хитизм деп аталады. 
Й дыбысының кемшілігі–йотацизм деп аталады.
К дыбысының жасалауы:
- 
Ерін қалпы қатарлас тұрған дыбысқа байланысты өзгеріп 
отырады: ка, ко, ке ...
- 
Жоғарғы және төменгі күрек тістер арасында аздап 
алшақтық сақталады. 
- 
Тіл ұшы төмен, тілдің жотасы таңдайға тиеді.
- 
Дыбысты айтқанда тілмен таңдай бірігуі ажырап, 
артындағы ауа қысымы босатылады. 
Егер К дыбысын айна алдында дұрыс артикуляциясын көрсетіп, 
еліктеу, қолымен бейнелеу арқылы түзету мүмкін болмаған 
жағдайда, шпатель көмегімен механикалық әсер керек:
- Балаға 
та-та-та буындарын айтқызып тұрып
- 
Шпательмен тілдің алдыңғы үстін төменгі тіске қысамыз
- 
Сонда та орнына тя деп айтылады
- 
Ары қарай тілді тереңірек басқанда та орнына кя пайда 
болады.
- 
Соңында тілді одан да терең басып ка буынын аламыз. 
Шпательдің орнына баланың өз саусағын да қолдануға болады.
Ка- ка- ка–карта Ке- ке- ке–кеме 
Ік- ік- ік–тік
Ке- ке- ке–керік 
Ки- ки- ки–киік 
Ік-ік- ік–бесік
Кө- кө–көсеу
Ка- ка- карта
Кө- кө- көрпе
Кі- кі- кілт
Кө- кө- көлік 
Ек-ек- жиек

жүктеу/скачать 1.23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: